Sevillako bizargina: berrikuspenen arteko aldeak

'''''Sevillako Bizargina''''' ([[italiera]]z ''Il barbiere di Siviglia''), bi ataletan banatutako [[opera bufoa]] da, [[Gioacchino Rossini]]k idatzitakoa., [[Cesare Sterbini]]ren libretoalibretoaren gainean, [[Pierre-Augustin de Beaumarchais]]ren frntziarraren izen bereko [[komedia]]n oinarrituta dago. Egile berarena da ''[[Figaroren Ezkontzak]]'', [[Wolfgang Amadeus Mozart]]ek azken honi buruz ere opera bat idatzi zuelarik. Aurretik ere, gai bereko lanak idatzi ziren, [[Giovanni Paisiello]] eta [[Nicolas Isouard]]enak kasu. Paisielloren opera, denbora batez, Rossinik idatzitakoari gailendu zitzaion arren, bakarrik azken honek jasan izan zuen denboraren igaroa, eta, gaur egun, oraindik, operatako lan garrantzitsuenetako bat da. [[Argentina Antzokia]]n estreinatu zen, [[Erroma]]n, [[1816]]ko [[otsailak 20]]an.

Geltrude Righetti Giorgi [[kontralto]]a, Rosinaren papera egin zuen lehena izan zen, eta Almaviva kontearenakondearena, berriz, Rossinik berak, [[Manuel del Pópulo Vicente García]] tenore espainiar handiari eman zion.

Rossinik, denbora hau, oso denbora laburrean idatzi zuen, operaren kontratua, estreinatu baino bi hilabete lehenago soilik sinatu bait zenbaiten. Handik urte askotara, Rossinik, hamahiru egunetan amaitu zuela zioen. Baina litekeena da [[Figaro]]ren gaiari jada buelta asko eman izana, opera idazten hasi zenerako.

Opera honen [[obertura]], sarri, kontzertuko lan bezala jotzen da. Bere izaera alai, barregarri eta umoretsuak, publikoa, psikologikoki prestatzen du, opera gertatzen den girorako. Rossinik berak, oberturako musika hau, lehenagoko bi operen obertura bezala erabili zuela ezagutzen da. Baina, betirako, opera honekin lotua geratu da, bere maisu lanetako bat. Obertura, [[Antonio Lopez de Santa Anna]]ren garaian, [[Mexikoko Armada]]ko gerra bandaren martxa bezala ere erabili zen. [[Largo al factótumfactotum]] [[aria (musika)|aria]] ere oso ezaguna da, Figarok kantatutakoa, eta honek, bere buruari, operan zehar ematen dion garrantzia adierazten duena.

[[XVII. mende]]aren amaiera edo [[XVIII. mende]]aren hasierako [[Sevilla]]n oinarrituta dago. Opera honetan, Rosina, neska aberats eta umezurtz bat, bere tutore den Bartolok giltzapean du, soilik, mezetara joateko irtetzenirteten uzten diolarik, honek, noizbait, Rosinarekin ezkontzeko asmoz, baina Rosina Almaviva konteazkondeaz maiteminduta dago. Figaroren bizartegian, kontekonde gaztea oso ongi ikusia dago, eta bizarginak, Rosina eta kontearenkondearen arteko maitasuna bultzatzen saiatzen da. Horretarako, ostatu hartzeko baimena duen soldaduz mozorrotzeko aholkatzen dio, baina, zoritxarrez, Bartolo, hiriko pribilegiatuetatik, soldaduei ostaturik emateko beharrik ez duenetako bat da. Almaviva, arbuiatua eta faltsukeriagatik atxilotua izateko zorian geratzen da. Baina Figarok animoak ematen dizkio, eta abadez mozorrotzen da oraingoan, ohiko kantu klasea emateko asmoz, gaixo jarri den don Basilio benetako maisuaren ordez. Baina, zoritxarrez, Figaro Bartolori bizarra mozten ari denean, benetako Basilio agertzen da. Figarok, ordea, Basiliori urrezko txanpon bat emanez konpontzen du, honela, Almaviva konteakkondeak eta Rosinak, sekretupean ezkontzea erabakitzen dutelarik. Baina Bartolo tutore agurea ez da fio, eta [[eskribau]]ari deitzen dio ezkontza aurreratzeko. Figarok, horretaz konturatzean, Almaviva kontearikondeari kontatzen dio, eta hau, Rosinarekin ezkontzen da presaka.

Opera hau estreinatu zenean, ikustera joan zen jendea, ez zuen, ez, espero zen bezala jokatu, oso modu zakarrean jokatu bait zuenbaitzuen, barrez, marmar egiten, txistu egiten... Kantarietako batek, okerreko pausu bat eman zuen eta eskenategiarenagertokiaren erdian erori zien, guztiak berataz trufatzen hasi zirelarik. Beste alde batetik, musikarietako bati, bere musika tresna jotzen ari zela, soketako bat apurtu zitzaion. Eta hau gutxi balitz, inork espero ez zuela, katu batek jauzi egin zuen, berehala eskenategianagertokian agertuz. Rossinik, irtetzeairtetea erabaki zuen, eta berehala, honako hau esan zuen: "Kontrolpean mantendu ezin zitekeen publiko baten aurrean ihes egin behar izan nuen. Hil egin behar nindutela uste nuen". Hurrengo egunean, ikustera joan zirenek, hobeto pentsatu zuten eta operarik gogokoenetako bat bihurtu zen.

*Almaviva konteakondea, [[Espainia]]ko Handia, [[Tenore]]a

*Fiorello, Almaviva kontearenkondearen zerbitzaria, Baxu edo baritonoa