'''Euskal hizkuntzalaritza''' edo '''euskalaritza''' [[euskara]] aztergai duen [[hizkuntzalaritza]] eta [[filologia]]<nowiki/>ren adarra da, [[XIX. mendea]]ren hasieran sortua. Hain zuzen ere, euskal hizkuntzalaritza [[Wilhelm von Humboldt]]ekin hasi zela jo ohi da —ordu arte, euskarari buruzko teoriak mitoetan zeuden oinarriturik<ref name=JuananHernandez>Juanan Hernández: [http://www.elpais.com/articulo/pais/vasco/ATXAGA/_BERNARDO/PAIS_VASCO/ALEMANIA/Humboldt/eta/Atxaga/elpepiautpvs/20001204elpvas_19/Tes «Humboldt eta Atxaga»], ''El País'', 2000-12-04.</ref><ref>Juan Madariaga: [http://www.ehu.es/seg/his/0 «Euskal hizkuntzaren inguruko eztabaida Aro Foralean»], Sareko Euskal Gramatika.</ref>— eta [[Koldo Mitxelena]] da euskal hizkuntzalaritzak izan duen ikertzailerik handiena.<ref>[[Henrike Knörr]], [[Jean Haritxelhar]] eta [[Mikel Ugalde]] (1987): ''Koldo Mitxelena'', Bidegileak bilduma, 1. zenbakia, 1994.</ref><ref>Fermin MUNARRIZ: [http://www.gara.net/paperezkoa/20101114/232000/eu/Euskarak-eraman--ninduen-abertzaletasunera «Jose Luis Alvarez, ''Txillardegi'': "Euskarak eraman ninduen abertzaletasunera"»]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, ''Gara'', 2010-11-14.</ref> Arlo honetan diharduen zientzialariaridiharduenari '''euskal hizkuntzalaria''' edota, '''euskal filologoa''' zeinedo '''euskalaria''' deritzo.
