16:15, 1 iraila 2020ko berrikusketa aldatu TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Aldaketa kosmetikoak ← Aurreko ezberdintasuna		23:20, 27 martxoa 2021ko berrikusketa aldatu desegin Eniisi Lisika (eztabaida \| ekarpenak) 2.466 edits No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
7. lerroa: \| h = 0 \| s = 0 \| v = 0 }} '''Beltza''' [[Kolore\|kolorerik]] ~~iluena~~ilunena da, [[argi]] ikusgarriaren absortzio edo falta osoa dela eta ematen dena. Ez da kolore [[kromatiko]]a, hau da, [[tonalitate]]rik gabeko kolorea da, [[zuri]]a eta [[gris]]a bezala. Sinbolikoki [[iluntasun]]a irudikatzeko erabiltzen da. [[Tinta]] beltza [[liburu]]ak, egunkariak eta dokumentuak inprimatzeko erabiltzen den kolorerik ohikoena da, [[paper]] zuriarekiko [[kontraste]]rik handiena erakusten duelako eta irakurtzeko errazena delako. Arrazoi ezberdinak direla eta, pantaila zurian testu beltza erabiltzea ohikoena da ere ordenagailuetako pantailetan. Kolorezko inprimazioan, aldi berean [[zian]], [[hori]] eta [[magenta]] tintak batzen lortzen da, kolorerik ilunena ematen. 18. lerroa: == Etimologia == Adituen ustez,<ref>{{erreferentzia\|izena=Joseba A.\|abizena=Lakarra\|urtea=2019\|izenburua=Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoa (EHHE-200)\|argitaletxea=Euskaltzaindia\|orrialdea=119.\|orrialdeak=\|ISBN=978-84-946477-8-9\|hizkuntza=eu\|egilea2=Manterola, Julen\|egilea3=Segurola, Iñaki}}</ref> ''bel'' ('«beltz, ilun'») erroa eta esanahi ezezaguneko ''-tz'' [[Atzizki\|atzizkia]] bereizi behar dira hitzaren osaeran. Erro bera ikus daiteke, gutxienez, ''[[arbel]]'' ('«harri beltz'»), ''[[goibel]]'' ('«goi beltz'»), ''[[orbel]]'' ('«orri beltz'») eta ''[[Ubel (argipena)\|ubel]]'' ('«ur beltz'») hitzetan, baita ''[[gibel]]'' eta ''[[sabel]]''-en ere, ziurrenik. Horietatik ondoriozta daiteke erroak berak bazuela '«beltz, ilun'» adiera (atzizkiaren funtzioa ezezaguna da). Atzizkiari dagokionez, aldiz, ''[[Bost\|bortz]]'' eta ''[[hortz]]'' hitzetan ere aurkitzen duguna omen da, nahiz eta haren esanahia ez den argitu (ikus baita ere ''ahuñe''/''[[ahuntz]]'', ''bera''/''beratz'' '«bigun'» eta, beharbada, ''[[bele]]''/''[[belatz]]'' bikoteak, halako atzizki bat bazela argiago erakuts lezaketenak). Nabarmentzekoa da, bestalde, ''bel'' erroa litzatekeela, egungo [[aitzineuskara]]<nowiki/>ren berreraiketa estandarraren barruan, ondare zaharreko ~~adjektibo~~[[izenondo]] bakun (ez eratorri eta ez konposatu) bakarretarikoa, eta kolore bati dagokion bakarra (ikus ''[[gorri]]'', ''[[hori]]'', ''[[urdin]]'', ''[[zuri]]''). === Beste proposamen bat === Ikerlari batzuen ustez, ''beltz''-en jatorrizko forma [[akitaniera]]<nowiki/>zko ''belex''-en dugu (ikus baita ere [[iberiera]]<nowiki/>zko ''beles''). Proposamen horretan, ''beltz'' hitza ''bele'' hegazti-izenaren eratorritzat hartzen da, ezohiko sinkopa baten bidez eraldatua, agian maiz hitz elkartuetako bigarren osagaia izatearen ondorioz [[bokal]] ahulena galdurik (''-beletz'' > ''-beltz''). Alabaina, kontuan hartu behar da akitanierazko idazkunetan <L> bakunaz idatzirik ageri dela, eta ''belex'' hark edo, zehazki, haren oinarrian zegokeen ''bele'' forma zahar batek gaur egungo euskaran *''bere'' ematea esperoko genukeela. Hortaz, akitanierazko ''belex'' haren erroa ezin liteke zuzenean egungo ''[[bele]]'' hitzarekin lotu.

Beltz: berrikuspenen arteko aldeak