Munduko biztanleria: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
lehengoratzea
1. lerroa:
<br />[[Fitxategi:Munduko_biztanleria.png|thumb|Munduko biztanleriaren estimazioak [[1800|1800etik]] [[2100|2100era]] [http://esa.un.org/wpp/unpp/panel_population.htm 2015eko Nazio Batuen proiekzio] “altu”, “ertain” eta “baxu”etan eta [[1950]] aurretiko [https://esa.un.org/unpd/wpp/ NBren estimazio historikoetan] oinarrituta.]]
 
lol
 
 
[[Haurren heriotza tasa|lehenago]] hiltzen ziren Londresen jaiotako haurren ehunekoak % 74,5tik ([[1730]]-[[1749]]) eta % 31,8ra jaitsi ziren [[1810]]-[[1829|1829an]]. 1700 eta 1900. urteen artean, Europako populazioa 100 milioitik 400 milioi baino gehiagora igo zen.Guztira, jatorri europarrez populatutako eremuek munduko biztanleen % 36a osatzen zuten 1900. urtean.
 
Mendebaldean biztanleriaren hazkundea azkartu egin zen [[Txerto|txertoaren]] eta medikuntza eta saneamenduaren beste hobekuntzen ondorioz. Baldintza materialen hobekuntzak [[Britainia Handia|Britaina Handiko]] biztanleak [[XIX. mendea|XIX. mendean]] 10 milioetatik 40 milioietara igotzea ekarri zuen. Erresuma Batuko biztanleria 60 miloietara 2006an iritsi zen. [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetako]]<nowiki/>biztanleria 1800. urte inguruan 5.3 milioi izatetik 1920ean 106 milioi izatera iritsi zen, 307 milioiak gaindituz 2010. urtean.
 
XX. mendearen lehenengo erdialdean [[Errusiar Inperioa|Errusiar Inperioan]] eta [[Sobietar Batasuna|Sobietar Batasunean]] gerra handiak, gosetea eta hondamendi handiak bizi izan ziren, eta horrek biztanleria galera handiak ekarri zuten (gutxi gorabehera 60 milioi heriotza). [[Sobietar Batasunaren desegitea|Sobietar Batasunaren desegitearen]] ostean, Errusiako biztanleria nabarmen jaitsi egin zen: [[1991]]. 150 milioietatik [[2012]]<nowiki/>an 143 milioietara, baina [[2013]]<nowiki/>an murrizketa hori gelditu zen.
 
[[Garapen bidean dagoen herrialde|Garapen bidean dauden herrialde]] askotan, oso azkar hazi da populazoa [[XX. mendea|XX. mendearen]] hasieratik, garapen ekonomikoa eta osasun publikoa hobetzearen eraginez. Txinako populazioa, gutxi gorabehera 430 milioietatik 580 milioietara pasa zen 1850tik 1953era, eta orain 1.300 milioi baino gehiago daude. [[Indiako azpikontinentea]], 1750ean 125 milioi biztanle inguru zituena, 389 milioira iritsi ziren 1941ean; gaur egun, [[India]], [[Pakistan]] eta [[Bangladesh|Bangladeshen]] artean 1,63 milioi pertsona inguru bizi dira. [[Java|Javak]] 5 milioi biztanle zituen 1815ean; gaur egungo haren oinordekoak, [[Indonesia|Indonesiak]], 140 milioi biztanle ditu orain. Ehun urteetan soilik, [[Brasil|Brasilen]] populazioa hamar aldiz handitu da, 1900. urtean 17 milioi inguru edo mundu osoko biztanleen % 1 inguru izatetik, 2000. urtean 176 milioi inguru izatera. [[Mexiko|Mexikoko]] biztanleria 1900. urtean 13,6 milioietatik 112 milioi ingurura hazi zen 2010. urtean 1920tik eta 2000 urtera, [[Kenia|Keniako]] biztanleria 2,9 milioietatik 37 milioietara igaro zen.
 
=== Mila miloien mugarriak ===
<br />[[Fitxategi:Munduko_biztanleria.png|thumb|Munduko biztanleriaren estimazioak [[1800|1800etik]] [[2100|2100era]] [http://esa.un.org/wpp/unpp/panel_population.htm 2015eko Nazio Batuen proiekzio] “altu”, “ertain” eta “baxu”etan eta [[1950]] aurretiko [https://esa.un.org/unpd/wpp/ NBren estimazio historikoetan] oinarrituta.]]
[[Fitxategi:Populazioaren_hazkundea_kontinenteen_arabera.png|thumb|Biztanleriaren hazkunde grafikoa [[Munduko Bankua|Munduko Bankuaren]] datuekin [https://www.google.co.uk/publicdata/explore?ds=d5bncppjof8f9_&met_y=sp_pop_totl&idim=country:GBR:FRA:DEU&hl=en&dl=en#!ctype=l&strail=false&bcs=d&nselm=h&met_y=sp_pop_totl&scale_y=lin&ind_y=false&rdim=region&idim=region:EAS:ECS:LCN:MEA:NAC:SAS:SSF&ifdim=region&tstart=-298602000000&tend=1405465200000&hl=en_US&dl=en&ind=false sortua] [[Google]] bidez]]
[[Fitxategi:World_population_percentage.png|eskuinera|thumb|Munduko biztanleria portzentaiak herrialdeka]]