Argi: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
2.6.156.112 (eztabaida) wikilariaren 7034395 berrikuspena desegin da Etiketa: Desegin |
No edit summary |
||
3. lerroa:
[[Fitxategi:Prism rainbow schema.png|300px|thumb|Prisma batek argiaren deskonposaketa egiten du, dispertsioa deritzon fenomenoaren ondorioz]]
'''Argia''' giza [[begi]]arentzat ikusgai den [[erradiazio elektromagnetiko]]a da. Ikuspegi zientifiko edo teknologiko batetik, edozein [[uhin-luzera]]tako erradiazio elektromagnetikoa da. Argia definitzen duen oinarrizko partikula [[fotoi]]a da.
27. lerroa:
:''λ'' = uhin luzera
==
=== Errefrakzioa eta Dispertsioa ===
[[Fitxategi:Refraction-with-soda-straw-cropped.jpg|thumb|125px|Likido barneko arkatzak hautsia dirudi, argiaren errefrakzioaren ondorioz]]
Argiak inguruz aldatzean egiten duen norabide aldaketa da [[errefrakzioa]]. Fenomeno hori gertatzen da, argia abiadura ezberdinetan mugitzen delako zeharkatzen duen materiaren arabera.
Bestalde, ingurunea aldatzeak ezberdin eragiten dio uhin luzera bakoitzari, argiaren [[Dispertsio (argipena)|dispertsioa]] delakoa sortuz. Dispertsioari esker ikus dezakegu hortzadarra zeruan, adibidez.
=== Islapena ===
[[Fitxategi:Matterhorn Riffelsee 2005-06-11.jpg|thumb|125px|Lakuko uraren gainazalak Matterhorn mendiaren irudia islatzen du.]]
Argiaren [[islapena]] argiak azalera bat jo eta atzerantz itzultzen denan gertatzen da. Argia hedatzen deneko ingurunea bapatean aldatzen delarik, posible da argiaren zati batek ingurune berriaren kontra talka egitea eta atzera jatorrizko ingurunean geratzea, norabidea aldatuz.
=== Hedapena eta Difrakzioa ===
Argia lerro zuzenean hedatzen da, normalki, uhin-fronteak sortuz. Argiaren hedapena argiaren iturri edo fokutik urrunduz gertatzen da, hiru dimentsoetan.
Irekigune estu batetik edo objetu baten hertzetik pasatzean, ordea, muga horiek argi iturri edo foko bihurtzen dira uhinarentzat, bere norabidea aldatuz. [[Difrakzio|Difrakzioa]] deritzo azken fenomeno horri.
=== Interferentziak ===
Interferentziaren fenomenoa ikusteko modurik errazena [[Young esperimentua]] da. Young esperimentua argi monokromatikoa (soilik kolore batekoa) pantaila bateko zirrikitu estu batetik pasatzean ikusten da.
| |||