Lurra: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t 213.0.71.235 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Niridya wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
Etiketa: lehengoratzea
52. lerroa:
| note = no
}}
'''Lurra''' [[Eguzki-sistema|Eguzki]]ko Sistemakohirugarren Planeta[[planeta]] bat da , [[dentsitate (fisika)|dentsoena]] eta [[bizi]]a duen [[planeta]] ezagun bakarra. [[Datazio erradiometriko]]a erabilita eta beste ebidentzia iturri batzuk hartuta, Lurra orain dela 4.500 milioi urte baino gehiago sortu zen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Geologic Time: Age of the Earth|url=http://pubs.usgs.gov/gip/geotime/age.html|sartze-data=2017-11-30}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lurraren adina - Zientzia.eus|url=http://zientzia.eus/artikuluak/lurraren-adina/|sartze-data=2017-11-30}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=G. Brent|abizena=Dalrymple|izenburua=The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved|orrialdeak=205–221|url=https://doi.org/10.1144/GSL.SP.2001.190.01.14|aldizkaria=Geological Society, London, Special Publications|alea=1|zenbakia=190|doi=10.1144/gsl.sp.2001.190.01.14|sartze-data=2017-11-30}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Gérard|abizena=Manhes|izenburua=Lead isotope study of basic-ultrabasic layered complexes: Speculations about the age of the earth and primitive mantle characteristics|orrialdeak=370–382|abizena2=Allègre|abizena3=Dupré|abizena4=Hamelin|izena2=Claude J.|izena3=Bernard|izena4=Bruno|url=https://doi.org/10.1016/0012-821X(80)90024-2|aldizkaria=Earth and Planetary Science Letters|alea=3|zenbakia=47|doi=10.1016/0012-821x(80)90024-2|sartze-data=2017-11-30}}</ref>. [[Lurraren grabitatea]]k<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lurreko grabitatea. PisuaBatxilergoko Fisikako edukiak Ordiziako Jakintza ikastolan|url=http://jakinstein.com/2007/03/22/lurreko-grabitatea-pisua/|sartze-data=2018-12-11}}</ref> espazioko beste objektu batzuekin elkarrekintza du, bereziki [[Eguzkia]] eta [[Ilargia]]rekin, Lurraren satelite natural bakarra. Lurrak Eguzkiaren inguruan bira bat ematen du 365,26 egunean behin, [[urte]] gisa ezagutzen den denbora. Denbora honetan zehar Lurrak bere buruari 366,26 bira ematen dizkio<ref group="oh">Bi neurketa hauen arteko tartea Lurrak Eguzkiaren inguruan bira oso bat ematen duenean ardatzarekiko bira gehigarri bat suposatzen duelako egiten da.</ref>.
 
Lurraren biraketa-ardatza bere plano orbitalarekiko okertua dago, [[urtaro]]ak sortuz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global earth physics : a handbook of physical constants|argitaletxea=American Geophysical Union|data=1995|url=https://www.worldcat.org/oclc/31753729|isbn=0875908519|pmc=31753729|sartze-data=2018-07-01}}</ref>. Ilargiaren eta Lurraren arteko [[grabitate|grabitazio elkarrekintzak]] [[itsasaldi]]ak sortzen ditu, Lurra bere ardatzean egonkortzen du eta biraketa abiadura geldotzen du<ref>{{Erreferentzia|izena=J.|abizena=Laskar|izenburua=A long-term numerical solution for the insolation quantities of the Earth|orrialdeak=261–285|hizkuntza=en|abizena2=Robutel|abizena3=Joutel|abizena4=Gastineau|abizena5=Correia|abizena6=Levrard|izena2=P.|izena3=F.|izena4=M.|izena5=A. C. M.|izena6=B.|data=2004-11-23|url=https://doi.org/10.1051/0004-6361:20041335|aldizkaria=Astronomy & Astrophysics|alea=1|zenbakia=428|issn=0004-6361|doi=10.1051/0004-6361:20041335|sartze-data=2018-07-01}}</ref>. Lurra da Eguzki-sistemako planetarik dentsoena eta lau [[planeta teluriko]]en artean handiena.