S/PDIF: berrikuspenen arteko aldeak

'''S/PDIF''' ('''Sony/Philips Digital Interface''')<ref>{{cite web|url=https://www.intel.in/content/www/in/en/support/articles/000006034/boards-and-kits/desktop-boards.html |publisher=[[Intel]] |title=S/PDIF Information |accessdate=3 April 2018|date=21 July 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.pcmag.com/encyclopedia/term/50760/s-pdif |title=S/PDIF |accessdate=3 April 2018}}</ref> kontsumitzaile mailako audio ekipoetan distantzia laburretanlaburrerako soinu irteerarakoirteeretan erabiltzen den audio digitaleko lotura mota bat da., Seinaleaeta RCAbere konektoredunaplikaziorik kableohikoena ardazkidearenkontsumitzaile edotamailako TOSLINKaudio konektoredunekipoetan dunizan zuntzohi optikokoda; kableenadibidez, bitartezetxeko transmititzenzineman daedo fideltasun handiko sistemetan. S/PDIFekSeinalea etxekotransmititzeko zinemaRCA etakonektoredun bestelakokable fideltasunardazkidea handikoedota sistemetanTOSLINK lotzenkonektoredun dituzuntz osagaiakoptikoa erabiltzen ditu.

S/PDIF AES3 interkonexiorako estandarrean oinarritzen da S/PDIF.<ref>{{cite web|url=

http://terratec.ultron.info/Audio/SiXPack5.1+/Manual/SiXPack5.1+_Manual_GB.pdf |format=PDF |publisher=[[TerraTec]]|title=SoundSystem SixPack 5.1+ True 6 Channel + Digital In & out&nbsp;– Stuff Worth Knowing|page=43|accessdate=18 January 2011|date=5 July 2001}}</ref> S/PDIFekGarraiorako gaitasunari dagokionez, konprimitu gabeko PCM audiozko edobi kanal garraia ditzake, eta berdin konprimituriko 5.1/7.1 ''surround'' soinuzkosoinuarekin (DTS audio kodeka, adibidez) biere. kanalHori garraiabai, ditzake;galerarik horigabeko bai,''surround'' ezinformaturen dezakebatek banda zabalera handiagoa behar duenbadu, galerarikbateraezina gabekoizango ''surround''da formaturik eutsiS/PDIFrekin.<ref>{{cite book |title=High-Definition DVD Handbook : Producing for HD-DVD and Blu-Ray Disc: Producing for HD-DVD and Blu-Ray Disc |author1=Mark Johnson |author2=Charles Crawford |author3=Chris Armbrust |publisher=McGraw Hill Professional |date=2007 |isbn=9780071485852 |page=4-10 |quote=...connections such as S/PDIF do not have the bandwidth necessary to deliver uncompressed surround sound...}}</ref>

Era berean, S/PDIF bailotura mota bat moduan definitzen dugunean, [[Lotura geruza|datuen lotura mailako]] eta baitanahiz [[Maila fisiko|maila fisikoko]] zehaztapenen multzoa eredela bada. Maila fisikoko zehaztapenak kable optiko zein elektrikoen bitartez gailu eta osagaien artean audio seinaleakesan garraitzekonahi diradugu. Izenaren jatorria Sony/Philips Digital Interconnect Format da, baina zabalduen dagoen adiera S/PDIF Sony/Philips Digital Interface denarena da. S/PDIF [[International Electrotechnical Commission|IEC]] 60958n estandarizaturik dago, IEC 60958 type II izenpean (IEC 958 zelarik 1998 aurretik).

S/PDIF interfazearen ohiko erabilera bat, '''IEC 61937''' estandarrean definitzen denda moduan,S/PDIF interfazearen oso ohiko erabileretako bat: ''surround'' soinurako konprimitutako audio digitala garraiatzea da. Hauxe da kasua, adibidezbesteak beste, DVD irakurgailu edo ordenagailu baten irteera, kable optiko nahiz ardazkidearen bitartez,bat Dolby Digital ala DTS maneia dezakeen etxeko zinemako anplifikatzaile batera konektatzean, horretarako kable optiko nahiz ardazkidea erabiliz. Beste erabilera kasu tipiko bat zera litzateke, halaber, konprimitu gabeko audio digitaleko bi kanal garraiatzea CD irakurgailu batetik anplifikatzaile batera.

