Mateo Muxika: berrikuspenen arteko aldeak

'''Mateo Muxika Urrestarazu''' ([[Idiazabal]], [[Gipuzkoa]], [[1870]]eko [[irailaren 21]]a – [[Zarautz]], [[Gipuzkoa]], [[1968]]ko [[urriaren 27]]a) [[euskal Herria|euskal herritar]] [[apaiz]] eta gotzaina izan zen. [[Gasteiz]] eta [[Bilbo]]ko gotzain izan zen.

== HaurtzaroaBizitza ==

=== Ikasketak ===

Lehen ikasketak eta [[musika]] [[Beasain]]en ikasiegin ondoren,zituen lehen ikasketak eta [[apaizmusika]]koak. ikasketak egitera joan zen.Ondoren, [[Oñatiko Unibertsitatea]]n [[Latin]]a eta urtebetez [[Filosofia]] ikasi zituen, eta gero [[Gasteiz]]ko apaizgaitegian sartu zen. [[Salamancako Unibertsitatea]]n [[Teologia]]n doktoretza egin zuen.

=== Apaizgoa ===

Apaiztu ondoren, [[Usurbil]]go parrokian lanaritu egin zuenzen bolada batean. [[Gasteiz]]ko apaiztegiko irakaslea ere izan zen, [[Latin]], [[Erretorika]] eta [[Filosofia]]ko katedreetankatedretan.

=== Gotzaingoa ===

[[1918]]. urtera arteurteraino garrantzi handiko hainbat kargu izan zituen, [[1918]]ko [[maiatzaren 20]]an monsinore [[Francesco Ragonesi|Ragonesi]] Nuntzioaknuntzioak gotzain ordenatu zuen arte, bai eta [[El Burgo de Osma-Ciudad de Osma|Burgo de Osmako]] apezpiku izendatuazizendatu ere.

Besteak beste, [[Madril]], [[Bartzelona]], [[Zaragoza]], [[Valladolid]], [[Ávila]], [[Burgos]], [[Gasteiz]], [[Iruñea]], [[Donostia]] eta [[El Escorial]]en sermoiak egin, eta [[Kolonia (argipenaAlemania)|Kolonia]] eta [[Malta]]ko Batzar Eukaristikoetan hitz egin zuen.

[[1925]]ean Mateok, Iruñeko Gotzainakgotzainak, bere eliz barrutikoei egiten dien Artzaiartzain-eskutitza, gotzain agiria, argitaratu zuen [[Iruñea]]n.

[[1928]]an [[Gasteizko elizbarrutia|Gasteizko gotzain]] izendatu eta [[ekainaren 24]]eanan eman zion hasiera zeregin horri. Han seminario berria inauguratu zuen [[1930]]eko [[irailaren 30]]ean.

=== Erbestealdia ===

[[Espainiako Bigarren Errepublika]]ren ezarpena zela eta, honenharen aurka egin zituen adierazpenengatik [[Espainia]]tik egotzi egin zuten [[1931]]ko [[maiatzaren 17]]an; erbestean [[Frantzia]]ko [[Poitiers]]eko [[La Puye]]n bizi izan zen.

=== Itzulera ===

[[1936]]an [[Espainiako Gerra Zibila|gerra]] piztu ondoren, [[Iruñe eta Tuterako artxidiozesia|Iruñeko gotzainagotzain]] zen [[Marcelino Olaetxea|Olaetxearekin]] batera, "Non licet" gotzain-agiria sinatu zuen [[abuztuaren 6]]an. Agirian, etakatolikoei bertanadierazi zieten erasotako [[Espainiako Bigarren Errepublika|Errepublikari]] laguntzea ez zela zilegi. adieraztenMatxino zietenfaxistekiko [[katolizismo|katolikoei]].hasierako Bainaeraspen harenhura, hasierako eraspenaordea, desagertu egin zen altxatutakoekmatxinoek eginiko gehiegikeriak egiaztatu ahal izan zituenean, eta hauenhaien aurka ere bi gotzain-agiri idatzi ere egin zituen.

=== Bigarren erbestealdia ===

[[Euskal Herriarentzako Sortaraua|Hego Euskal Herriko Estatutuari]] zein [[abertzaletasun]]ari zeharkako laguntza eman zien, eta Estatutuaren aldeko botoa gaitzesgarria ez zela adierazi zuen, Estatutuaren aldeko botoa ematea bekatua zela aldarrikatzen zuten eskuindar batzuen aurrean. [[1936]]ko [[urriaren 14]]an, [[Burgos]]ko Defentsa Batzordeko [[Miguel Cabanellas|Cabanellas jeneralaren]] egozpen agindu batek eragotzi egin zion [[Erroma]]tik itzultzea, hara batzar batera joana baitzen.

Mateo Muxikaren izena, ezta [[Francesc d'Assís Vidal i Barraquer|Vidal i Barraquer]] eta [[Javier Irastorza]]renak ere, ez zen agertu [[1937]]ko [[uztail]]ean [[Espainia]]ko apezpikuek [[Francisco Franco|Francori]] emandako babesa azalduz munduko apezpikuei zuzendutako talde-gutunaren oinaldean. Haren elizbarrutia utzarazi zioten Cinnakoaren truke, eta [[Lapurdi]]ko [[Kanbo]]n finkatu zen. Hor, [[David Jaime]] nafar iheslari errepublikazalearekin harremana izan zuen. [[1945]]ean, bere ''"Imperativos de mi conciencia"'' ospetsua argitaratu zuen eta, hor, apaiz [[abertzaletasun|abertzaleen]] defentsa sutsua egin zuen, "«bidegabeki jazarri, laidoztatu, zigortu, ebatsi eta iraindutako"» apaizak izan zirelako.

=== Bigarren itzulera ===

[[Kategoria:Iruñeko apezpikuak|Muxika, Mateo]]

[[Kategoria:Gasteizko apezpikuak|Muxika, Mateo]]

[[Kategoria:Euskal Herriko frankismoaren erbesteratuak|Muxika, Mateo]]

[[Kategoria:Idiazabaldarrak|Muxika, Mateo]]

[[Kategoria:{{bizialdia|1870eko jaiotzak|1968ko|Muxika, Mateo]]}}