Batesiar mimetismo: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
|||
1. lerroa:
[[Fitxategi:FinnBirdMimic.jpg|ezkerrera|thumb|''[[Hierococcyx varius]]'' kukulidoak haren harrapakari bat imitatzen du, [[Shrikra gabirai|Shrikra gabiraia]].<ref>{{Erreferentzia|izena=N.B|abizena=Davies|izenburua=Cuckoo–hawk mimicry? An experimental test|orrialdeak=1817–1822|hizkuntza=en|abizena2=Welbergen|izena2=J.A|data=2008-08-07|url=https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rspb.2008.0331|aldizkaria=Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences|alea=1644|zenbakia=275|issn=0962-8452|doi=10.1098/rspb.2008.0331|sartze-data=2021-07-31}}</ref>]]
'''Batesiar mimetismoa'''n imitatzaileak modeloaren ezaugarriak partekatzen ditu, baina ez du harraparien aurrean probetxugabea bihurtzen duen ezaugarririk (adibidez, zapore txarra). Bestela esanda, imitatzaile batesiar bat otso-larruan dagoen ardi bat da. Bere izena [[Henry Walter Bates]] naturalista ingelesarengandik jasoa du, zeinen [[Oihan tropikal|Amazoniako ohian-tropikalen]] [[Tximeleta|tximeletei]] buruzko lana (''[[The Naturalist on the River Amazons]]'' izeneko liburuan deskribatuta) ikerketa arlo honetan aitzindari izan zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Henry Walter|abizena=Bates|izenburua=The naturalist on the River Amazons /|argitaletxea=J.M. Dent|data=1910|url=http://dx.doi.org/10.5962/bhl.title.166216|sartze-data=2021-07-31}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Henry Walter|abizena=Bates|izenburua=XXXII. Contributions to an Insect Fauna of the Amazon Valley. Lepidoptera: Heliconidae.|orrialdeak=495–566|hizkuntza=en|data=1862-11|url=https://academic.oup.com/transactionslinnean/article/os-23/3/495-566/2374801|aldizkaria=Transactions of the Linnean Society of London|alea=3|zenbakia=23|doi=10.1111/j.1096-3642.1860.tb00146.x|sartze-data=2021-07-31}}</ref> Harrapakariek ez dituzte imitatzaileak hain erraz aurkitzen beren ereduarekiko proportzio baxuan daudenean. Fenomeno honi frekuentzia negatiboaren menpeko selekzioa esaten zaio, eta mimetismo forma gehienetan aplikatzen da. Mimetismo batesiarra bakarrik manten daiteke eredua jatearen kalteak imitatzailea jatearen onura gainditzen badu. Ikastearen izaerak imitatzaileen aldera egiten du; izan ere, eredu batekin lehen esperientzia txarra duen harrapariak bere itxura duen edozer saihesteko joera du, eta ez du esperientzia hori berehala berraztertzen gezurrezkoa ote zen ikusteko. Hala ere, imitatzaileak ereduak baino ugariago bihurtzen badira, harrapari gazte batek imitatzailearekin lehen esperientzia izateko probabilitatea areagotu egiten da. Beraz, sistema hauek egonkorragoak dira biak eredua eta imitatzailea dauden tokian, eta eredua mimoa baino ugariagoa den tokian.<ref>{{erreferentzia|izena=Sterns & Hoekstra|izenburua=Evolution: An Introduction|orrialdea=464}}</ref>
[[Fitxategi:Wasp mimicry.jpg|thumb|290x290px|Intsektu askok, esate baterako [[Syrphidae]] familiako dipteroek edo [[Clytus arietis]] kakalardoak, [[Liztor|liztorren]] imitatzaile batesiarrak dira.]]
