Charlotte Froese Fischer: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
+txantiloi:zuzendu
tNo edit summary
3. lerroa:
'''Charlotte Froese Fischer''' ([[1929]]) irakasle, akademiko eta doktorea [[PhD]] egitura atomikoaren kalkuluen ikusmoldea garatu eta inplementatzeagatik, egitura atomikoaren kalkuluen ikuspegia; eta, kaltzio negatiboko ioien<ref>Physical Review Letters, vol. 59, pp. 2263-2266, 1987</ref> existentziaren iragarpen teorikoagatik(1) mundu mailako errekonozimendua (Hartree-Fock [[CASSCF]]) lortu zuen  konputazioaren matematika kanadar-estatubatuarra da, [[Ukraina|ukraniar]] jatorrikoa, eta [[Konputazio kuantiko|konputazioa]]<nowiki/>ren zientifikoa.  Azken ohore honegatik, [[American Physical Society]] Wikipedia mintegian aukeratua izan zen.
 
== Lehendabiziko urteakBizitza ==
Mykolaivkan jaio zen, [[Ukraina]]<nowiki/>koa, guraso [[menonita|menoniten]] alaba, [[Alemania]]<nowiki/>ra migratu zuten azken tren batean, muga zeharkatzea ahalbidetu ziena [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasun]]<nowiki/>eko agintariek itxi aurretik. [[Errefuxiatu eremu]] batean aldi labur bat egin ondoren, bere familiari [[Kanada]]<nowiki/>ra migratzeko baimena eman zitzaion, eta han ezarri ziren azkenean [[Chilliwack]]-en, [[Columbia Britainiarra|Kolonbia Britainiar]]<nowiki/>rean.
 
=== Lehendabiziko urteak ===
== Hezkuntza eta ikerketak ==
Mykolaivkan jaio zen, [[Ukraina|Ukrainan]]<nowiki/>koa, guraso [[menonita|menoniten]] alaba, [[Alemania]]<nowiki/>ra migratu zuten azken tren batean, muga zeharkatzea ahalbidetu ziena [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasun]]<nowiki/>eko agintariek itxi aurretik. [[Errefuxiatu eremu]] batean aldi labur bat egin ondoren, bere familiari [[Kanada]]<nowiki/>ra migratzeko baimena eman zitzaion, eta han ezarri ziren azkenean [[Chilliwack]]-en, [[Columbia Britainiarra|Kolonbia Britainiar]]<nowiki/>rean.
B.A. gradua lortu zuen, ohoreekin, Matematikan eta Kimikan, eta Matematika Aplikatuko irakasle izan zen [[1952]]<nowiki/>an eta [[1954]]<nowiki/>an, hurrenez hurren. [[1957]]<nowiki/>an, bere Ph lortu zuen. D. [[Cambridgeko Unibertsitatea]]<nowiki/>n matematika aplikatuan eta konputazioan, P.A.M. Dirac-ekin teoria kuantikoko ikastaroak jarraituz, eta Douglas Hartree-ren gainbegiradapean lan egin zuen. Honek, egitura atomikoen kalkuluetarako biltegiratutako programen ([[Ingelesezko literatura|ingeles]]<nowiki/>ezko [[Akronimo|akronimoa]], [[EDSAC]] [[Electronic Digital Stored program Automatic Computer]]) ordenagailu digital elektroniko automatikoaren programazioan lagundu zuelarik.
 
=== Hezkuntza eta ikerketak ===
B.A. gradua lortu zuen [[1952]]<nowiki/>an, ohoreekin, Matematikan eta Kimikan, eta Matematika Aplikatuko irakasle izan zen [[1952]]<nowiki/>an eta [[1954]]<nowiki/>an, hurrenez hurren. [[1957]]<nowiki/>an, bere PhPhDa lortu zuen. D. [[Cambridgeko Unibertsitatea]]<nowiki/>n matematika aplikatuan eta konputazioan, P.A.M. Dirac-ekin teoria kuantikoko ikastaroak jarraituz, eta Douglas Hartree-ren gainbegiradapean lan egin zuen. Honek, egitura atomikoen kalkuluetarako biltegiratutako programen ([[Ingelesezko literatura|ingeles]]<nowiki/>ezko [[Akronimo|akronimoa]], [[EDSAC]] [[Electronic Digital Stored program Automatic Computer]]) ordenagailu digital elektroniko automatikoaren programazioan lagundu zuelarik.
 