==Hardwarearen zehaztapenazehaztapenak==

S/PDIF estandareta nagusiaren, AES3ren,AES3 aldi berean izan zengaratu garatuazituzten. AES3Lehenbizikoa ez bezala, ordeabaina, AES3 audio profesionalaren esparruan erabiltzenekipo zen,ezberdinak ekipamentukonektatzeko profesionalaerabiltzen konektatzekozen. HonetarakoErabaki honen arrazoiaatzean hainbat estandarrenestandar komiteenkudatzen interesadituzten izankomiteak zenzeuden, bi interfazeak ahal bezain antzekoak izatea nahi baitzuten;. moduHorri horretanesker, diseinu bera edo oso antzekoak erabili zitzazketeenzitzazketen zirkuitu integratu ezberdinen interfazeetarako.<ref>Finger, Robert A. 1992 'AES3-1992: The RevisedTwo-ChannelDigital Audio Interface', J.AudioEng.Soc.,Vol.40,No.3, 1992 March, p108</ref> Ondorioz, S/PDIFek aldaketa gutxi jasan zituen protokolo mailan,{{efn|Consumer S/PDIF provides for [[Serial Copy Management System|copy protection]], whereas professional interfaces do not}}; baina konektore fisikoa [[XLR]] izatetik kable ardazkide elektrikoa (RCA konektoreekin) edota zuntz optikoa (TOSLINK; adibidez, F05 edo EIAJ optikoa) izatera pasa zen, biak baitira XLR baino merkeagoak. Sistema honek erabiltzen dituen RCA konektoreek kolore laranjarekinlaranja kodetuizan ohi dira,dute bestelako RCA konektoreetatik ezberdintzeko; besteak beste, hori koloreko bideo konpostaukoakonposatukoetatik. Kablearen beraren ezaugarriak ere aldatu egin zituzten, 110Ωeko110 Ω-eko orekaturiko pare txirikordatuatxirikordatuaren izatetikordez 75Ωeko75 Ω-eko kable ardazkidea izaterahautatu pasa baitzenbaitzuten -esan bezala, RCA ''jack-''ak erabiliz-.

Kontsumitzaile mailako ekipoetan, TOSLINK konexioen bitartez transmititutako seinaleak kable ardazkidearen bitartez transmititzen direnentransmititutakoen berdin berdinak dira edukiz, TOSLINK S/PDIFekbaina ''jitter'' efektu handiago sufri ohi duen arrendute.<ref>{{cite web |url=http://thewelltemperedcomputer.com/Intro/SQ/Toslink_Coax.htm |title=Toslink or Coax |accessdate=2015-04-15}}</ref>

| 110Ω110 Ω-koeko STP

| 75Ω75 Ω-koeko ardazkidea

| 75Ω75 Ω-koeko ardazkidea edo zuntz optikoa

| 1.0–1.2V2 muturretikV muturreraerpinetik erpinera

| 0.5–0.6V6 muturretikV muturreraerpinetik erpinera

| 0.2V2 V

| 0.32V32 V

| 0.2V2 V

| 100m100 m

| 1,000m000 m

| 10m10 m

| [[ASCII]] id.identifikazio texttestua

| [[ASCII]] id.identifikazio texttestua

| [[Serial Copy Management System|SCMS]] kopien babeserako info.informazioa

| 20 bit (24 bit,biteko aukerakoaaukera)

==Protokoloaren zehaztapenazehaztapenak==

S/PDIF hainbat formaturen seinale digitalak transmititzeko erabiltzen da, horien artean ohikoenaohikoenak 48kHzeko48 kHz-eko lagin maiztasuna duen formatua (DATen erabilia) eta 44,1kHzekoa1 kHz-ekoa direlarik - azken hau, besteak beste, CDetako audioan erabilia azkenerabiltzen hauda-. Bi formatu hauekhauekin nahizbateragarria den moduan beste batzukbatzuekin ere eutsihalaxe ahalizan izatekodadin, protokoloak ez du aurrez definitutakofinkatutako lagin maiztasunik. Horren ordez, informazioa Manchester kodeketa diferentziala erabiliz transmititzen da, zeinak trantsizio bat ala bi baititu bit bakoitzeko. Modu horretan jatorrizko hitzaren erlojua seinaletik bertatik erauzi daiteke.

