Herri Batasuneko Hautagaitza: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t hasierako paragrafoa txukuntzea |
Ideologia atala |
||
1. lerroa:
'''Herri Batasun Hautagaitza''' ([[katalan]]ez, ''Candidatura d'Unitat Popular [CUP]'') [[Katalan Herriak|Katalan Herrietako]] [[ezker politiko|ezkerreko]] alderdi politiko [[independentzia|independentista]] bat da. Hiru katalan herrialde nagusietan hedatua dago, alegia, [[Katalunia]]n, [[Balearrak|Balearretan]] eta [[Valentziako Erkidegoa]]n.
Nazionalki, Ezker Independentistaren Udal-batzarraren inguruan koordinatzen da; han, erakundearen programen lana eta ideologia ardatzak eztabaidatzen dira, demokrazia partizipatiboaren sakontzea, berdintasun sozialaren hobekuntza, [[Katalan Herriak|Katalan Herrien]] eraikuntza nazionala, [[Garapen iraunkor|garapen iraunkorrerako]] politikak, baita elkarte-sarearen sustapena ere. Bestelako alderdi politikoak ez bezala erabakiak militanteek eta ez politikariek jartzen dituzte. Modu horretan, alderdiak defendutako [[Demokrazia zuzen|demokrazia zuzena]] bermatzen da (adibidez, udal-batzarretan Udal Asanbleatan erabakitako errespetatuz). Gaur egun, laurogei bat hiritan du presentzia, bai [[Katalunia|Katalunian]] bai [[Valentziako Erkidegoa|Valentziako Erkidegoan]].
[[1986]]ko [[abenduaren 14]]an sortu zen.
== Ideologia ==
2009ko Ezohiko Asanblea Nazionalean (''Assemblea Nacional Extraordinària''), ''La CUP, l'alternativa necessària'' (CUP, beharrezko alternatiba), modu honetan definitzen du bere projektu politikoa:
{{Aipua|CUP erakunde politiko eta [[asanblearismo|asanblearioa]] da, [[Katalan Herriak|Katalan Herri]]-mailakoa, eta, hirigintzan oinarriturik, [[Katalan Herriak|Katalan Herri]] independente, [[sozialismo|sozialista]], [[ekologismo|ekologikoki]] jasangarria, lurralde-orekatua eta [[patriarkatu|patriarkaturik]] gabeko bat lortzeko helburuarekin lan egiten duena.|La CUP, l'alternativa neccessària, 2009ko urtarrilaren 11a}}
Aldi berean, CUP, ''unitat popular''-raren bidez hainbat ideia defendatzen ditu:
# [[Katalan herria|Herri katalaren]] eskubide politikoen defentsa: [[Autodeterminazio|autodeterminazio-eskubidea]] eta [[Independentzia|independentziarako]] eskubidea, partaidetza-demokrazia eta [[Katalan Herriak|Katalan Herrien]] osotasunaren batasunaren defentsa.
# [[Langile|Langile-klasearen]] eskubideen eta berdintasunaren defentsa: [[Ondasun|ondasunen]] birbanaketa, [[Langabezia|langabeziaren]] eta [[Lan-prekarietate|prekarietatearen]] aurkako borroka, [[Zerbitzu publiko|zerbitzu publikoen]] defentsa, ekonomia-kontrolerako herri-mekanismoen ezarpena eta [[Genero-parekotasun|genero-berdintasuna]] bermatuko duten politiken inplementazioa.
# Lurraldearen defentsa: suntsipen ekologikoen aurka, lurraldearen banaketa irregularraren aurka, betiere gutxi batzuen onuran, eta benetako [[Garapen iraunkor|garapen jasankor]] baten alde.
# Identitate- eta [[hizkuntza]] nazionalaren defentsa: hizkuntza-batasuna, [[Katalan|katalanaren]] ofizialtasuna lurralde osoan eta ehun kulturalaren indarberritzea [[Katalan Herriak|Katalan Herri]] osoen zehar.
=== ''Herriaren Batasuna'' ===
''Herriaren Batasuna'' (''Unitat popular'') kontzeptuak [[Salvador Allende|Salvador Allendek]] bultzatutako [[Txile|Txileko]] ezkertiar-alderdien aliantza politikoari egiten dio erreferentzia, non mugimendu transformatzaile sozialista baten bidez [[Augusto Pinochet|Augusto Pinocheten]] [[Estatu-kolpe|estatu-kolperaino]] gobernatu zuen. Beraz, ''unitat popular'' kontzeptua erreferentzia [[Marxismo|marxista]] argi bat kontsidera daiteke.