[[1957]]<nowiki/>tik [[1968]]<nowiki/>ra, Britainiar Kolonbiako Unibertsitateko Matematika Fakultatean lan egin zuen, non zenbakizko azterketa eta informatikako ikastaroak sartu zituen kurrikulumean, eta instrumentala izan zen Konputazio Zientzien Departamentuko prestakuntzan.
 
[[1963]] eta [[1964]] urteak Froese Fischerrekin [[Harvard College Observatory]]<nowiki/>n pasa zituen, non egitura atomikoaren kalkuluei buruzko bere ikerketa zabaldu zuen. [[Harvard Unibertsitatea|Harvard]]<nowiki/>en, Alfred P. Sloan beka jaso zuen lehen emakume zientifikoazientzialaria izan zen. Ordutik, nazioartean ezaguna izatera iritsi da, egitura atomikoa kalkulatzeko eta egitura atomikoaren teorian ikertzeko duen [[software]]<nowiki/>agatik. [[1991]]<nowiki/>n, [[American Physical Society]]<nowiki/>ko kide bihurtu zen, neurri batean kaltzio negatiboaren aurkikuntzari egindako ekarpenagatik. [[1995]]<nowiki/>ean Lundeko Fisiografi Elkarteko kide izendatu zuten, eta [[2004]]<nowiki/>an Lituaniako Zientzien Akademiako kide atzerritarra.
 
Gaur egun, [[Vanderbilt Unibertsitatea|Vanderbilt Unibertsitate]]<nowiki/>ko konputazio zientzietako ikerketa emeritoko irakaslea da, eta [[NIST]]<nowiki/>eko Espektroskopia Atomikoko Laborategiko zientzialari gonbidatua. [[Patrick C. Fischerren]] (1935-2011) alarguna da, berez informatikan aditua eta Vanderbilt-ko irakaslea.<ref>«Patrick Fischer, 1935–2011: Professor was targeted by the Unabomber», ''Los Angeles Times'', 2011ko irailaren 3a</ref>
17 ⟶ 19 lerroa:
 
== Ekarpenak ==
Konputazioaren teoria atomikoari buruzko 260 ikerketa artikulu baino gehiagoren egilea da,. horietakoHorietako asko hitzordu klasiko bihurtu zirelarikdira, egitura atomikoaren kalkuluen arloan dutenoraindik irismenere duten luzekoeragin eraginagatikhandiagatik. Alor honetan egin duen ahalegin handienetako bat, [[Tachiev|Georgio Tachiev]] eta [[Andrei|Andrei Irimiar]]<nowiki/>ekin elkarlanean, [[berilio]]<nowiki/>tik bajan dauden espektro osoak kalkulatzea da,eta [[Argon|argoi]]<nowiki/>etan bezala, elementuen antzeko maila apaleko sekuentzia isoelektronikoetanisoelektrikoen espektro osoak kalkulatzea da, 400 aldizkari orrialde argitaratuz eta guztira 150 ioi baino gehiagoren datuak bildu eta plazaratuz<ref>C Froese Fischer, G Tachiev. 2004. ''Atomic Data Nucl Data Tables'', vol 87 pp 1-184; y C Froese Fischer, G Tachiev, A Irimia. 2006. ''Atomic Data Nucl Data Tables'', vol 92 607-812</ref> baino gehiago hartzen dituzten datuak argitaratuz.
 
== Zenbait argitalpen ==
 
* charlotteCharlotte Froese Fischer. [[2003]]. ''Douglas Rayner Hartree: his life in science and computing''. Editor World Scientific, 224 pp. <nowiki>ISBN 981-238-577-0</nowiki> en línea
 
* -------------------------------, tomas Brage, per Jönsson. [[1997]]. ''Computational atomic structure: an MCHF approach''. Edizio ilustratua, berrinprimatua Institute of Physics Publ. 279 pp. <nowiki>ISBN 0750304669</nowiki>