Ugal-aparatu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Xabier Armendaritz wikilariak «Ugaltze-aparatu» orria «Ugal-aparatu» izenera aldatu du: Elhuyar Zientzia eta Teknika hiztegia, Euskaltzaindiaren Hiztegia
erreferentzia bat, bi irudi
2. lerroa:
{{HezkuntzaPrograma|Biologia eta geologia}}
{{erreferentzia falta}}
 
'''Ugaltze-aparatua''' [[organismo]] baten [[sexu ugalketa]]rako elkarrekin lan egiten duten [[Sexu-organo|organoen]] sistema bat da. Ugaltze funtzio horretaz gainera, [[gizaki]]ek askotan plazera sortzeko erabiltzen dute.
[[Fitxategi:Joey in pouch.jpg|thumb|[[Martsupial]] jaioberri bat, amaren [[martsupio]]an titia hartzen.]]
 
'''UgaltzeUgal-aparatua''', '''ugaltze-aparatua''' edo '''ugaltze-sistema'''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/kontzeptua/033968|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2019-06-14}}</ref> [[organismo]] baten [[sexu ugalketa]]rako elkarrekin lan egiten duten [[Sexu-organo|organoen]] sistema bat da. Ugaltze funtzio horretaz gainera, [[gizaki]]ek askotan plazera sortzeko erabiltzen dute.
 
== Gizakiaren ugalketa ==
{{sakontzeko|Gizakien ugaltze ugal-aparatua}}
[[Gizaki]]ok [[sexu ugalketa|sexu]] bidezko ugalketa dugu; [[emakume]]zkoek obuluak deritzen gameto emeak sortzen dituzte, eta [[gizon]]ezkoek, berriz, [[espermatozoide]]ak deritzen gameto arrak. Bi ugaltze-[[zelula]] horiek elkartzean, zigoto izeneko egitura sortzen da. Ernalketa barnekoa da; hau da, obulua eta [[espermatozoide]]a [[emakume]]aren ugaltze-[[aparatu (argipena)|aparatuaren]] barruan elkartzen dira. Izaki berriaren garapena ere [[emakume]]aren ugaltze-[[aparatu (argipena)|aparatuaren]] barruan gertatzen da, eta haurtxoa bizirik eta erabat osatuta jaiotzen da. Hau da, [[gizaki]]ok izaki bibiparoak gara.
 
[[Fitxategi:Female anatomy with g-spot.svg|thumb|Emakume baten ugaltze-aparatua]]
* Gametoak eratzen dira, ugaltze-[[aparatu (argipena)|aparatuko]] [[organo]] espezializatuetan.
[[Fitxategi:Male_anatomy_blank.svg|thumb|Gizon baten ugaltze-aparatua]]
* Ernalketa gertatzen da; hau da, bi gametoak [[emakume]]aren ugaltze-[[aparatu (argipena)|aparatuaren]] barruan elkartzen dira, [[zelula]] bakar bat eratzeko: zigotoa.
 
* Zigotoa garatzen da. [[Emakume]]aren ugaltze-[[aparatu (argipena)|aparatuaren]] barruan gertatzen da garapena. Zigotoa [[enbrioi]] bihurtzen da, eta hura, berriz, fetu.
[[Gizaki]]ok [[sexu ugalketa|sexu]] bidezko ugalketa dugu; [[emakume]]zkoek obuluak deritzen gameto emeak sortzen dituzte, eta [[gizon]]ezkoek, berriz, [[espermatozoide]]ak deritzen gameto arrak. Bi ugaltzeugal-[[zelula]] horiek elkartzean, zigoto izeneko egitura sortzen da. Ernalketa barnekoa da; hau da, obulua eta [[espermatozoide]]a [[emakume]]aren ugaltzeugal-[[aparatu (argipena)|aparatuaren]] barruan elkartzen dira. Izaki berriaren garapena ere [[emakume]]aren ugaltzeugal-[[aparatu (argipena)|aparatuaren]] barruan gertatzen da, eta haurtxoa bizirik eta erabat osatuta jaiotzen da. Hau da, [[gizaki]]okgizakiok izaki bibiparoak gara.
 
* Gametoak eratzen dira, ugaltzeugal-[[aparatu (argipena)|aparatuko]] [[organo]] espezializatuetan.
* Ernalketa gertatzen da; hau da, bi gametoak [[emakume]]aren ugaltzeugal-[[aparatu (argipena)|aparatuaren]] barruan elkartzen dira, [[zelula]] bakar bat eratzeko: zigotoa.
* Zigotoa garatzen da. [[Emakume]]aren ugaltzeugal-[[aparatu (argipena)|aparatuaren]] barruan gertatzen da garapena. Zigotoa [[enbrioi]] bihurtzen da, eta hura, berriz, fetu.
* [[Emakume]]a haur batez [[erditze]]n da. Hau da, [[ume]]a erabat osatuta jaiotzen da.
* [[Ume]]a garatu egiten da. [[Sexu ugalketa|Sexu]]-[[organo]]ak garatzen zaizkio eta pertsona heldu bihurtzen da; beraz, gametoak eratzeko eta ugaltzeko gai da.
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
{{commonskat}}