Wikipedia

Ordenagailu: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Ordenagailuaren definizioa
bandalismoak desegitea eta beste
1. lerroa:
[[Fitxategi:Computer-aj_aj_ashton_01.svg|thumb|right|Mahai gaineko ordenagailu baten marrazkia.]]
'''OrdenagailuOrdenagailua''' edo '''konputagailukonputagailua''' bat [[Software|programa informatiko]] batenbat arabera kaka popan egitekoaplikatuz [[datu (argipena)|datuak]] prozesatzeko gai den [[gailu elektroniko]]a da. Tresna digital eta elektronikoa da, bere osagaiak digitalak direlako eta erabil dezakeen informazioak diskretua edo kuantifikagarria izan behar direlako (zenbakiak, testua, irudiak, bideoa edo soinua...).
 
[[Fitxategi:Personal computer, exploded 6.svg|thumb|300px| Konputagailu pertsonal bat, bere periferikoekin:▼
'''Ordenagailua''' tresna digital eta elektronikoa da, bere osagaiak digitalak direlako eta erabil dezakeen informazioak diskretua edo kuantifikagarria izan behar direlako (zenbakiak, testua, irudiak, bideoa edo soinua...)
 
▲[[Fitxategi:Personal computer, exploded 6.svg|thumb|300px| Konputagailu pertsonal bat bere periferikoekin:
<ol>
<li>[[Eskaner]]ra
<li>[[Prozesatzeko unitate zentral|PUZ edo CPU]] ([[Mikroprozesadore]]a)
<li> [[Memoria (informatika)|Memoria nagusia]] ([[Random Access Memory|RAM]])
<li>[[Hedapenerako txartela]]k ([[txartel grafiko]]a ...)
<li>[[Elikagailu]]a
<li>[[Disko optiko]]a
<li> [[Memoria (informatika)|memoria lagungarria]] ([[Disko gogor]]a)
<li>[[Txartel nagusi]]a
<li>[[Bozgorailu]]ak
23 ⟶ 21 lerroa:
<li>[[Inprimagailu]]a
</ol>]]
'''Ordenagailuaren'''Ordenagailua helburuahelburu orokorreko makina automatikoa da, era askotako kalkulu edo eginkizunak burutu ditzake eta. Moldagarria da hainbat lanetaDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDrakolanetarako. Nahi ditugun emaitzak lortuko dituen [[software|programa]] idazteko gauza bagara, gero konputagailuak automatikoki erabiliko du programa hori, inoren laguntzarik gabe eta nahi beste aldiz. Programa [[agindu]]-sekuentzia bat da, eta aginduak, konputagailuak ulertzen dituen eragiketa logiko edota aritmetikoak. Horregatik, konputagailua programagarria dela esaten da, eta programak egiteko moduak eta teknikak aztertzen dituen informatikaren arloari [[programazio]]a deritzo. Programak idazteko [[programazio-lengoaia]]k erabiltzen dira. Gainera, ordenagailuak agindu horiek arin-arin egingo ditu, informazio-kantitate handia erabiliz eta errorerik gabe.
 
Konputagailuak maneiatzeko eta diseinatzeko teknikak aztertzen dituen diziplinari [[informatika]] deritzo. Oro har, informazioaren tratamendu automatikoaren zientzia da [[informatika]].
44 ⟶ 42 lerroa:
:* Unitate aritmetiko-logikoa (ALU, arithmetic and logic unit): Eragiketa [[aritmetika|aritmetikoak]] (batuketa, kenketa, biderketa…) eta [[logika|logikoak]] (konparazioak, [[and]], [[txakur|or]],[[not]], …) egiten ditu. Datuak [[memoria nagusi]]tik hartzen ditu.
:* Kontrol-unitatea: Konputagailuaren funtzionamendu guztia gidatu eta kontrolatzen du. Memoria nagusian dauden [[makina-instrukzio]]ak irakurtzen ditu bata bestearen ostean, beharrezko diren kontrol seinaleak sortzen ditu eta irakurritako instrukzioak exekutatzen ditu. Exekutatu behar den instrukzioa memorian zein posizioan dagoen jakiteko, programaren kontagailua erabiltzen da.
:* [[Erregistro (hardware)|Erregistroak]]: Datuak aldi batetarakobaterako gordetzeko erabiltzen dira. Oso edukiera txikiko baina atzipen-abiadura izugarriko memoria antzeko elementu batzuk dira. Horrexegatik, maiz erabiltzen diren datuak erregistroetan gordetzen dira. Gehienetan erregistro berezi bat dago, [[akumuladore]]a, hemen eragiketa baten emaitzak gordetzen dira eta bere edukian eragiketa multzo bat egiten dira.
 
* [[Bus (informatika)|Busak]]: konputagailuaren osagai garrantzitsuenak lotzen dituzte. Datuak (seinale elektrikoak) osagaien artean bidaltzeko elektrizitatearen hari eroaleak dira.
60 ⟶ 58 lerroa:
:* '''Datu-biltegiratzea''': Ordenagailu bat datuak gordetzeko gai izan behar da, bai aldi baterako bai betiko. Biltegiratzeko euskarria memoria da, bai hegazkorra (memoria nagusia) edo ez-hegazkorra ( memoria lagungarria).
:* '''Datu-transferentzia''': Ordenagailuak kanpoko gailuekin komunikatzeko gai izan behar da. Horretarako sarrera, irteera eta sarrera-irteerako periferikoak ditu. Datu transferentzia lokala edo distantzia handikoa.
:* '''Kontrola''': Azkenez, aipatutako hiru funtzioak bere helburuak ordenatuta eta erabiltzailearen beharrak asetzeko, kontrol baten menpean egon behar dira. PUZ-enPUZaren barruan dagoen unitate kontrola lan honetaz arduratzen da.
 
== Konputagailu-motak ==
96 ⟶ 94 lerroa:
{{commonskat}}
 
* [http://www.zientzia.net/artikulua.asp?Artik_kod=154 Ordenagailuen hastapenaren artikulua]
* {{eu}} [http://zthiztegia.elhuyar.org/ Zientzia eta teknologiaren hiztegia]. Bilatu ''Ordenagailua''.
* {{eu}} [http://www.zientzia.net/artikulua.asp?Artik_kod=154 Ordenagailuen5296 hastapenarenMakroordenagailuen artikulua]
* {{eu}} [http://www.zientzia.net/artikulua.asp?Artik_kod=52965643 MakroordenagailuenOrdenagailu artikuluaeramangarriak, hobekuntza askoren lekuko. Zientzia.net atarian]
* {{eu}} [http://www.zientzia.net/artikulua.asp?Artik_kod=564312048 OrdenagailuZientzia.net eramangarriak,atariko hobekuntzaartikulua: askoren"The lekuko.Baby: Zientzia.netlehenengo atarianordenagailu elektronikoa" (2006/06/01)]
* {{eu}} [http://www.zientzia.net/artikulua.asp?Artik_kod=12048 Zientzia.net atariko artikulua: "The Baby: lehenengo ordenagailu elektronikoa" (2006/06/01)]
 
[[Kategoria:Konputagailuak]]
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Ordenagailu"(e)tik eskuratuta