Ozono: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Ozone-1,3-dipole.png|thumb|250px|Trioxigenoa]]
[[Fitxategi:Ozone-3D-vdW.png|thumb|250px|Ozono
'''Ozonoa''' ('''O<sub>3</sub>''') edo '''oxigeno peroxidoa''' hiru [[oxigeno]] [[atomo]]k osatzen duten molekula da. Kolorerik ez du eta usain atsegina du. [[Ultramore|Erradiazio ultramorea]] behar da ozonoa sortu ahal izateko. Gainera [[karga elektriko]] negatiboa du.
7. lerroa:
== Sorkuntza ==
Energia kantitate handiak oxigeno molekulekin kontaktuan sartzen direnean ozonoa sortzen da, hauek atomo bakarretan zatituko dira oxigeno molekulekin erreakzionatzeko. Katalizatzaile baten bidez erraztuko da erreakzioa eta ozono molekulak sortzen dira. Gas hau oso ezegonkorra da eta hirugarren oxigeno atomoak
Atmosferako ozono kantitate gehienak izpi ultramoreengatik sortzen dira, atmosferan sartzen direnak eta estratosferako altuera (10-50 km) erreakzio fotokimikoa sortzen dute.
23. lerroa:
Tropikoen artean kontzentrazio normalena 250 eta 260 UD bitartekoa da, baina latitude handiagoetan kontzentrazioak 400 DU baino handiagoan izaten dira.
== Ozono
[[Fitxategi:Ozone_over_southern_hemisphere_Sep11_1957-2001.gif||eskuinera|thumb|300px|Ikus daitekeen modura, Hegoburuaren inguruan dago ozono-geruzaren zuloa (1957-2001)]]
{{sakontzeko|Ozono
Eguzkitik Lurrera datozen uhin [[ultramore]]ek erredura larriak sorraraz ditzakete, eta azaleko [[minbizi]]aren arriskua handiagotu. Erradiazio hori Lurrera zuzenean helduko balitz, [[bizitza (argipena)|bizitza]] ezinezkoa izango litzateke gure planetan. Zorionez, [[estratosfera]]n ozono geruza bat dugu, Eguzkitik datozen uhin ultramore kopurua handia desbideratzen du.
33. lerroa:
== Erabilera ==
[[Estratosfera]]ko ozonoaren onurez gain,bestelakoaren abantailak aipagarriak dira zenbait adituren ustez. Adibidez, [[uraren kutsadura|uren tratamenduan]] lanean ari den ikerlari-talde batek dioenez, ozonoak desinfektatzeaz gain, [[bakterio]]ak hiltzen ditu eta [[birus]]ak moteldu. Ez hori bakarrik, [[medikuntza]] arloan lanean ari diren hainbat zientzialariren arabera, [[odol]]ean sartuz gero, [[zelula|zelulek]] oxigenoa garraiatzeko duten gaitasunak gora egiten du, eta, aldi berean, zeluletan egon daitezkeen birusak edo eta bakterioak hil ditzake. Odolaren zirkulazio-arazoetan, kolitis-kasuetan, [[minbizi]] mota batzuetan, fistuletan, azaleko infekzioetan, erreduretan, [[
Kloroa baino garestiagoa izan arren, [[ur]]a edateko on bihurtzeko erabiltzen da ozonoa. Dena den, oxidatzaile ahaltsua denez, kontuz erabiltzen ez bada arriskutsua izan daiteke. Baina uretara ozono gehiegi botaz gero arazoak sor ditzake: [[arnasbide]]etako eta [[birika|biriketako]] narritadurak batez ere.
46. lerroa:
== Ikus, gainera ==
* [[Airearen kutsadura]]
== Kanpo
{{autoritate kontrola}}
| |||