Guantxe: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
tNo edit summary
9. lerroa:
|erlijioa= [[Animismo]]a
}}
'''GuantxeGuantxeak'''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=90190|arau-izenb=Munduko herriak eta etniak}}</ref> izenarekin [[Kanariak|Kanariar Uharteetako]] biztanleak ezagutzen[[indigena]]k ziren. Denbora aurrera joanDenboraren ahalajoanean, izen hori irletanuharteetan bizizizi zirendiren herrientzatherri guztientzat orokortu da, baina hasieran batean [[Tenerife]] irlako herritarreiuhartekoei bakarrik ematenesaten zitzaien ''guantxe''. Horregatik, zenbaiten ustez egokiagoa da ''indigenakanariar kanariarrakindigenak'' esateaizena, ''guantxeak'' baino. Herri horien jatorria [[berbere]]a zen, Afrikako iparraldeko zenbait herrirena bezala, ustez [[K.a. 1000ko hamarkada|K.a. 1000]]. urteanurtearen inguruan [[Afrika]]ko iparraldetik hara joanda. Hori dela eta, ikerlari batzuek herri horien hizkuntza eta euskara lotzen saiatu dira, bereziki [[Federiko Krutwig]] euskaltzalea. Guantxeak [[1402]]tik aurrera gertatu zen Gaztelaren inbasioaren ondorioz desagertu ziren, baina haien aztarnek Kanariar UhartetanUharteetan oraindik orain bizirik diraute.
[[Fitxategi:Belmaco.jpg|thumb| Palman dagoen Belmaco kobazuloa, antzinako biztanleek (benahoritek) bizilekutzat erabilita.]]
Jatorrizko izena ''guanchinet'' da, "Tenerifeko gizakia" esan nahi duena (''guan'' "gizakia" da; eta ''chinet'', "Tenerife").
 
== Espainiar konkista ==
24. lerroa:
[[Guantxera]] [[hizkuntza]] zuten, [[XVIII. mendea|XVIII. mende]] inguruan galdu zena. [[Amazigera|Tamazight]] edo [[berbere]]en mintzairari parekatu izan zaio. Gaur hiztunik ez duen arren, hainbat aztarna utzi ditu uharteetako [[gaztelania]]n, bai eta hango toponimian ere.
 
Ikerlari batzuk herri horien hizkuntza eta euskara lotzen saiatu ziren, bereziki [[Federiko Krutwig]],<ref>[[Federiko Krutwig]]: ''Garaldea''. Donostia: 1978. Txertoa. Liburu horretan, Krutwigek guantxerazko testuak eta hitzak jaso zituen, euskararekin konparatzeko.
== Bibliografia ==
</ref> baina gaur egungo [[hizkuntzalaritza]]n erabat baztertutako teoria da hori.
[[Federiko Krutwig]]: ''Garaldea''. Donostia: 1978. Txertoa. Liburu horretan, Krutwigek guantxerazko testuak eta hitzak jaso zituen euskararekin konparatzeko.
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
== Kanpo estekak ==