Wallada bint al-Mustakfi: berrikuspenen arteko aldeak

'''Wallada bint al-Mustakfi''', arabiarrez '''({{lang-ar|ولادة بنت المستكفي'''}}; ([[Kordoba]], [[994]] - íd. [[1091]]ko [[martxoaren 26]]a ), [[poetaAl-Andalus|andalustar]] [[Al-Ándalus|andalusíapoeta]] izan zen, [[Muhammad III.a|Muhammad al-Mustakfi]] Kordobako kalifaren eta Amin'am esklabuesklabo kristauaren alaba.

Muhammad III.a al-Mustakfí-renMustakfiren alaba, omeyaomeiar odolekoa eta kordobar kalifa azkenetakoa, [[1024]]ko [[urtarrilaren 11]]an iritsi zen boterera, bere aurreko kalifa [[AbderramánAbd ar-Rahman V.a]] erahilerail ondoren, eta handik bi urtetara bera erahilerail zuten [[Uclés-]]en. Bere haurtzaroan izan zen Almanzorren[[Almanzor]]ren karrera politikoaren goia. Bere nerabezaroan hainbat gerrate zibil izan ziren tartean, Kalifatoarenkaliferriaren gainbehera markatzen dutenak, palazioko hainbat intriga tartean, Almanzorren seme al-Muzzaar[[Abderraman Antso]] hil ondoren.

Califak ez zuenezKalifak semerik izan ez zuenez, bere aitaren ondasunak jaso zituen eta palazio bat ireki zuen, non familia oneko neskak hezten zituen eta garai hartako poeta eta idazleek bisitatzen zuten. Emakume ederra zen, ilehori-gorria, azal argi eta begi urdinekoa, intelijenteinteligente, kultu eta harro izateaz gain. Bere bertsoak soinekoetan brodatzen zituen eta gizonezkoen lehiaketetan parte hartzera ausartu zen eta baita bukatu gabeko poemak bukatzen, bere aurpegia libreki erakutsiz. Horregatik "perbertso" deitu zioten eta integristek gogor kritikatu zuten, nahiz eta bere zintzotasuna defendatu zutenik ere izan zen, [[Ibn Hazm]] idazlea adibidez, eta [[Ibn Abdus]] visirrabisirra, bere betiko maitea, zeina beti bere alboan egon zen eta hil zen arte babestu zuen, larogeikalaurogei urte baino gehiago zituela.

Bere bizitzako pasio handiena AbenzaidúnAbenzaidun o [[Ibn Zaydun]] poeta izan zen. Honekin harreman sekretu bat izan zuen, poetak Banu Yahwar-ekin zuen gertutasuna zela eta. Hauek bere jatorria ziren Omeyatarrenomeiatarren kontrako linajekoakleinukoak ziren eta horregatik Kordoban kontuz ibili beharra zeukaten. Harreman honen gaiaren ingurukoak dira kontserbatzen diren bere 9 poemak. Ibn Zaydun-ek Walladaren esklabuesklabo beltz batekin izan zuen erlazioagatik apurtu zen bien arteko harremana. Hau egia izan daiteke, baina baliteke ere garaiko poesiaren topiko bat izatea.

Bere ikasleen artean azpimarratu behar da Muhya bint al-Tayyani, jatorri oso txiroko gazte bat ([[piku]] saltzaile baten alaba), bere etxean hartu zuena eta satira krudeletan iraintzen bukatu zuena.

Wallada 1091ko martxoaren 26an hil zen, almoraviak[[almorabiar]]rak Kordoban sartu ziren egun berean

== Bibliografia (gazteleraz) ==