Danteren Infernua: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t sarrera hobetzea |
italiar hizkuntzetako testuei euskarazko testu honetan gaztelaniaz egindako aipuak ezabatzea (eta beste) |
||
19. lerroa:
Momentu honetan, Dante kikildurik, Virgilioren laguntza eskatuko du, miresten zuen Antzinateko poeta izanik hain zuzen ere. Virgilio, arrazoiaren errepresentazioa izango da, eta gure poeta lagunduko du infernuaren bidai horretan, bere gidari izanik. Virgilio agertaraziko duten hiru emakume ditugu: [[Beatrice]] (lehen aipaturiko bere maitasun platonikoa) [[Santa Lucia]] (erlijio kristauaren martirretako bat); azkenik, [[Maria|Ama Birjina]] izan daitekeena. Honen atzean dugu Hirutasunaren sinbologia, bere obran oso errekurrentea izango den zenbaki kristaua izanik. Gainera, ezin dugu aurrera egin Beatriceren papera aipatu barik; izan ere, Beatrice santutzen du, ongiaren errepresentazioa izanen. (Lehen kantua).
Hortaz, infernuaren ateak zeharkatzera
=== Lehen zirkulua: Limboa (IV Kantua) ===
93. lerroa:
Garaiko zein ondorengo arte plastikoetan kasu eragin argia izan zuen, infernuaren eta pekatuen irudikapenean ez ezik, obra literario garrantzitsu hau inspirazio iturritzat hartzen zuten bestelako obretan ere edo obra hau sortzeko baliagarri izan ziren irudiekiko loturan, besteak beste hurrengoak eredutzat har ditzakegularik:
Monstruoen, deabruen eta gaizkileen irudikapenaren oinarri garrantzitsu bat suposatzen du, batez ere erdi aro amaierako [[Bestiario|bestiarioen]] tradizioa jasorik Dantek “monstruo” hauen natura deskribatzen digu. [[Victoria Cirlot|Victoria Cirlotek]] erdi aroko iruditeria fantastikoari buruzko estudioa burutzean, hauek Jainkoak sortutako naturaren beraren adierazpen bezala ulertzen ditu, gizakiaren berezko irudimen ahalmenetik haratago. [[Kappler|Kapplerrek]], erdi aro amaierako pentsamenduak irudi hauek nola ulertuko zituen aztertzeko orduan (hau da, haien normalitatetik kanpo baina Jainkoaren sorkuntzaren barne), [[Agustin Hiponakoa|San Agustin]] bera aipatzen du, ''[[Civitas Dei]]'' haren obrako zita batez
Cirlotek era berean [[Thomas de Cantimpré]] aipatzen du, XIII. mendeko [[Dominiko|dominikotarra]] (Danteren garaikidea hortaz).
Ezin dugu ahaztu infernuaren antolaeraren inguruko lan plastikoak edo mapak ere osatu zirela garaian, batez ere Bocaccio-k bultzatutako berbalorizazioa zela eta, horren eredu dugu [[Sandro Botticelli|Sandro Boticellik]] burututako infernuaren eskema, lan literarioa jarraituta aipatutako maila eta zulo guztiak eta bertako pekatuak irudikatzen direlarik, adituen esanetan obraren edizio ezberdinen ilustrazio moduan izan ziren sortuak 1480-81 inguruan, [[Medici|Medicitarren]] eskaerapean.▼
Ezin dugu ahaztu finean, Danteren obrako deabru eta munstroen deskribapenak ulertzeko errenazimentuan benetan garatuko zen ideia gogoan eduki behar dugula: Ongia edertasunarekin lotuko da eta munstroa edo normalitatetik kanpokoa den horren formak era batean edo bestean sinbologia moral bat edukiko duela, bekatu edo gaizkiarekin lotutakoa askotan; funtsean ohiturak edo moralak forman du bere isla. Honela bada ulertu ditzakegu [[Karon]], [[Minos]], [[Zerbero]] eta bestelako pertsonaien irudikapena mende hauetan zehar orokorrean.
Dante bera, garaiko letra-gizon edo intelektualen zerrendan ere kontsideratua izan zen askotan, horren frogetako bat dugu Andrea del Castagnok, 1450 inguruan [[Carducci Villa|Carducci Villan]] osatutako gizon eta emakume garrantzitsuen galerian Dante bera agertzea, bere sinbolo ezaugarrizkoenekin, poeta koroatu bat bailitzan. Rafael-ek berak ere Vaticanoan burutu zituen freskoetan irudikatu zuen ([[Sakramentu Santuaren Disputa]] edo Danteren Erretratua, 1510 ingurukoak). Deigarria da Danteren erretratugintza benetan naturalista izatea, honen arrazoia seguraski poetari hil orduko egin zioten argizarizko maskararen kontserbazioagatik izana. ▼
▲Ezin dugu ahaztu infernuaren antolaeraren inguruko lan plastikoak edo mapak ere osatu zirela garaian, batez ere [[Bocaccio
▲Dante bera, garaiko letra-gizon edo intelektualen zerrendan ere kontsideratua izan zen askotan, horren frogetako bat dugu Andrea del Castagnok, 1450 inguruan [[Carducci Villa|Carducci Villan]] osatutako gizon eta emakume garrantzitsuen galerian Dante bera agertzea, bere sinbolo ezaugarrizkoenekin, poeta koroatu bat bailitzan.
[[Auguste Rodin|Auguste Rodinek]] [[Camille Claudel|Camille Claudelekin]] batera, [[Lorenzo Ghiberti|Ghibertiren]] Florentziako bataiategiko [[San Joan bataiotegia (Florentzia)|Paradisuko ateak]] inspirazio iturritzat hartuta eta Dante eta Ovidio bezalako autoreen idatzietan oinarriturik Infernuetako atea sortu zuen, bertan haren Pentsalaria figura ezagunenetarikoa kokatuz, Danterekin identifikatua izan dena, Poeta bezala ere ezagutua, edota [[Hugolino|Ugolino]] eta bere semeen pasartea (Infernuaren XXXIII. kantuan) edota Musuaren eszena (Paolo eta Francescarena, V. kantuan) ere azpimarratzekoak izanik. Igeltsuz sortua ondoren brontzean hustuta ere bertsionatu zen (1880-1917).
Gustave Doré dugu, XIX. mendeko artisten artean, obra literario ospetsuenak ilustratu zituen artista eta
Bestalde, garai berekoa dugu [[Bouguereau|Bouguereauren]] Dante eta Virgilio Infernuan obra, garaiko akademiaren balore neoklasikoen eta klasizisten testuinguruan sortua, literatura obra eta mitologia klasikoen bitartez giza-biluzia era bikainean lantzen duen obra izanik.Obra honetan Dante eta Virgilio ikus ditzakegu, atzealdean deabru bat agertzen delarik; [[Capoccio]] herese alkimistaren eta [[G. Schicchi]] suplantatzailearen arteko borroka ikusten, atmosfera ilun eta zikin batetan.
|