Hawaii: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary |
|||
42. lerroa:
== Historia ==
[[James Cook]]
== Uharteak ==
▲[[James Cook]]-ek uhartedia aurkitu zuenean (1788), lau erreinutan zatitua zen. Handik gutxira, [[Kamehameha I.a]] (1782-1810) ia lurralde osoaz jabetu zen, eta administrazio bakarra ezarri zuen. Erregetzak 1893 arte iraun zuen. Bitartean, potentzia kolonialen arteko gatazkak bizi izan ziren Hawaiin, AEBko, Frantziako eta Britainia Handiko misiolariek, merkatariek, diplomazialariek eta abarrek esku hartzen baitzuten bertako arazoetan. 1893an, atzerritarrek osaturiko batzorde batek Liliuokalani erregina egotzi, eta 1898an AEBen mendeko lurralde bihurtu zen. 1922tik aurrera, berebiziko garrantzia izan zuen uhartediak, AEBko armadaren Ozeano Bareko ardatz bihurtu baitzen Pearl Harbour basea. 1941eko abenduaren 7an, japoniar gudarosteak Pearl Harbour-eko gerra-portua bonbardatu zuen, galera gogorrak eraginik, eta, horren ondorioz, AEB zuzenean gerran sartu zen. 1959an, AEBko estatu bihurtu zen, 50.a, hain zuzen.
Uhartedia ekialdetik mendebaldera honako uharteek osatzen dute:
Ekialdetik mendebaldera uharteak honakoak dira:
{| border="0" align="center" style="border: 1px solid #999; background-color:#FFFFFF"
|-align="center" bgcolor="#CCCCCC"
! Uhartea
! Biztanleria (2000)
! Àzalera (km²)
! Dentsitatea
! Koordenatuak
|-
| [[Hawaii uhartea|Hawaii]] || align="right" | 148.677 || align="right" | 10.432´52 || align="right" | 14´3 || {{koord|19|30|N|155|30|W|type:isle_region:US-HI}}
|- bgcolor="#EFEFEF"
| [[Maui]] || align="right" | 117.644 || align="right" | 1.883´5 || align="right" | 62´5 || {{koord|20|48|N|156|20|W|type:isle_region:US-HI}}
|-
| [[Kahoolawe]] || || align="right" | 115´5 || ||
{{koord|20|33|N|156|36|W|type:isle_region:US-HI}}
|- bgcolor="#EFEFEF"
| [[Lanai]] || align="right" | 3.193 || align="right" | 363´97 || align="right" | 8´8 || {{koord|20|50|N|156|55|W|type:isle_region:US-HI}}
|-
| [[Molokai]] || align="right" | 7.404 || align="right" | 673´44 || align="right" | 11´0 || {{koord|21|8|N|157|0|W|type:isle_region:US-HI}}
|- bgcolor="#EFEFEF"
| [[Oahu]] || align="right" | 876.156 || align="right" | 1.545´3 || align="right" | 567´0 || {{koord|21|26|N|157|58|W|type:isle_region:US-HI}}
|-
| [[Kauai|Kaua'i]] || align="right" | 58.303 || align="right" | 1.430´43 || align="right" | 40´8 || {{koord|22|3|N|159|30|W|type:isle_region:US-HI}}
|- bgcolor="#EFEFEF"
| [[Niihau]] || align="right" | 160 || align="right" | 179´9 || align="right" | 0´9 || {{koord|21|54|N|160|8|W|type:isle_region:US-HI}}
|-
| [[Kaula]] || || align="right" | 0´64 || || {{koord|21|39|N|160|32|W|type:isle_region:US-HI}}
|- bgcolor="#EFEFEF"
| [[Nihoa]] || || align="right" | 0´70 || || {{koord|23|3|N|161|55|W|type:isle_region:US-HI}}
|-
| [[Necker uhartea|Necker]] || || align="right" | 0,18 || ||
{{koord|23|34|N|164|42|W|type:isle_region:US-HI}}
|- bgcolor="#EFEFEF"
| [[French Frigate Shoals]] || || align="right" | 0´25 || ||
{{koord|23|45|N|166|10|W|type:isle_region:US-HI}}
|-
| [[Gardner Pinnacles]] || || align="right" | 0´02 || || {{koord|25|1|N|167|59|W|type:isle_region:US-HI}}
|- bgcolor="#EFEFEF"
| [[Arrecife Maro]] || || align="right" | 0 || || {{koord|25|25|N|170|35|W|type:isle_region:US-HI}}
|-
| [[Laysan]] || || align="right" | 4´11 || || {{koord|25|50|N|171|50|W|type:isle_region:US-HI}}
|- bgcolor="#EFEFEF"
| [[Lisianski]] || || align="right" | 1´56 || || {{koord|26|2|N|174|0|W|type:isle_region:US-HI}}
|-
| [[Pearl eta Hermes]] || || align="right" | 0´36 || || {{koord|27|48|N|175|51|W|type:isle_region:US-HI}}
|- bgcolor="#EFEFEF"
| [[Midway atolia|Midway]] || || align="right" | 6´2 || align="right" | || {{koord|28|13|N|177|22|W|type:isle_region:US-HI}}
|-
| [[Kure atoloia|Kure]] || || align="right" | 0´86 || || {{koord|28|25|N|178|20|W|type:isle_region:US-HI}}
|- bgcolor="#EFEFEF"
| GUZTIRA || align="right" | 1 211 537 || align="right" | 16.639´44 || align="right" | 72´8 ||
|}
== Hawaiitar ezagunak ==
| |||