Jone Uria: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
→Kanpo loturak: berriako artikuluak |
Matematikaria |
||
1. lerroa:
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Jone Uria Albizuri''' ([[Algorta]], [[1990]]eko [[apirilaren 28]]a) [[bertsolari]]a eta [[Matematikari|matematikaria]] da.
==
Algortako Bertsolari Eskolan (ALBE) trebatutako bertsolaria da. Bizkaiko Eskolartekoetan txapelduna izan zen txikietan zein nagusietan. 2008an, Ipar Uribeko txapeldunordea izan zen eta lehenengoz parte hartu zuen [[2008ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]n. Finalaurrekoetara iritsi zen orduan. 2009ko [[Bertsolari Txapelketa Nagusia]]n finalaurrekoetako bigarren itzulira ere heldu zen. 2010ean, berriz, Uribe Kostako txapelduna bilakatu zen. Matematika ikasketak burutzen ditu egun. 2010ean, 2012an, 2014an eta 2016an Bizkaiko Bertsolari Txapelketako finalera heldu zen.
==
Matematikazalea izanik, bertsotara eraman du matematika dibulgazio mailan. Esatebaterako, bertso bat plazaratu zuen hainbat zenbakiren [[mediana]] kontzeptu estatistikoa nola kalkulatu behar den azaltzeko. 2020an formula matematikoen bidez bertsotan azaldu zuen [[COVID-19 pandemia|koronabirusaren]] hedapenaren izaera esponentziala.<ref>{{erreferentzia|izena=Jone|abizena=Uria|urtea=2020|izenburua=Pandemiaren zabalkuntzaren formula matematikoak bertsotan|argitaletxea=Berria, Youtube|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dealing with corona virus: Jone Uria sings an equation|hizkuntza=en|url=https://www.metafilter.com/186313/Dealing-with-corona-virus-Jone-Uria-sings-an-equation|aldizkaria=www.metafilter.com|sartze-data=2020-06-23}}</ref>
[[Fitxategi:-bertsomate- Mediana.webm|thumb|Mediana nola kalkulatu, bertsotan:''Datu ordenatuen''
''multzo konpletoa''
''kopuru bakoitia''
''bada aztertzekoa''
''mediana da erdian''
''den zenbatekoa''
''Ta bikoitia bada''
''erabatekoa''
''Erdian dauden bien''
''bataz-bestekoa'']]
2019ko otsailetik [[berria]] egunkariko ''Arkupean'' iritzi-ataletik hainbat kontzeptu matematiko erabiltzen ditu aktualitateko gaiak lantzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jone Uria|abizena=Albizuri|izenburua=Jone Uria Albizuri|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/egilea/Jone_Uria_Albizuri/1|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-06-23}}</ref> Berak nahiko nluke gehiago eztabaidatuko balitz zientziaz, interes handiagoa balego berarekiko, saiakera gehiago egingo balira ulertzeko, presenteago balego eguneroko elkarrizketetan eta gauzak adierazteko moduetan. Bere helburua denok konpartitzen dugun balizko kultura orokor horren barruan, zientziari daukan bolumena zentimetro kubiko batzuk zabaltzeko gai izatea da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jone Uria|abizena=Albizuri|izenburua=Kultura orokorrez|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1891/018/001/2019-02-06/kultura-orokorrez.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-06-23}}</ref>
[[Fitxategi:Mediana_wiki_Uria.png|alt=|thumb|250x250px|Hainbat zenbakiren mediana kalkulatzeko bi adibide (bideokoak).<ref>Beraz, datuak ''ordenatu'' egin behar direnez, [[Aldagai (argipena)|aldagai]] bakun koantitatiboetarako edo ordinaletarako bakarrik kalkula daiteke.Adibidez, [[Likert eskala|Likert eskalazko]] datuetarako posible da mediana kalkulatzea, baina ''hauteskundeetan emandako botua'' eta bestelako aldagai koalitatiboetarako ezin da kalkulatu.</ref><ref>Beraz, mediana 2-[[Kuantil|kuantila]] ere bada, eta bat dator bigarren [[Kuartil|kuartilarekin]], bostgarren [[Deizl|deizlarekin]] eta 50. [[Pertzentil|pertzentilarekin]].</ref>]]
== Bertso-txapelketak ==
* [[Bertsolari Txapelketa Nagusia]]:
** finalaurrekoak (3): [[2009ko Bertsolari Txapelketa Nagusia|2009]], [[2013ko Bertsolari Txapelketa Nagusia|2013]], [[2017ko Bertsolari Txapelketa Nagusia|2017]]
| |||