Iu Mien: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
{{hizkuntza infotaula}}
'''Iu Mien''' hizkuntza [[Txina|Txinako]]ko, [[Vietnam|Vietnamgo]]go, [[Tailandia|Tailandiako]]ko eta, diasporaren ondorioz, [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] [[Iu Mien|Iu Mienek]]ek hitz egiten duten hizkuntza da. Beste [[Hmong-Mien|Hmong-Mien hizkuntzak]] bezala, tonala eta monosilabikoa da.
 
Txinako adituen arabera, neutroa Changdongeko, [[Guangxi|Guangxiko]]ko [[Jinxiu Yao|Jinxiu Yao Konderri Autonomoko]] da. Mendebaldeko Iu Mienek ere hitz egiten dute, baina bertako gehiengoa [[Laos|Laosko]]ko errefuxiatuak direnez, beren dialektoak laoseraren eta thailandieraren influentzia dauka.<ref>{{Cite web|url=https://www.ethnologue.com/language/ium|izenburua=Ethnologue report for language code: ium|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
 
Iu Mienak %78ko antzekotasun lexikoa dauka [[Kim Mun|Kim Munarekin]]arekin, %70ekoa [[Biao-Jiao Mien|Biao-Jiao Mienarekin]]arekin eta %61ekoa [[Dzao Min|Dzao Minarekin]]arekin.
 
== Banaketa geografikoa ==
Txinan, Iu Miena hurrengo konderrietan hitz egiten da. 130.000 hiztun daude [[Hunan|Hunango probintzian]] (''Xiangnan'' 湘南 dialektoa) eta 400.000 hiztun [[Guangxi]], [[Yunnan]], [[Guangdong]], [[Guizhou]], eta [[Jiangxi]] probintzietan (''Guangdian'' 广滇 dialektoa).
 
== Dialektoak ==
Iu Mienaren dialekto ugari ezagutzen dira, klanen eta kokapen geografikoaren arabera aldatzen direnak.
 
Vietnamen, [[Dao|Daoen]]en Đại Bản, Tiểu Bản, Quần Chẹt, Ô Gang, Cóc Ngáng, eta Cóc Mùn azpitaldeek Iu Mienaren dialektoak hitz egiten dituzte.
 
== Fonologia ==
26. lerroa:
! colspan="2" |[[Kontsonante hobikari|Hobikariak]]
! colspan="2" |[[Post hobikariak]]
! colspan="2" |[[Sabaikari|Sabaikariak]]ak
! colspan="2" |[[Kontsonante belar|Belarrak]]
! colspan="2" |[[Kontsonante glotal|Glotalak]]
91. lerroa:
|}
 
# Iu Mienaren ortografia neutroan, soinu herskarien sinboloak ez datoz IPA sinboloekin bat, eta ⟨t⟩, ⟨d⟩, eta ⟨nd⟩ erabiltzen ditu /tʰ/, /t/, eta /d/ irudikatzeko. Hori [[Mandarinera|mandarineranmandarinera]]n erabiltzen den [[Pinyin|Pinyinak]]ak eragiten du, non ⟨t⟩ak ⟨d⟩ak /tʰ/a eta /t/a irudikatzen dituzten. Pinyinaren influentzia ⟨c⟩, ⟨z⟩, eta ⟨nz⟩k /t͡sʰ/, /t͡s/,eta /d͡z/ irudikatzen dituzten, eta ⟨q⟩, ⟨j⟩, eta ⟨nj⟩k /t͡ɕʰ/, /t͡ɕ/, and /d͡ʑ/.
# [https://web.archive.org/web/20040821144929/http://crcl.th.net/sealex/Aumann_IuMienDict.pdf Aumann eta Chengqianen] esanetan, dialekto txinatar batean, post hobikariak sabaikari herskariek ordezkatzen dituzte.
# [http://linguistics.berkeley.edu/~dwbruhn/dwbruhn_iu-mien.pdf Daniel Bruhnen] hitzetan, ezpainkari mutuak benetan sekuentziak dira ([h̃m], [h̃n], [h̃ŋ], eta [h̃ɲ]), eta, albokari mutua, alboko frikari mutua ([ɬ]).
100. lerroa:
 
==== Koda ====
Koda kontsonanteak debekatzen dituen [[Hmong|Hmongak]]ak ez bezala, Iu Mienak koda posizioa har dezaketen zazpi kontsonante dauzka: /m/, /n/, /ŋ/, [p̚], [t̚], [k̚], eta /ʔ/. Herskarietako batzuek, koda bezala funtzionatu ahal izateko, hainbat tonuk lagundu behar dituzte, esaterako, /ʔ/ ⟨c⟩ edo ⟨v⟩k lagunduta bakarrik bete dezake koda funtzioa.
 
=== Bokalak ===