Erlijio: berrikuspenen arteko aldeak

Labar-santutegi batzuk konplexuagoak dira aretoen eta dibertimenduen antolamenduagatik edo paneletan eta frisoetan gaiak pilatzeagatik: suposatzen da horietan artista (edo ofizial) taldeen presentzia errepikatu behar izan zela hurbileko zenbait garaitan edo denboran bananduta. Horixe pentsa daiteke [[Ekain]], [[Altxerri]], [[Erbera|Erberua]] eta, agian, [[Arenazako leizea|Arenaza]], [[Santimamiñe]] edo [[Haristoi|Haristoiko]] irudi margotu edo grabatuak galerietan edo taldeetan zabaltzeari buruz. Beste leku batzuk, berriz, "Santutegi txikiak" izan daitezke, antzeko teknika eta estiloarekin egindako animalia gutxirekin, zalantzarik gabe, behin bakarrik: horrela [[Venta Laperra (leizea)|Venta Laperra]], [[Sinhikoleko Karbia]], [[Sasisiloaga]], [[Alkerdiko leizea|Alkerdi]] edo Isturitz[[Izturitze eta Otsozelaiko harpeak|Isturitze]]. Normalean, gune apaindu horiek kobazuloaren ahotik urrun egoten dira, normalean bizi izan ez ziren lekuetan, edo, besterik gabe, gelarako okupatu ziren barrunbeetan. Honela, hH. Breuilek ''kuevo-santutegi'' eta ''cueva-gela'' kontzeptuei aurre egin ohi zien, Europako hego-mendebaldean Goi Paleolitoa tratatzean bateraezin bezala. Ez da zehaztu, adibidez, Sasisiloagan, [[Etcheberri|Etcheberrin]], Sinhikoleko Karbian, Alkerdin, Altxerrin (geroagoko metaketek estalia agian,...) garai hartako aztarnategi arkeologikorik ote zegoen, nahiz eta agerikoa den oso gertu giza taldeak bizi izan zirela.

Banaketa hori pentsatuta, exekuzioaren ordena logiko, hierarkiko eta kronologiko bat egon behar zen: horren arabera, hutsuneak errespetatu ziren, gaiak osatu ziren edo lehendik zeuden elementuak baliatu ziren (inguruak, erliebeak, pitzadurak,...). Ez dira gai multzo horietan egituratzen diren elementu guztiak ("handiagoak", "Txikiagoaktxikiagoak" edo "osagarriak"; "funtsezkoak" eta "gehigarriak" ere esaten zaie) guztiz garaikideak izan behar dira, baizik eta elkarren segidan gauzatu behar izan ziren: agian denbora-tarte ez oso zabalean eta prozesu kontzeptual eta errealizatzaile beraren barruan. Hori neurri batean baino ez da gogoratzen [[A. Marshack|A. Marshackek]] Frantziako arte mugigarriko pieza batzuei buruz egindako oharrekin: "Eszena" konplexu "bateko gaiak astiro gertatu ahal izan direla ziurtatzen duenean, egunak eta asteak bete ditzaketen aldietan, eta hilabeteak edo urteak arte".

Torreko hezur apainduan kasu garrantzitsu bat dugu, non gainjartze sail zorioneko batek eta obliterazio partzialen eta elkarren ondoan jartze eta elkartze tematikoen arteko erlazio logikoak (I. Barandiarán 1971: 58-61) bere figuren exekuzio-ordena oso probablea ziurtatzera eraman baininduenbaitzuen: -tamaina txikiagoko irudikapenetatik hasi zen (ez hain zuzen ere euskarriaren erdialdeko zonetan kokatuta zeudenetatik) eta zeinu batzuengatik; -jarraitu zuen. Amaitzeko, hiru animalia-[[Protomoteka|protomo]] nagusi zeuden, ondo errealistak eta zehazki simetrikoak, hezurraren gainazalen gainean.

Suposatu behar da, beraz, paleolito egileak – Bai–bai mugimenduzko artean, bai laburpenean –laburpenean–, gaia pentsatuta eta bere osagaiak euskarriaren gainean mentalki banatuta, egin ahala joan behar izan zuela, oraindik trazatu gabeko elementuak ahokatzen ziren hutsuneak utziz: prozesuaren kontzeptu agian erritual baten arabera, zeinaren konstanteak kasu nahiko baten analisiarekin bakarrik zehaztu ahal izango baitira.

J. Clottes eta C. Couraud, azkenaldian, [[Labar-artea|labar-artean]] erabilitako teknikaren beraren balio sinbolikoa azpimarratzen ari dira: pintatutako irudiak ikusgarriagoak izateaz gain, agian kontzeptualki garrantzitsuenak ere badira ("santutegiko" esanguratsuenak).

Bahnek Pirinioetako "santutegiei" buruz egindako oharren arabera, lotura nabari da haien eta ezohiko ur korronteen artean, baita [[Terma|iturri termalekin]] ere. Argi dago bat bakarra izan zitekeela Isturitzeko kono estalagmitikoaren grabatu eta [[Behe-erliebe|baxuerliebe]] guztiak egin zituen artisaua, beste bat [[Berroberria|Berroberriko]] [[arpoi]] [[Madeleine aldia|magdaleniarrak]] egin eta grabatu behar zituena, hezurrak ebaki eta Gravetiense de [[Bolinkoba|Bolinkobako]] dozena erdi piezen gainean markak egin zituena, beste bat Ekainen margotutako zaldi batzuen egilea, edo.

[[Arte higigarri|Arte higigarrian]], distantzia handi samarrera aurkitutako piezen arteko antzekotasunak hain indartsuak dira, non ziurtatuko den esku berak sortu zituela, eta horregatik artisauak leku batetik bestera bidaiatu zuela edo lanak berak trukearen edo trukearen bidez lekualdatu zirela. Isturitzek, batez ere Magdeleniense Ertainean, grabatutako hainbat obra higigarri eskaintzen ditu, Pirinioetako beste eremu batzuetakoekin oso antzekoak: eta lurralde hau aztertzen duten aurrehistorialariak izan dira (J. Clottes edo P. G. Bahn, azkenaldian) Espalungue-Arudyrekiko, Enlène edo Mas d 'Azilekiko hurbiltasun formal eta tematikoa nabarmendu dutenak. Duela gutxi J. Forteak La Viñako kobazuloan (Asturias) aurkitu dituen animalia-buruen inguruak Isturitzetik edo Pirinioetako beste leku batetik ere etorriko al lirateke?: ez da ezagutzen bi geltokien artean, laurehun kilometro baino gehiagora, halako lanen bitarteko lekukotasunik.