Frequent Wind operazioa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
No edit summary
1. lerroa:
{{gertakari infotaula}}
'''Frequent Wind operazioa''' izan zen [[Ho Chi Minh Hiria|Saigon]]<nowiki/>go ([[Hego Vietnam|Hegoaldeko Vietnamgo]] hiriburua) langile estatubatuarren eta vietnamdarren ebakuazioaren azken fasea, [[Hego Vietnamgo Askapenerako Nazio Frontea|Viet Cong]] eta [[Ipar Vietnam|Ipar Vietnamgo]] tropek [[Saigonen erorialdia|Saigon erortzean]] hiria hartu aurretik. Operazioa 1975eko [[Apirilaren 29|apirilaren 29tik]] [[Apirilaren 30|30era]] bitartean egin zen, [[Vietnamgo Gerra|Vietnamgo gerraren]] azken egunetan. 7000 lagun baino gehiago eraman zituzten [[Helikoptero|helikopteroz]] Saigongo hainbat lekutatik. Aireko zubi horrek argazkiak eta filmazioak utzi zituen, eta irudimen kolektiboan grabatu ziren, batez ere estatubatuarren artean, herrialdearen porrotaren epilogo gisa. Historiako helikoptero bidezko ebakuaziorik handiena izan da<ref>{{Erreferentzia|izena=George R.|abizena=Dunham|izenburua=U.S. Marines in Vietnam : the bitter end, 1973-1975|data=1990|url=https://www.worldcat.org/oclc/23290469|isbn=0-16-026455-3|pmc=23290469|sartze-data=2021-08-16}}</ref>.
 
Ebakuazioa Ameriketako Estatu Batuetako [[Enbaxada|enbaxadetan]] aurreikusitako prozedurak ziren. Martxoaren hasieran, [[Tan Son Nhat nazioarteko aireportua|Tan Son Nhat]] aireportutik aireratzen ziren hegazkinak zituzten inguruko herrialdeetara joaten hasi ziren langile zibilak. Apirilaren erdialdean, egoera okertu egin zen, eta, ondorioz, helikopteroen erabilera masiboarekin ebakuatzeko aukera aurreikusi zuten kontingentzia-planek. Frontearen berehalako kolapsoa hurbildu ahala, 7aren [[Task Force 76]] delakoa. [[Estatu Batuetako 7. flota|Estatu Batuetako]] [[Estatu Batuetako 7. flota|7. flota]] [[Vũng Tàu]] itsasertzaren aurrean elkartu zen ebakuazioa laguntzeko eta, beharrezkoa izanez gero, aireko laguntza emateko. Ebakuazioan ez zen aireko laguntzarik behar izan, ipar vietnamdarrek astebetez Saigon kanpoaldean egin baitzuten aurrera, Estatu Batuekin zuzeneko konfrontaziorik izan ez zedin, ia oposiziorik gabeko ebakuazio estatubatuarra ahalbidetu baitzuen, eta Hegoaldeko Vietnamgo gobernuak bere kabuz kolapsa zezan<ref>{{Erreferentzia|izena=Harry G.|abizena=Summers|izenburua=Historical Atlas of the Vietnam war|argitaletxea=Houghton Mifflin Co|data=1995|url=https://www.worldcat.org/oclc/32626412|isbn=0-395-72223-3|pmc=32626412|sartze-data=2021-08-16}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Larry Clinton|abizena=Thompson|izenburua=Refugee workers in the Indochina exodus, 1975-1982|argitaletxea=McFarland & Company, Inc, Publishers|data=2010|url=https://www.worldcat.org/oclc/615626678|isbn=978-0-7864-5590-4|pmc=615626678|sartze-data=2021-08-16}}</ref>.
 
Apirilaren 28an, [[Tan Son Nhat nazioarteko aireportua|Tan Son Nhat]] aireko basea, aireportutik gertu, [[Vietnamgo Aireko Armada Herritarra|Vietnamgo Aireko Armada Herritarraren]] artilleria eta aireko erasoarekin bonbardatu zuten. Hegazkinen bidezko ebakuazioa amaitu eta Frequent Wind operazioa hasi zen. Ebakuazioa, batez ere, DAO gunean egin zen, apirilaren 29ko 14:00etatik aurrera, eta gaur horretan bertan amaitu zen, helikopteroen arma arinetan kalte txikiak eginez. Estatu Batuek Saigonen zuten enbaxadak bigarren mailako ebakuazio-puntu bat izateko asmoa zuen, enbaxadako langileentzat bakarrik, baina, handik gutxira, milaka hegovietnamdar izan zituen etsi-etsian, eta ateetan pilatu ziren ebakuatzeko zain. Enbaxadaren ebakuazioa apirilaren 30eko 07:53an amaitu zen. Hala ere, estatubatuar batzuk enbaxadan egon ziren nahita edo atzean geratu ziren, hirugarren herrialdeetako beste 400 nazionalekin batera.
 
Milaka hegovietnamdar, batez ere [[Hego Vietnam|Hegoaldeko Vietnamgo]] gobernuko funtzionarioak eta Estatu Batuetako kolaborazionistak, itsasoz eta airez ebakuatu zituzten, familiekin batera. Hegoaldeko Vietnamgo kolapsoarekin, hainbat ontzi, helikoptero edo hegazkin militar lapurtu zituzten Vietnamgo ofizialek, eta ebakuazio-flotaraino iritsi ziren itsasoz edo hegan. Iristen ziren helikopteroak itsasontzien estalkiak oztopatzen hasi ziren, eta asko bordatik behera bota ziren lurreratze berriak egiteko. Beste helikoptero batzuetako pilotuei esaten zitzaien lurreratu egin behar zutela, zibilak lehorreratu eta, ondoren, berriz aireratu eta itsasora bota, eta handik erreskatatu. Tan Son Nhat aireportutik hegazkinez egindako ebakuazioan 50.493 pertsona ebakuatzea lortu zen —2.678 vietnamdar umezurtz barne—, baina «Frequent Wind»en 1.373 estatubatuar, 5.595 vietnamdar eta beste nazionalitate batzuk ebakuatu ziren helikopteroan<ref>{{Erreferentzia|izena=Bob|abizena=Drury|izenburua=Last men out : the true story of America's heroic final hours in Vietnam|data=2011|url=https://www.worldcat.org/oclc/891852108|edizioa=First Free Press hardcover edition|isbn=978-1-4516-1025-3|pmc=891852108|sartze-data=2021-08-16}}</ref>. Guztira, 138.869 vietnamdar atera ziren operazio horretan edo beste batzuetan, eta Estatu Batuetan errefuxiatu gisa amaitu. [[Grumman F-14 Tomcat]] ehiza supersonikoaren bataioa ere egin zuten.
 
== Erreferentziak ==