Dolores Gonzalez Katarain: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
34. lerroa:
== ETAkide ==
Nerabezaroan, Yoyes ideolegia ezkertiar eta abertzalean kokatu zen. Erakunde armatuan [[1970eko hamarkada]]ren hasieran sartu zen, uste da
[[1971]]n, 17 urte zituenean. Harremanetan ibili zen Joxe Etxeberriarekin, ''Beltza'', [[1973]]an,
[[1973]]an, Magisteritza ikasten ari zenean, multikopista baten lapurretan hartu zuten Zumarragako ikastetxe batean. Anaia ere atxilotu zuten eta militantzia agerian geratu zen, iparralderantz ihes egin beharrean izan zelarik.
40. lerroa:
[[ETA]]ko militante eta han errefuxiatuta, [[Baiona]]n editatzen zen ''[[Enbata (aldizkaria)|Enbata]]'' aldizkari abertzalean idazkari izan zen.
[[1978]]an, zuzendaritza gorenera iritsi zen eta [[José Miguel Beñarán |José Miguel Beñarán Ordeñana, Argala]]ren ondoan jardun zuen, gero, hura hiltzean, haren ordea hartu zuelarik. [[ETA]]ren postura gogorrenen defentsa egin zuen eta ETA-militarrean geratu zen, bereizketa izan zenean. ''Argala''k bezalaxe, ez zuen [[1977ko amnistia]] nahikoa iritzi eta terrorismoarekin jarraitzea erabaki zuen<ref>{{es}}http://elpais.com/diario/1989/05/02/espana/610063201_850215.html</ref>.
[[Espainiako trantsizioa|Espainiako Trantsizioaren]] garaian, hainbat joera sortu ziren [[ETA]]ren baitan, jarraitu beharreko bideari zegokionez. Gainera, [[1978]]an [[Batallón Vasco Español]] taldeak Jose Miguel Beñaran Ordeña ''Argala'' etakidea hil zuen, eta ezinegona handitu zuen. Yoyesentzat kolpe gogorra izan zen hura. Hori guztia zela kausa, ''bide gogorra'' jarraitzeko joera gailendu zen
[[1980]]ean [[Mexiko]]ra erbesteratu zen, [[ETA]]ko zuzendaritzakoek ''traidore''tzat harturik ordurako. Han, Soziologia eta Filosofia ikasi zituen eta [[Nazio Batuen Erakundea]]n lan egitera iritsi zen.
48. lerroa:
[[1984]]an, [[Paris]]era bidaiatu zuen eta errefuxiatu politiko bilakatu zen.
[[1985]]eko abuztuan, [[Espainia]]ko justiziarekin zorrik ez zuela-eta, [[Euskal Herria|Euskal Herrira]] itzuli zen. [[Espainia]]ko Gobernuak gizarteratze neurritzat aurkeztu zuen gertakari hura, nahiz eta hala ez izan, eta ''Cambio 16'' aldizkariak erreportai zabala argitaratu zuen, ''El regreso de la etarra'' izenpean eta Yoyesen argazkia azalean. Ondo seinalatuta geratu zen emakumea. [[Urriaren 17]]rako itzulerarako negoziazioak amaituta zeuden eta, [[1985]]eko [[azaroaren 11]]n, Yoyes, senarra eta semea [[Donostia]]n jarri ziren bizitzen. Ez zuen deklaraziorik egin eta disimuluan pasatzen saitu zen, baina [[ETA]]k ''traidore''tzat jo zuen, jada.
== Hilketa ==
Erakundeak Yoyesekin zer egin eztabaidatu zuen. Txomin zen ordiarraren kontaktua, baina [[Aljeria]]n deportatuta zegoen eta ezin zuen, jada, bere alde egin. [[ETA]]ko kupula agintari ohiarekin zer egin erabaki nahian zebilen eta [[Iñaki de Juana|Iñaki de Juana Chaos]] adibidez, ez zegoen lasai-lasai uztearen alde.
Aurrekariak ere baziren, [[1984]]an, Miguel Francisco Solaun zen horietako bat. [[1968]]an, [[Basauri]]ko kartzelatik alde egiten lagundu zien erakundeko hainbat presori, baina gero, ez zuen [[goardia zibila]]ren etxebizitza batzuen aurkako atentatutan parte hartzerik nahi izan.
Yoyes ''traidore'', [[Francisco Mujika Garmendia|Francisco Mujika Garmendia, ''Pakito'']] ordiziarrak agindu zuen hilketa eta, [[irailaren 10]]ean, 17:45ean, Antonio López Ruiz, ''Kubati''k burutu zuen, [[Ordizia]]ko euskal jaietan hil zuelarik tiroz, bere 3 urteko semearen aurrean.
Gertaerak gizartea astindu zuen eta mugarri izan zen [[ETA]]ren historian, erakunde horren jardunbidearen aurkako joera indartu zelarik<ref>{{es}}http://www.diariovasco.com/v/20110910/politica/memoria-yoyes-20110910.html</ref>. [[Ordizia]]ko euskal festak bertan behera geratu ziren eta, gauean, udalak atentatua kondenatu zuen<ref>{{es}}http://elpais.com/diario/1986/09/11/espana/526773609_850215.html</ref>.
Hurrengo egunean, [[Ordizia]]n greba orokorra izan zen. Yoyes hilobiratu baino ordu batzuk lehenago [[ETA]]k bere gain hartu zuen hilketa, hauxe leporatuz:
{{aipu|''colaboradora en los planes represivos del Estado opresor español y traidora al proceso de liberación que el Pueblo Trabajador Vasco lleva a cabo''<ref>{{es}}http://www.berria.eus/paperekoa/1955/016/002/2014-09-10/yoyes_aitzindariaren_patua.htm</ref>}}
[[1987]]ko azaroan, Kubati atxilotu zuten Tolosan eta [[2013]]ko azarora arte ez zen handik atera.
▲Gertaerak gizartea astindu zuen, eta mugarri izan zen ETAren historian: erakunde horren jardunbidearen aurkako joera indartu zuen. Yoyesen omenez, bai eta [[Nikolas Lekuona]]ren eta [[Jose Sarriegi]]ren omenez ere, [[Jorge Oteiza]]ren eskultura bat —''[[2 gaineko 1, multzo hirukoitza]]''— ezarri zuten [[Ordizia]]ko Goen kalean.
== Filma ==
| |||