Plaza Berria (Gasteiz): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
nagusi
politiken aurkako aldaketak desegin
1. lerroa:
{{Argitzeko|Gasteizko plazari|Plaza Berria}}
{{Eraikin infotaula
| izena = Plaza Berria<br />Espainia Plaza
| irudia = Vitoria-Gasteiz, Euskal Herria.jpg
| irudi-oina = Plaza Berria edo Espainia plazaren aireko ikuspegia.
| herria = [[Gasteiz]]
| herrialdea = EspainiaEuskal Herria
| helbidea = [[Zabalgunea (Gasteiz)|Zabalgunea]]
| lurraldea = {{bandera|Araba}}
| lekua = VitoriaGasteiz erdigunea
| dn = 42
| mn = 50
18. lerroa:
| garaia = [[1791]]
}}
'''Plaza Berria''' edo '''Espainia plaza''' [[Araba]]ko [[Gasteiz|Vitoria-Gasteiz]] hiriburuko [[plaza]] bat da.
 
== Kokalekua ==
[[Zabalgunea (Gasteiz)|Zabalgunean]] dago, [[Andre Maria Zuriaren plaza]]ren alboan, bertan [[Gasteizko Udala|Vitoria-Gasteizko udaletxea]] dago.
 
== Plaza ==
[[Neoklasizismo|Neoklasikoneoklasiko]] estiloko plaza bat da, 62 m x 62 m inguruko [[oinplano]] laukizuzena du (220 x 220 oin gaztelar, zehazki). Urteen joan-etorrian, izen ugari izan ditu.
 
== Historia ==
[[1781]]an, orduko alkatea zen [[Ramon Maria Urbina]]k, Alamedako markesak, gainerako udal arduradunei plaza bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zien, ''Espainia Plaza Berria'' izenaz. Izan ere, gasteiztarrentzat ''Plaza Nagusi'' bat egiteko ideia zuen, ordu arteko ''Plaza Zaharra'' (gaur egun [[Andre Maria Zuriaren plaza]]) zena ordezkatzeko.
 
<gallery mode=packed heights=150>
36. lerroa:
</gallery>
 
[[1791]]an [[Justo Antonio Olagibel]] arkitektoak eraiki eta ''Espainia Plaza Berria'' izena jaso zuen, [[XIX. mendea]]ren lehenbiziko bi hamarkadetan izen horrekin ezagutu zutelarik. [[1820]]an aldiz Udalak 8 urte aurretik [[1812ko Espainiako Konstituzioa]] edo ''La Peparen Konstituzioa'' aldarrikatu zenez ''Konstituzio Plaza'' izenez berrizendatzea erabaki zuen, plaza izen horrekin [[1927]] arte mantendu zelarik.
 
[[1927]]an garai hartako [[Alfontso XIII.a Espainiakoa]]ren omenezko ''Alfontso XIII.a plaza'' izena jaso zuen. Ez zen hura errege baten ondorioz plazari izena aldatu zitzaion abagune bakarra izan, jada [[1828]]an [[Fernando VII.a Espainiakoa]]k Gasteiz bisitatzean ''Jauregiaren Plaza Zentrala'' izena jaso baitzuen.
 
[[1936]]ko [[abuztuaren 26]]an [[Espainiako Gerra Zibila]]ren hasieran [[frankismo|frankistak]] Gasteizen nagusi bilakatzean, plazak lehenbizikoz ''Espainia plaza'' izena jaso zuen.
 
Azken garai honetan plazaren hasierako ''Plaza Berria'' izenera itzultzeko ahaleginak burutu dira, halere ezin izan da berrizendapen hori lortzeko adostasun batera ailegatu izan, betiere gasteiztarren artean izen herrikoi hori inoiz erabiltzez laga ez delarik.
 
== Ikus gainera ==
53 ⟶ 55 lerroa:
{{commonskat}}
{{Atari|Gasteiz|Gasteiz}}
* [http://www.blogseitb.com/vitoriagasteiz/2010/12/15/plaza-de-espana-vitoria-historia-de-sus-nombres/ ''Plaza Berria'' edo ''Espainia plazaren'' historia. Blogseitb.com] {{en}}
 
[[Kategoria:Zabalguneko plazak (Gasteiz)]]
[[Kategoria:EspainiakoEuskal Herriko arkitektura neoklasikoa]]
[[Kategoria:VitoriaGasteizko Kultura Ondasunak]]