S/PDIF 20 biteko audio datu segidak transmititzeko pentsatuta dago, lotutakosegidari lotuta doan beste informazio batekin batera. 20 bit baino gutxiagoko laginketa zehaztasuna duten jatorrietatik transmititzeko, falta diren bitak zero bihurtzen dira. Gainera, S/PDIFek 24 biteko laginak ere transmiti ditzake, horretarako 4 bit extra erabiliz;. halaHala ere, gailu batzuk honetarako gai ez direnez, gerta litekeena da 4 bit extra horiei jaramonik ez egitea.

| 2 || KopiaKopiaketa mugatuamugatuta || BaimendutakoKopiaketa kopiabaimenduta

| colspan="2" | Modua,Funtzionatzeko ondorengomodua. Ondorengo bitak definitzen ditu, eta beti zero da

| colspan="2" | L-bita, jatorrizkoa ala kopia den (ikus azpiko testua)

Kontrol kodeko 8-14 bitek iturburuko ekipoa zer motatakoa den adierazten duen 7 biteko kode batkodea osatzen dute, eta 15. bita "L-bita" da,. zeinak ea kopia mugatukoL-bitak audioa jatorrizkoa (hots, behin kopiatu daiteke) den ala kopia bat den (ezin da berriz grabatu) adierazten duen.du, L-bitabaina 2. bita zero baldin badadenean soilik erabiltzenhartzen da, kontuan bit hau; dahots, kopiakopiaketa mugatukomugatuta audioadagoenean.

Hartzaileak ez du datareninformazioaren transmisio abiadura kontrolatzen,. berazOndorioz, datozkion bitak galtzea ekiditeko, seinalea jasotzeko darabilen erritmoamaiztasuna jatorrizko gailuaren erlojuarekin sinkronizatu behar du. Baina S/PDIFen inplementazio askok ezin dute amaierako seinalea guztiz banandu jatorriaren edota interkonexioaren eraginetik. Zehazki, seinalearenhartzaileak harrerabere burua sinkronizatzeko erabilitako erlojuaren berreskurapen prozesuak ''jitter'' deritzon fenomenoa eragin dezake.<ref name="pozzoli">Giorgio Pozzoli. "[http://www.tnt-audio.com/clinica/diginterf1_e.html DIGITabilis: crash course on digital audio interfaces]" tnt-audio.com.</ref><ref name="dunn_hawksford">Chris Dunn, Malcolm J. Hawksford. "[http://www.aes.org/e-lib/browse.cfm?elib=6773 Is the AES/EBU/SPDIF Digital Audio Interface Flawed?]" AES Convention 93, paper 3360.</ref><ref name="tracy">Norman Tracy. "[http://www.audiocraftersguild.com/AandE/npt.on.jitter2.htm On Jitter, the S/PDIF Standard, and Audio DACs.]"</ref> [[BDA]]<nowiki/>k (bihurgailu digital-analogikoa) erloju erreferentzia egonkor bat ez badu, zarata txertatuko da emaitzatzat dugun seinale analogikoan. Hala ere, hartzaileek ondorio hau mugatzeko hainbat estrategia inplementatu ditzakete ondorio hau mugatzeko.<ref name="tracy" /><ref name="Lesso">{{cite journal|first=Paul|last=Lesso|url=http://www.wolfsonmicro.com/documents/uploads/misc/en/A_high_performance_SPDIF_receiver_Oct_2006.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140604060307/http://www.wolfsonmicro.com/documents/uploads/misc/en/A_high_performance_SPDIF_receiver_Oct_2006.pdf|archivedate=4 June 2014|title=A High Performance S/PDIF Receiver|publisher=Audio Engineering Society|year=2006}} AES Convention 121, paper 6948</ref>