''La CUP, l'alternativa necessària''-n ere ''unitat popular''-raren inguruko defentsa plazaratzen da:
{{Aipua|Herri Batasuna hainbat herri-mugimendu eta erakunde politiko ezberdinen elkartze baten moduan ulertzen dugu, sektore ezberdinetako langile-klase antikapitalistak barneratzen dituena eta aldarrikapen zehatz batzuk defendatzen dituena. [...] Herri Batasunak herri-mobilizazioa eta desobedientzia zibila batu egiten ditu, ekintza instituzionalekin batera, alderdi politiko bat baino gehiago izaten lortuz. Modu horretan, gizarte bateko alderdi eraldatzaile guztiak batzen dituen talde bat lortuko da, aldarrikapen zehatz batzuek programa baten azpian, alderdi bateko helburu eta elementu estratejiko zehatzak ahaztu gabe.|La CUP, l'alternativa necessària, 2009ko urtarrilaren 11a}}
Aipatutako aldarrikapen zehatz horiek, kasu honetan eta modu laburrean, lehen aipatutako lau ideiak izango dira.
[[Kataluniako prozesu independentista|Kataluniako ezker independentistaren]] barruan, ''Herri Batasun'' kontzeptua lehen aldiz ''Lurralderako Defentsa-mugimendua''-k (Moviment de Defensa de la Terra edo MDT) garatu zuen [[XX. mendea|XX. mendearen]] amaieran. MDTrako ''Herri Batasuna'' [[Separatismo|independentismoak]] bultzatu behar zuen herri-mugimendua zen, mobiliziazioak eta borroka ideologikoa bultzatu behar zituena, bereziki herri-mailan. MDTak sei puntutan definitutako alternatibako aglutinazio politiko bat sortu nahi zuen: katalanen eskubide politikoen defentsa, langile-klasearen eskubide sozialen defensa, lurraldearen defentsa, hizkuntzaren eta identitate nazionalaren defentsa, «errepresionaren aurka. Abertzale katalanen askatasunaren alde» eta «nazionarteko solidaritatea. Nazioen [[Europar Batasuna|Europa]] baten alde ». Uste zuten hasiera batean praktika hau maila lokal eta munizipalera mugatu behar zela eta proiektuaren fase berantiar batean, eta ez lehenago, nazio-mailara pasatzea.
[[Endavant|Endavant OSAN]]-ek, 2001. urtean, bere ''Cap a la'' ''Unitat Popular'' (''Herriaren Batasunerantz'') dokumentuan kontzeptuaren berrikuste bat egin zuen:
{{Aipua|Herriaren Batasunak gaur egunerako arazoetarako alternatiba berri bat planteatu behar du, Kataluniako errealitatera moldatua eta, aldi berean, betiko langile-borrokarekin talka egin ezin duena eta hauen interesekin identifikatzen dena; azken finean, borroka-potentziak handiena duten sektore baztertu berri hauekin. Orain arte egon diren akatsak konpondu jakin behar du, sozialismoa boterera iristean zuzenean aplikatu behar den zerbait moduan ulertu beharrean, helburu estatiko moduan, etengabeko transformazio-prozesu bat bezala ulertuz; mugitzen ari den eraikitze-prozesu bat bezala, gehiengoaren interesetan oinarriturik, benetako demokrazia izango dena.|Cap a la Unitat Popular, 2001eko maiatzaren 12a}}
Eta [[Katalunia|Kataluniaren]] kasuan ''Herriaren Batasunaren'' borroka nagusia [[Kataluniako prozesu independentista|Kataluniako independentzia]] zela defendatzen zuen:
{{Aipua|(...)Herriaren Batasuna bezalako proiektu bat, gure herriaren biziraupenerako irtenbide bezala independentziaren beharra defendatzen duena, Katalan Herrien osotasuna defendatzen duena eta gure hizkuntza eta gure kultura defendatzen dituena. Askatasun nazionalerako proiektu bat, ezerri ere ez uko edo amore eman gabe. Herriaren Batasunak ezin du soilik independentziaren beharra aurkeztu behar, baizik eta aplikagarria den estrategia bat ere, independentzia helburu duena; Kataluniako naziorako estatu propio bat lortzeko helburuarekin.|Cap a la Unitat Popular, 2001eko maiatzaren 12a}}
== Kanpo loturak ==
| |||