Elkartasun: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
erreferentzia atala mugitu |
formatua |
||
12. lerroa:
Aranguren autorearen arabera, lau modu espezifikotan uler daiteke:
▲- Gaur egungo munduak agertzen dituen min, sufrimendu eta bidegabekeria egoerekiko erreakzio bat.
▲- Egoera horiek sortzen dituzten kausak ezabatzeko, ekintzetan parte hartzeko erabaki bezala.
▲- Gizakiak, munduan dauden desoreka errealitateen aurrean, gizaki berarekin duen betebehar bezala.
▲- Bizitzeko estilo bat bezala, elkartasuna erakustea eremu sozial guztietan bizitzaren parte bihurtzen da.
Elkartasuna, barruko uste sendo baten esanahira hurbiltzen da, besteei zuzendutako zein hauen testuinguruari zuzendutako eta arduratsuak diren ekintza bezala itzultzen dena. Gaur egun, elkartasun kontzeptua, balio bezala ulertzen da. Elkar banatzean eta bestearen beharrizanak propio bezala onartzean datza. Besteei nola laguntzean, besteei laguntzeko norbere aldetik hoberena ematean eta besteengan pentsatzea ahalbidetzen duen balio bat osatzen du; modu honetan, gizakiaren garapenari lagunduz. Elkartasuna, altruismoa da, gizakia duin bihurtzen du; elkartasuna izatean, bere onberatasuna gehitzen du gizakiak.
31 ⟶ 27 lerroa:
Jarraian, termino hau zientzia desberdinetatik nola ulertzen den azalduko da. Zientzia bakoitzak, ikuspuntu desberdinetatik planteatzen du; batzuentzat, gizakien harremanetan zein bizitza sozialaren antolamenduan garrantzitsua da eta beste batzuentzat aldiz, ez du horrenbesteko garrantzirik eta beste ikuspuntu batzuetatik planteatzen da.
== Soziologia ==
Termino hau soziologiaren garapenean txertatzea, Emile Durkheim-ni egozten zaio. Soziologo honek, elkartasuna soziologiarekin erlazionatu zuen eta zientzia honetan esanahi bat eman zion. Mota honetako elkartasunaren definizioa, elkarren artean harremanak dituzten talde sozialekin estuki loturik aurkitzen da. Durkheim-entzat, elkartasuna, indibiduoa eta gizartea konektatzen dituen gertaera sozial bat da.
Soziologiaren eremuan, Durkheim-ek, bi mota desberdintzen ditu:
▲- Elkartasun itxia edo mekanikoa: Gehienbat, gizarte primitiboetan ematen da eta mota honek, barruko kohesio indartsu bat eta taldearen itxiera hermetiko bat dakartza. Barruko kohesio horrek eta taldekoen artean ematen diren harremanek, elkartasun eta kooperazio prozesuak ematea ahalbidetzen dute. Javier de Lucas-ek, elkartasun mekanikoa, interdependentzia dela kontsideratzen du; identitatean, parekotasunean eta erlijioan oinarritzen da.
▲- Elkartasun irekia edo organikoa: Aurreratuago dauden giza taldeetan ematen da. Konplexuagoak diren gizarte hauetan, lana banatzen da eta indibiduoa ez da definitzen duen postuagatik ezta bere gain hartzen duen funtzioagatik. Baizik eta, gizartearen ehun zabalak osatzen duen beste harreman sistemagatik. Organikoan, interdependentzia, konplexutasunean oinarritzen da. Autonomia gehiago dagoen heinean, integrazio gehiago dago, moralitatean oinarritzen dena eta ondorioz, morala elkartasuna da.
Elkartasun soziologikoak, garaien eta momentu historikoen arabera banatzen diren tipologia propioak ditu; gizarteak berritzen diren heinean, elkartasunaren ikuskera berriak sortzen dira askotan elkarren arteko kontraesanak egonik.
== Psikologia ==
Psikologian, elkartasun kontzeptuaren hainbat interpretazio existitzen dira, ikuspuntuen eta autoreen arabera. Jean Piaget-en ezagutzaren ikuspuntua kontuan izanik, elkartasuna, pentsamendu itzulgarri eta ekitatezko bezala ulertzen da, hurrengo puntuak bere gain hartzen dituena:
▲- Kanpoko munduarekin truke konstruktibo bat egiteko gaitasuna.
▲- Ikuspuntu pertsonaletik irtetea eta bestearen ikuspuntura pasatzea, elkartasun harremanetan kokatuz.
▲- Bizitza sozialaren eta honen inplikazioen inguruan kontzientzia hartzea.
▲- Elkartasuna, autonomia moralaren alderdi bezala ulertzea, besteei dagokionez justizian, elkarrekikotasunean eta errekonozimenduan oinarrituz.
Pertsonak, bere autonomia morala lortzean, ekitatearen zentsua garatzen du, besteenganako errespetua esperimentatzen du, elkartasunaren zein kooperazioaren zentsua eta bere betebeharren zein eginkizunen arteko oreka. Hau izango litzateke, psikologiaren lehen ikuspegia.
59 ⟶ 47 lerroa:
Bigarren ikuspegiaren arabera, elkartasunak, indibidualtasunarekin zein komunitarioarekin dauka zerikusia; interes eta konpromiso komunei erantzuten dionak, komunitateko kideen parte hartze aktiboaren bitartez, errealitate jakin batean aldaketak egitea bilatzen delarik.
== Filosofia ==
Elkartasun paternalista edo liberala; Boteredun taldeak botere gabeko taldeen aurrean egotetik jaiotzen da, ez ditu aldaketak eragiten egoera ahulago batean daudenen egituretan eta honen joera, boterea dutenetik ahulagoak direnetara joatea da. Vidal (1996)-ek, ezaugarri paternalistaduna dela baieztatzen du eta goitik beherako mugimendua osatzen duela. Elkartasun hau, indibiduoek zuzentzen dute, bere balioak askatasuna eta konpetentzia dira, paternalista da eta ez du gizartearen zati handiena eraldatzen.
69 ⟶ 56 lerroa:
Elkartasuna eta pertsonalismoa; katolikoek sustatutako mugimendu baten ondorioz jaiotako ikuspegia. Ikuspegi honen arabera, elkartasuna, modu etikoan lagun hurkoaren kargu egitearen bilaketa da erabaki pertsonal eta indibidualaren bidez. Honek, pertsona bakoitzak komunitateko kide bezala, komunitatearenganako interesa erakustera behartuta dagoela eta ondorioz, komunitateko kide bakoitzak erantzunkidetasunaren beharra duela dakar.
== Etika ==
Elkartasuna etikaren ikerketa eremuaren barruan, bertute eta printzipio bezala ulertzen da. Bertute bezala, esfera moralean, pertsonaren aldaketa jarrera dakar eta printzipioa dela esan daiteke, gizarte guztiak errespetatu behar duelako.
Juan Pablo II.-ak, “Preocupacion Social” gutunean, elkartasuna modu inplizituan zein aspektutan agertu behar den adierazten ditu. Elkartasuna bertute bezala, kideen ongizatea bilatzen duten gizakien erabaki propio bat da; bertute bezala, bizitza kristauaren eremuan, lagun hurkoaren ongizatearen bilaketarekin dauka zerikusia eta azkenik, karitatearen kontzeptura hurbiltzen da; hau, bertute kristau bat izanik. Jainkoak gizakien bihotzak eraldatzen ditu eta gizakiek beraien errealitate propioak eraldatzen dituzte.
== Erreferentziak ==
| |||