Platino: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
No edit summary
139. lerroa:
 
=== Kimikoak ===
Platinoaren [[Oxidazio-egoera|oxidazio egoera]] ohikoena +2 eta +4 dira, +1 eta +3 ez dira ohikoeneetakoak. Bestalde, platino elementala orokorrean ez da erreaktiboa eta ,lehen esan bezala, aqua regia-n berotan disolbatzen da <chem>H2PtCl6</chem>sortuaz. Honen erreakzio kimikoa ondorengoa da:<ref>{{Erreferentzia|izena=George B.|abizena=Kauffman|izenburua=Ammonium Hexachloroplatinate(IV)|argitaletxea=John Wiley & Sons, Inc.|orrialdeak=182–185|abizena2=Thurner|abizena3=Zatko|izena2=Joseph J.|izena3=David A.|data=2007-01-05|url=http://dx.doi.org/10.1002/9780470132401.ch51|aldizkaria=Inorganic Syntheses|isbn=9780470132401|sartze-data=2018-10-22}}</ref>
 
<chem>Pt + 4 HNO3 + 6HCl -> H2PtCl6 + 4HNO2 + 4 H2O</chem>ç
 
Azido leun bat den heinean, platinoak afinitate bikaina du sufrearengan, hala nola, dimetil sulfoxidoan. Azken hori erreakzio batean erabiltzean kontu handia eduki behar da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Yuan|abizena=Han|izenburua=Mono- vs Bis(carbene) Complexes:  A Detailed Study on Platinum(II)−Benzimidazolin-2-ylidenes|orrialdeak=4612–4617|abizena2=Huynh|abizena3=Tan|izena2=Han Vinh|izena3=Geok Kheng|data=2007-08|url=http://dx.doi.org/10.1021/om700543p|aldizkaria=Organometallics|alea=18|zenbakia=26|issn=0276-7333|doi=10.1021/om700543p|sartze-data=2018-10-22}}</ref>
 
2007.urtean, [[Gerhard Ertl|Gerhard Ertil]]-ek [[Kimikako Nobel Saria]] irabazi zuen, [[Karbono monoxido|karbono monoxidoaren]] oxidazio katalitikoaren mekanismo zehateagatik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Gerhard|abizena=Ertl|izenburua=Reactions at Surfaces: From Atoms to Complexity (Nobel Lecture)|orrialdeak=3524–3535|data=2008-04-28|url=http://dx.doi.org/10.1002/anie.200800480|aldizkaria=Angewandte Chemie International Edition|alea=19|zenbakia=47|issn=1433-7851|doi=10.1002/anie.200800480|sartze-data=2018-10-22}}</ref>
 
=== Isotopoak ===
Platinoak sei [[isotopo]] natural ditu: <sup>190</sup>Pt, <sup>192</sup>Pt, <sup>194</sup>Pt, <sup>195</sup>Pt, <sup>196</sup>Pt, eta <sup>198</sup>Pt. Hauetatik ugariena <sup>195</sup>Pt da, %33,83 platinoz osatuta dagoelako. Isotopo egonkor bakarra da bere spina zero ez delako, 1/2 spinarekin. <sup>190</sup>Pt ez da batere ugaria. %0,01 baitu. Isotopo naturalen artean, <sup>190</sup>Pt da ezegonkorrena, bere [[Batez besteko bizitza (fisika)|batazbeteko bizitza]] <math>6,25 x 10^{11}</math>urtekoa baita, gero deskonposatu egiten da. <sup>198</sup>Pt-ak alfa deskonposiziopean jarri daiteke, baina bere deskonposizio ez da inoiz begiratu (bere batazbestekoa <math>3,24 x 10^{24}</math> urteka da), hala ere, egonkorra kontsideratzen da. Platinoak baita 31 isotopo sintetiko ditu. Hauetatik ezegonkorrena <sup>166</sup>Pt da, bere batazbesteko bizitza 300µs baita. Egonkorrena, aldiz, <sup>193</sup>Pt da 50 urteko batazbesteko bizizarekin. Platinoaren isotopo ugari, beta eta alfa deskonposizioaren konbinaketa baten ondorioz deskonposatzen dira. <sup>188</sup>Pt, <sup>191</sup>Pt, eta <sup>193</sup>Pt elektroien antzemateagatik deskonposatzen dira. <sup>190</sup>Pt eta <sup>198</sup>Pt-ak energetikoki mesedegarria den beta deskonposizio bikoitza edukiko duela aurreikusi da.<ref>{{Erreferentzia|izena=G.|abizena=Audi|izenburua=The Nubase evaluation of nuclear and decay properties|orrialdeak=3–128|abizena2=Bersillon|abizena3=Blachot|abizena4=Wapstra|izena2=O.|izena3=J.|izena4=A.H.|data=2003-12|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.nuclphysa.2003.11.001|aldizkaria=Nuclear Physics A|alea=1|zenbakia=729|issn=0375-9474|doi=10.1016/j.nuclphysa.2003.11.001|sartze-data=2018-10-22}}</ref>
 
== Erreferentziak ==