[[Lepidoptera]] ordenako imitatzaile batesiar asko daude. [[Consul fabius|''Consul'' ''fabius'']] eta [[Eresia eunice|''Eresia'' ''eunice'']]-k zapore nazkagarriko ''[[Heliconius]]'' tximeletak imitatzen dituzte, hala nola ''[[Heliconius ismenius|H. ismenius]]''.<ref>{{Erreferentzia|izena=Carlos E.G.|abizena=Pinheiro|izenburua=Palatablility and escaping ability in Neotropical butterflies: tests with wild kingbirds ( Tyrannus melancholicus , Tyrannidae)|orrialdeak=351–365|hizkuntza=en|data=1996-12|url=https://academic.oup.com/biolinnean/article-lookup/doi/10.1111/j.1095-8312.1996.tb01471.x|aldizkaria=Biological Journal of the Linnean Society|alea=4|zenbakia=59|doi=10.1111/j.1095-8312.1996.tb01471.x|sartze-data=2021-07-31}}</ref> ''[[Limenitis arthemis]]''-ek pozoitsua den [[Battus philenor|''Battus'' ''philenor'']] imitatzen dute. Hainbat sits jangarriak klik ultrasonikoak eragiten dituzte sits tigre jangaitza imitatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=J. R.|abizena=Barber|izenburua=Acoustic mimicry in a predator prey interaction|orrialdeak=9331–9334|hizkuntza=en|abizena2=Conner|izena2=W. E.|data=2007-05-29|url=http://www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.0703627104|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=22|zenbakia=104|issn=0027-8424|doi=10.1073/pnas.0703627104|sartze-data=2021-07-31}}</ref> ''[[Thaumoctopus]]'' generoko [[Olagarro|olagarroak]] ([[Thaumoctopus mimicus|olagarro imitatzailea]]) haien gorputz forma eta kolorazioa nahita aldatzeko gai dira itsas suge edo [[lehoi-arrain]] arriskutsuen antza hartzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Darren J.|abizena=Coker|izenburua=Documentation of the mimic octopus Thaumoctopus mimicus in the Great Barrier Reef, Australia|data=2013-01|url=http://dx.doi.org/10.1017/s175526721200125x|aldizkaria=Marine Biodiversity Records|zenbakia=6|issn=1755-2672|doi=10.1017/s175526721200125x|sartze-data=2021-07-31}}</ref> Amazonian, ''[[Dryocopus galeatus]]'' [[Okil|okila]], Brasil, Paraguai eta Argentinako oihan Atlantikoetan bizi dena, beste bi okil handiagoen antzeko gandor gorri, bizkarralde beltza, eta azpiko alde marraduna imitatzen du ([[Dryocopus lineatus|''Dryocopus'' ''lineatus'']] eta [[Campephilus robustus|''Campephilus'' ''robustus'']]), zeinek ''D. galeatus'' okilan erasoak gutxitzen duena.<ref>{{erreferentzia|izena=American Museum of Natural History|urtea=2015|izenburua=Deceptive Woodpecker Uses Mimicry to Avoid Competition}}</ref> Mimetismo batesiarra landare-erreinuan ematen da ere, hala nola ''[[Boquila]]'' generoko igokariak, bere hostoen forma eta kolorea igotzen ari den landarearena berdintzeko moldatzen duena, halako moldez non haren hosto goxoek hain desiragarriak ez diren hostoak diruditen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ernesto|abizena=Gianoli|izenburua=Leaf Mimicry in a Climbing Plant Protects against Herbivory|orrialdeak=984–987|hizkuntza=en|abizena2=Carrasco-Urra|izena2=Fernando|data=2014-05|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0960982214002693|aldizkaria=Current Biology|alea=9|zenbakia=24|doi=10.1016/j.cub.2014.03.010|sartze-data=2021-07-31}}</ref>
== Mimetismoaren adibideak ==
8 ⟶ 9 lerroa:
Beste adibide bat landareetan azter daiteke, [[Orkidea|orkideen]] espezie batzuek polinizatzaileak engainatu egiten dituzte polinizazioa egin dezaten. Engainatzeko modua, beste espezieen itxura hartzea da. ''[[Epidendrum ibaguense]]'' espezieak adibidez, erabiltzen du aipatutako metodoa.
==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Mimetismo]]a
* [[Tximeleta]]k
| |||