Charpy-ren talka-saiakuntza: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
1. lerroa:
<big>Material bat karakterizatzeko beharrezkoak diren ezaugarrien artean zailtasuna dago. Charpy-ren talka-saiakuntza erabiltzen da materialen zailtasuna esperimentalki kuantifikatzeko. Zailtasunak materiala hautsi aurretik xurga dezakeen energia-kantitatearen balioa adierazten du.</big>
10 ⟶ 9 lerroa:
[[Fitxategi:Flexion choc mouton charpy schema.svg|thumb|2.irudia.Charpy-ren talka-saiakuntzaren eskema. ]]
<big>Saiakuntzaren hasieran, pendulua altuera jakin batean kokatzen da
<big>Energia-kontserbazioaren printzipioaren arabera:</big>
24 ⟶ 23 lerroa:
<math> </math>
<big>Charpy-ren makinak daukan neurgailuaren bitartez saiakuntza bat
<big><math>|\Delta E_p|=E_{p1}-E_{p2}=E_{marruskadura}+E_{xurgatutakoa}
32 ⟶ 31 lerroa:
<math> </math>
<big>Energia potentzialaren aldakuntza, marruskaduraren ondorioz xahuturiko energia eta probetak haustean xurgaturiko energia
<big>Marruskaduraren ondorioz galdutako energia kalkulatzeko lehenik probeta jarri gabe saiakuntza bat gauzatuko dugu. Horrela, penduluko eskalak marruskadura zenbateko energia suposatzen duen adieraziko digu.</big>
45 ⟶ 44 lerroa:
</math>
<big>Beraz, entseguan lortutako balioari, marruskadurarengatik sortutako energia-galera kenduz, materialak
<big><math>E_{xurgatutakoa}=\mid\Delta E_p\mid-E_{marruskadura} </math></big>
57 ⟶ 56 lerroa:
<big>Charpy saiakuntza EN 10045-1 arau europarraren arabera normalizaturik dagoen entsegua da. Arauak saiakuntza ondo gauzatzeko bete behar diren hainbat espezifikazio eta jarraitu beharreko prozedura azaltzen ditu, parte hartzen duten faktore ezberdinak aztertuz. Ondoren, arau honetan oinarriturik, saiakuntza on bat gauzatzeko kontuan hartu beharrekoak laburtuko ditugu, jarraitu beharreko pausuak adieraziz. </big>
<big>Hasteko,
<big>Hau egin eta gero, probetari arteka bat egiten zaio
<big>Probetaren neurriak arauaren zehaztapenetara egokitzen direla ziurtatu eta gero, penduluaren euskarrian kokatu beharko dugu. Probeta ondo zentratuta egon behar da, zuzen eta arteka talka emango den gainazalaren aurkako aldera begira jarriz. </big>
[[Fitxategi:Charpy-Kerbschlagprüfung.jpg|thumb|3.irudia. Probetaren kokapena.]]
<big>Ondoren, pendulua altuera jakin batetik askatzen da. Altuera horretan eskalak adierazten du hasierako energia. Oszilatzean, penduluak orratza altuera berriraino bultzatzen du, talkan galdutako energiaren balioa lortuz. Hala ere, galduriko energia guztia ez da talkaren ondorioa. Aurretik esan dugun moduan, zati bat makinaren funtzionamenduak eragindako marruskaduraren ondorioz galtzen da. Marruskaduragatik galdu den energia estimatzeko pendulua inongo oztoporik gabe oszilatzen jartzen da. </big>
<big>Bukatzeko, esan beharra dago Charpy saiakuntzan marruskaduraz gain beste hainbat faktore eragiten dutela. Hala nola, penduluaren pisua, honek zein abiadurarekin egiten duen talka probetarekin, etab. Faktore hauek guztiak lehen aipaturiko EN 10045-1 araudian finkaturik datoz. Izan ere, eragiten duten faktore hauek makina batetik bestera ezberdinak balira, egindako neurketak ez lirateke konparagarriak izango. Hala ere, materialaren zailtasunean asko eragiten duen faktore bat dago, eta saiakuntza gauzatzerakoan kontuan hartu behar da. Faktore hori tenperatura da, eta hurrengo puntuan ageri den adibidearen bitartez zailtasunean eta Charpy saiakuntzan ze nolako eragina duen aztertuko dugu. </big>
111 ⟶ 110 lerroa:
<big>Hiru saiakuntza soilik egin ditugunez, zaila da datu hauekin kurba zehatza lortzea. Baina probetei erreparatuta, zenbait desberdintasun antzematen dira euren gainazaletan. </big>
<big>· 21ºC-ko probetan haustura guztiz hauskorra eman da. Ez da inolako deformazio plastikorik antzematen. Haustura-planoa guztiz zuzena izan da, eta haustura-gainazala kristalinoa da. Hau gehienbat,
<big>· 200ºC-ko probetan, aldiz, haustura harikorra gertatu da. Apurtu aurretik probeta plastikoki deformatu dela ikusten da,
<big>· 100ºC-ko probetan, berriz,
<math>
122 ⟶ 121 lerroa:
'''<big>Bibliografia</big>'''
* <big>W. D. Callister (
* <big> CEN (European Committee for Standardization), March 1990. Metallic materials - Charpy impact test -Part 1: Test method. EUROPEAN STANDARD - EN 10 045-1. </big>
|