Oñatiko ituna (Lehen Karlistaldia): berrikuspenen arteko aldeak

Euskal Herrian [[Lehen Karlistaldia]]<nowiki/>k [[1833]]<nowiki/>tik 1839 arte iraun zuen, amaiera '''Oñatiko ituna'''k ezarriz. 1839.eko abuztuaren 29an, [[Lazarraga dorrea eta jauregia (Oñati)|Lazarraga jauregia]]<nowiki/>n hamar ataleko ituna sinatu zuten karlisten aldetik Iturbe eta Egia jeneralek eta liberalen aldetik [[Espartero]] jeneralak.

 

[[Fitxategi:Lazarraga jauregia.jpg|thumb|Lazarraga jauregia]]

Gerra hasi zenetik, karlisten tropen garaipenak gehiago ziren, harik eta [[Bilbo]]<nowiki/>ko setioan jasotako zauriaren ondorioz, [[Tomas Zumalakarregi|Zumalakarregi]] jenerala [[1835]]<nowiki/>an hil arte. [[Rafael Maroto]] jeneralak ordezkatu zuen buruzagitzan, baina hurrengo urteko [[Lutxanako gudua|Lutxana]]<nowiki/>ko bataila garrantzitsua liberalak irabazi zutenean, joera guztiz aldatu zen.

 

Alde bietako hildakoak hirurogei milatik gora zirela kontuan hartuta, eta liberalen garaipena ziurtzat joz, Esparterok gerra amaitzea onetsi zuen. Lord John Hay eta Wylde koronel britainiarren bitartekaritza lanei esker, 1939ko abuztuaren hogeita seian jeneral biak [[Abadiño]]<nowiki/>n elkartu ziren, itunaren foruei buruzko mamian adostasunera ailegatu gabe. Esparteroren tropak aurrera jarraitu zuen, hurrengo egunean Oñati konkistatuz. Egoeraren larria ikusita, Marotok bere konfiantzazko bi jeneral bidali zituen negoziazioak amaitzera.