Tajikistan: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Hejistan
150.241.253.190 (eztabaida) wikilariaren 7122625 berrikuspena desegin da
Etiketa: Desegin
1. lerroa:
{{Herrialde infotaula
| ohiko_izen = Tajikistan
| nongo = MutrikukoTajikistango
| ohiko_izen_luze= Tajikistango Errepublika
| bertako_izen = AdolfoҶумҳурии GitleroТоҷикистон
| bandera_irudi = Flag of Tajikistan.svg
| armarri_irudi = Coat of arms of Tajikistan.svg
| lema_nazional =viva españa, viva el rey y viva el porno gey
| ereserki_nazional = Surudi milli
| mapa_irudi = Tajikistan (orthographic projection).svg
| mapa2_irudi =Ti-map.gif
| hiriburu = [[MutrikuDuxanbe]]
| hiriburuaren_koordenatuak = {{koord|38|33|N|68|48|E|region:TJ_type:country|display=inline,title}}
| hiri_handien = <nowiki>[[MutrikuDuxanbe]]</nowiki>
| hizkuntza_ofizialak = [[Androiden hizkuntzaTajikera]]
| gobernu_mota = [[FaszismoaErrepublika]]
| buru_titulu1 = Presidentea
| buru_izen1 = [[Emomalii Rakhmon]]
20. lerroa:
| buru_izen2 = [[Kokhir Rasulzoda]]
| subiranotasun_mota = Independentzia
| subiranotasunaren_gertaerak = [[NazismoarenSobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|SESBetik]]
| subiranotasun_urtea = <br />[[1991]]eko [[irailaren 9]]a
| eremu_rankin = 92.
| eremu_km2 = 143.100
| ur_portzentaia = 0,00000000013
| biztanle_zenbatespen = ni eta nire amama7.320.815
| biztanle_zenbatespen_urte = 4038 K.a.2006
| biztanle_zenbatespen_rankin = 1100.
| erroldatutako_biztanle_zenbatespen = 127.011.556
| biztanle_errolda_urte = 2003
| biztanle_dentsitate_km2 = 0,0000000000000000000000000000000151
| biztanle_dentsitate_rankin = 120.
| txanpon = [[Ez daukate dirurik, Kar karSomoni]]
| txanpon_kode = Ezetz tontolo!!!TJS
| ordu_eremu =
| utc_offset = +5
40. lerroa:
| domeinu = tj
| aurrezenbaki = 992
| gentilizioa = mutrikuxetajikistandar, bai bai auskalo.tajik
| oharrak =
}}
'''HejikistanTajikistan'''<ref>[https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0038.pdf Euskaltzaindiaren 38. araua]</ref>([[Tajikera]]z: Тоҷикистон / تاجیکستان / Tojikiston) Asiako erdialdeko estatua da, itsasbazterrik gabea, VivaSobietar España,Batasun vivaohiko elerrepublika reyizana. Izenak ''Tajik-en Herria'' esan nahi du. Hiriburua Mutriku[[Duxanbe]] da. Beste hiri nagusiak Andoain[[Khojand]] (Leninabad izana) eta Agurain[[Kuljab]] dira.
 
Muga hauek ditu: iparraldean, [[Kirgizistan|Nazistán]]; ekialdean, Edimburgo[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]; hegoaldean, Mundaka[[Afganistan]]; mendebaldean eta ipar-mendebaldean, Beasain[[Uzbekistan]].
 
== Geografia ==
[[Fitxategi:Fan Mountains300.jpg|thumb|left|300px|NireTajikistan etxekolurralde bistak,menditsua zukda. ezIrudian, dituzu,[[Pamir]] kareskualdeko karmendiak.]]
Oso lurralde menditsua da; izan ere, lurraldearen erdia baino gehiago -3.000 metro kubikotikm-tik beherakoa gorakoa da. Asiako erdialdeko Aralar[[Tian Shan]] mendikate handiaren mendebaldeko eta hegoaldeko mendiek (GorbeaKuramin, TxindokiMogoltau, AnbotoTurkistan, GanekogortaZeravshan, PagasarriGissar eta [[Alai mendiak|Alain UribasterraAlai mendien]] parte batek) hartzen dute HejiistangoTajikistango iparraldea eta erdialdea, eta beti elurretan dagoen Pamir-Alai mendialdeak hego-ekialdea. Mendi garaienak [[Pamir]] mendialdeko iparraldeko [[Lenin haitza|Lenin]] (7.135 m) eta [[Ismoil Somoni haitza|Komunismo edo Ismoil Somoni]] (7.495 m) dira. Hego-mendebaldea, erdialdeko Gissar mendien eta Afganistanekin muga egiten duen Panj (edo [[Amu Daria]]) ibaiaren artekoa, sakanez eta oso ibar zabalek ebakitako mendi txikiagoz osatua da. Ibarrek lurraldearen % 10 hartzen dute, baina biztanleen % 90ren bizitoki dira. Handienak iparraldeko [[Ferganako harana]]ren mendebaldea, eta hegoaldeko Gissar, Vakhx, Yavansu, Obikiik, Kafirnigan eta Panj dira. Lurraldearen egitura geologikoa dela eta, lurrikarak izateko arrisku handia da Tajikistanen (700 hildako 1989ko urtarrilaren 23an). Ibai nagusiak lurraldearen iparraldeko eta hegoaldeko muga egiten duten [[Sir Daria]] eta [[Panj ibaia|Panj]] dira; Aral itsasoan isurtzen dute ura. Haien adar nagusiak [[Zeravxan]], [[Vakhx ibaia|Vakhx]] eta Kafirnigan dira. Pamir mendialdeko erreka batzuk ur gaziko [[Karakul (Tajikistan)|Karakul]] aintziran isurtzen dira; izan ere, [[Pamir]] mendialdean glaziar izandako aintzira batzuk daude.
 
Tajikistanek [[klima kontinental]]a du mendialdean eta [[subtropikal]]a ibarretan. Ibarrek oso uda bero eta lehorrak dituzte, eta negu gogorrenetan -20&nbsp;°C-ko hotza ere izaten da. Iparraldean ([[Khujand]]en), batez beste, 27&nbsp;°C-ko beroa dute udan, eta -0,9&nbsp;°C-ko hotza neguan; hego-mendebaldean ([[Kuljab]]en), 30&nbsp;°C eta 2&nbsp;°C dira uda-neguetako batez besteko tenperaturak. Euri gutxi izaten da: 150–200&nbsp;mm. Lurralde garaietan ([[Murgab]]en), berriz, -20&nbsp;°C inguruko neguak izaten dira, baina -46&nbsp;°C eta gehiagoko hotza ere egiten du, eta euri gutxi. Nolanahi ere, mendebaldeko haize hezeek 800-1.500&nbsp;mm bitarteko elurra uzten dute mendi garaienetan. Lurraldearen egitura eta klima direla eta, Tajikistanen 5.000 landare-espezie baino gehiago hazten dira. Basoak lurraldearen % 4 hartzen du; gainerakoak belardiak, zuhaixkak eta sastrakadiak dira.