Txikipedia:Juan Sebastian Elkano: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)Txikipedia:(.*?)\|(.*?)\]\] +{{txp|\1|\2}})
2. lerroa:
[[Fitxategi:Juan Sebastian Elkano Ignacio Zuloagaren irudimenezko koadroa.jpg|thumb|left|455x455px|<center>Juan Sebastian Elkano. Margolaria: [[Ignacio Zuloaga]]]]
<big>
'''Juan Sebastian Elkano''' [[Txikipedia:{{txp|Gipuzkoa|Gipuzkoako]]}} esploratzaile eta itsasgizon bat izan zen. Munduari bira osoa eman zion lehenbiziko aldiz.
 
== Bizitza ==
9. lerroa:
Monumentuaren goiko aldean, garaiko itsasontziak apaintzeko erabiltzen zituzten maskaroien antzera du Hegaldun Victoria dago; behealdean, Juan Sebastian Elkano irudikatzen duen erliebea; eta, monumentuaren barrualdean, inskripzio batek Elkanorekin batera bidaia amaitu zuten marinelen izenak ikus daitezke.}}
<big>
Juan Sebastian Elkano [[Txikipedia:{{txp|Getaria|Getarian]]}} jaio zen 1487an. Gaztetandik aritu zen arrantzan eta merkataritza-ontzietan nabigatzen, eta eskarmentu handia lortu zuen; gerra-ontzietan ere ibili omen zen, bai [[Aljeria|Aljerian]] eta baita [[Txikipedia:{{txp|Italia|Italian]]}} ere.
 
===Munduari bira===
Sevillan kokatu zen 1518 edo 1519. urtean, eta han jakin zuen [[Txikipedia:{{txp|Fernando Magallaes|Fernando Magallaes]]}} izeneko esploratzaile eta itsasgizon portugaldar batek asmoa zuela Asiara joateko, mendebaldetik barrena (hau da, Ozeano Atlantikotik), eta ez Afrika inguratuz, garai hartan portugaldarren esku zegoelako nagusiki.
 
Magallaesek akordio bat egin zuen [[Txikipedia:{{txp|Gaztela|Gaztelako]]}} Karlos I.a erregearekin espezieak ekartzeko [[Txikipedia:{{txp|Asia|Asiatik]]}}; zehazki, europarrek Espezieen Uhartea deitzen zuten leku batera joan nahi zuen, gaur egun [[Molukak]] deitzen den Indonesiako [[Txikipedia:{{txp|Uhartedi|uhartedi]]}} batera. Espedizio hori osatu zuten bost itsasontzietako batean joan zen Juan Sebastian Elkano getariarra.
</big>[[Fitxategi:Wiki_Elkano.gif|650px|thumb|<center>[[Fernando Magallaes|Magallaesen]] ''Victoria'' ontziaren itsasbidea (gorriz); Elkanok [[Filipinak|Filipinetatik]] aurrera agintea hartuta munduari lehen bira eman zion (urdinez).]]<big>
Espedizioak pasabide bat bilatu behar zuen beste aldera iritsi ahal izateko; eta itsasarte bat aurkitu zuten azkenik [[Txikipedia:{{txp|Hego Amerika|Hego Amerikaren]]}} hegoaldeko muturrean, 1520an; gaur egun, [[Magallaes itsasartea]] izenaz ezagutzen dugu, haren omenez. Era horretara iritsi ziren [[Txikipedia:{{txp|Ozeano Barea|Ozeano Barera]]}} iristea eta lehen aldiz zeharkatzea. Bide batez, Magallaesek ipini zion izen hori, ekaitzik ez zutelako aurkitu bertan, eta bai aldiz asko ordura arte.
 
Hiru hilabete behar izan zituzten Asiara iristeko; 1521eko martxoan, Filipinetako uharte batean, Magallaes hil zen eta aginterik gabe geratu zen espedizioa; horregatik, azkenean Juan Sebastian Elkano marinela izan zen bidaia osatu zuena. Portugesen mendeko uretan barrena nabigatuz abiapuntura heldu zen, Sevillara alegia, kargamentu baliotsu batez, 1522an; hau da, abiatu zenetik hiru urtera. Eta hasierako 240 marineletatik 18 bakarrik itzuli ziren, Victoria izeneko itsasontzian.