Atena Nikeren tenplua: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Marklar2007 wikilariak «Atenea Nikeren tenplua» orria «Atena Nikeren tenplua» izenera aldatu du
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Temple_of_athena_nike_2010.jpg|thumb|250x250px|Atena Niké tenplua pertsiarren aurkako garaipena ospatzeko eraikia.]]
 
'''Atena Niké Tenplua, edo Nique''' ([[Antzinako greziera|antzinako greziako]] Ναός Αθηνάς Νίκης), edo ''Athena Garailea'' (Αθηνάς Νίκης), [[Persia|pertsia]]<nowiki/>rren kontrako [[ Salaminako gudua]] (K.a. [[K. a. 480|480]]) ospatzeko eraikia izan zen. [[Atenasko Akropolia]]<nowiki/>n eraikitzeko ideia K.a.ko [[K. a. 449|449]] urtean eman zen, [[Akemenestar Inperioa|pertsiar]]<nowiki/>rekin bakea lortu ondoren ([[Kaliasen bakea]]). Hala ere, [[Perikles|Pericles]] eraikuntzaren aurka agertu zen eta lanak ez ziren K.a.ko [[K. a. 421|421]] u<nowiki/>rtera arte hasi, ordurako [[Peloponesoko Gerra]] (K.a.[[K. a. 431|431]]-[[K. a. 404|404]]) hasita zegoela.
{{Eraikin infotaula
| izena = Atena Nikeren tenplua
| irudia = Temple_of_athena_nike_2010.jpg
| irudi-oina = Atena Nikeren tenplua pertsiarren aurkako garaipena ospatzeko eraikia.
| herria = [[Atenas]]
| helbidea = [[Atenasko Akropolia]]
| herrialdea = GRC
| lekua = Atenas erdigunea
| lurraldea =
| dn = 37
| mn = 58
| sn = 17
| de = 23
| me = 43
| se = 30
| W = E
| kokapena = kokapenmapa
| garaia = [[K. a. V. mende]]
| webgunea =
}}
'''Atena NikéNikeren Tenplua, edo Niquetenplua''' ([[Antzinako greziera{{lang-grc|antzinako greziako]] Ναός Αθηνάς Νίκης}}), edo ''Athena Garailea'' (Αθηνάς Νίκης), [[Persia|pertsiapertsiarren]]<nowiki/>rren kontrako [[ Salaminako gudua]] (K.a. [[K. a. 480|480]]) ospatzeko eraikia izan zen. [[Atenasko Akropolia]]<nowiki/>n eraikitzeko ideia K.a.ko  [[K. a. 449|449]]. urtean eman zen, [[Akemenestar Inperioa|pertsiar]]<nowiki/>rekin bakea lortu ondoren ([[Kaliasen bakea]]). Hala ere, [[Perikles|Pericles]] eraikuntzaren aurka agertu zen eta lanak ez ziren K.a.ko [[K. a. 421|421]] u<nowiki/>rtera arte hasi, ordurako [[Peloponesoko Gerra]] (K.a.[[K. a. 431|431]]-[[K. a. 404|404]]) hasita zegoela.
 
== Historia ==
Proiektuaren burua [[Kalikrates|Kalícrates]] (Καλλικράτης), arkitektoa izan zen, [[Partenoia| Partenoiko]] eraikuntzan ere parte hartu izan zuena. 
 
Barruan  ''xoanon'' irudi bat egon zen, hots, [[Atena]] pertsonifikatua, NikéNike gisa, hegodun jainkosa, itsas garaipenen ikurra. Baina tenplua ez zegoen ospakizun handiak egiteko prestatuta, horregatik aurre aldean [[aldare]] bat jarri zuten, kanpoan zeremoniak ospatu ahal izateko.
 
Tenplua gaur egun, jatorrizko erara berreraikia izan da baina frontoi, entablamendu eta estalkiaren zati batzuk galdu ditu.
12 ⟶ 33 lerroa:
 
=== [[Altxaera]] ===
Tenpluak altzaeranaltxaeran 8 metroko garaiera du. Zutabeak [[Jonikoa|joniko]]<nowiki/>ak eta [[haitzurdin]]<nowiki/>ezkoak  dira. [[Arkitrabe]]<nowiki/>ak hiru banda ditu, [[friso]] jarraia eta erlaitza. Bukatzeko [[Frontoi (arkitektura)|frontoia]]<nowiki/>k [[Atena]]<nowiki/>ren omenez egindakoak dira.
 
{| align="center"
|+
|[[Fitxategi:Temple_of_Athena_Nike_reconstruction.gif|thumb|300x300px|<center>Ustezko jatorrizko altzaeraaltxaera berreraikia.</center>]]
|[[Fitxategi:Temple-of-Athena-Nike-Plan.gif|thumb|276x276px|<center>Oinplanoa.</center>]]
|}
 
=== [[Oinplano]]a ===
Oinplanoa, neurri txikikoa bera,  [[Anfiprostilo|anfipróstiloanfiprostilo]]<ref>DelaEspazio-mugak direla eta espazio-mugak.</ref>-[[Arkupearkupe|tetrástilotetrastilo]] bati dagokiona da. Bertan aurreko aldea (pronao) eta atzekoa (opistodomos) [[portiko]] txiki bihurtzen dira. Cella , edo "jainkosaren aretoa", laukia da (4 x 4 metro), tenplu oso txikia beraz, giza neurrikoa eta proportzio harmoniatsutekinharmoniatsuekin.  Neurri horiek guztiak, txikiak izan arren, matematikoki eginak izan ziren, lerdentasun itxura emateko asmotan. Marie-Christine Hellmann arkeologo frantsesaren esanetan, neurri hauen arrazoia leku gutxi izatean datza.<ref><span class="citation libro" id="CITAREFHellmann1998">Hellmann, Marie-Christine (1998). </span></ref>
 
=== [[Apainketa]] ===
Tenpluaren [[friso]]<nowiki/>an zera ageri daː [[Atena|Atena,]] [[Zeus]] eta [[Poseidon]] atenastarrei laguntza ematen. Zalantza gabe hau hiritarren adorea pizteko saiakera bat izan zen, garai hartan [[Peloponesoko Gerra|Peleponesko Gudan]] zeudelako eta izan ere guda hori galdu egingo zuten.
[[Fitxategi:AcropolisatathensSitePlanPeripatos.svg|erdian|thumb|Mapa [[Atenasko Akropolia]]: '''AtenearenAtena TenpluNikeren Niké''' datenplua 6 zenbakia da.|357x357px]]
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
<div class="listaref" style=" list-style-type: decimal;"><references /></div>
[[Kategoria:Atenasko Akropolia]]
[[Kategoria:Greziar tenpluak]]
[[Kategoria:K. a. V. mendean amaitutako eraikinak]]