Wikipedia

Tekla-instrumentu: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Xabier Armendaritz wikilariak «Giltzadi (musika tresna)» orria «Giltzadi instrumentu» izenera aldatu du: artikuluaren gaiari dagokion izenburua
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Piano keys.jpg|thumb|Piano baten teklatua]]
'''TeklatuGiltzadi instrumentua''', edo'''teklatu instrumentua'''giltzadi edo '''tekla instrumentua,''' berarekin[[musika tresna|musika tresnen]] mota bat da, [[musika]] interpretatzeko, teklatua, klabierra edo giltzadia duenerabiltzen duena. Giltzadi instrumentu ohikoenak [[musikapiano]]a, tresna[[esku soinu]]a, da[[organo]]a eta [[teklatu elektroniko]]ak dira. Teklatua, musika tresnaren aurrealdeko zatia izaten da, teklaz edo giltzaz osatua dagoena, eta hatzez jo behar denaizaten da musika egiteko. Hedapenez, teklatu edo giltzadi hitza, teklatua duen musika tresna ororentzakoosoarentzat erabiltzen da. Teklak jotzerakoanjotzean, musika tresnak, modu akustiko, elektroniko edo elektromagnetikoan soinuak sortzen ditu, eta, soinu horiek, denboran zehar, [[melodia]] bat osatzen dute. Batzuetan, jarraika jotzen dira, [[akorde]]ak eratuz, denboran zehar, musika [[harmonia (musika)|harmonia]] bat eratzen dutena.
 
Bata bestearen ondoan dauden giltza beltz eta zuriz osatua dago. Bata bestearen ondoko teklen arteko tartea, [[tonuerdi]] bat da, eta bi giltza edo teklen arteko tartea, tonu bat.
 
Giltzadia duten musika tresnak jotzen dituenari, teklista, deritzo (Heg.[[Hego Euskal Herria]]n), edo klabierista ([[Ipar. Euskal Herria]]n), edo [[giltzadi jolejotzaile]] deritzo.
 
== Historia ==
Musika teklatuak, mendebaldeko afinazioaren arabera diseinatuak daude. Doren eskalako nota naturalak (do, re, mi fa, sol, la eta si) zuri kolorekoak eta tamaina handiagokoak dira, [[sostenitu]] (do, re, fa, sol eta la sostenituak) eta [[bemol]]enak (re, mi, sol, la eta si bemol), kolore beltzekoak eta txikiagoak diren bitartean.
 
Teklatuan notak antolatuta dauden moduak, bere jatorria [[XV. mendea]]n du, teklatuaren kontzeptua jada [[K. a. III. mendea]]n ikus daitekeen arren, [[hydraulis]]arekin (urezko greziar [[organo]] greziarraa).
 
== Tekla kopurua ==
Teklatuen tekla kopurua, denbora igaro ahala, gehitzen joan da. [[XVIII. mendea]]n, [[klabizenbalo]]ak bost oktabararteoktabaraino iristen ziren (61 tekla baino ez askoz gehiago), [[1870]]etik aurrera eginiko [[piano]] gehienek 88 zituzten bitartean. Egungo pianoren batzuk, tekla batzuk gehixeago dituzte (adibidez, [[Bösendorfer]] 225 ereduko piano batek, 92 ditu, eta Bösendorfer 290 Inperial ereduko batek 97).
 
Organoek, hala adierazita dutelako, 61 tekla dituzte.
 
[[Sintetizadore]]ek, oroharoro har, 61, 76 edo 88 tekla izaten dituzte (5, 6 edo 7 oktaba)
 
Tekla zuri eta beltzen kopurua, aldatu egin daiteke eraikitzailearen eta teklatu ereduaren arabera. Adibidez, [[Yamaha]] enpresako bost oktabako teklatuak 61 teklarekin datoz (36 zuri eta 25 beltz), oktaba kopuru bereko [[Casio (enpresa)|Casioren]] teklatu batek 59 tekla dituen bitartean (34 zuri eta 59 beltz).
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Tekla-instrumentu"(e)tik eskuratuta