18:57, 18 maiatza 2015ko berrikusketa aldatu Lainobeltz (eztabaida \| ekarpenak) Administratzaileak 270.779 edits t →‎Hidrogenoa naturan: +lotura: eroankortasun elektriko ← Aurreko ezberdintasuna		21:25, 2 uztaila 2015ko berrikusketa aldatu desegin Lainobeltz (eztabaida \| ekarpenak) Administratzaileak 270.779 edits t temperatura -> tenperatura Hurrengo ezberdintasuna →
122. lerroa: [[Fitxategi:Liquid_hydrogen_bubblechamber.jpg\|thumb\|right\|Hidrogeno [[likido]]a burbuila kamara batean]] Hidrogeno diatomikoa bi taldetan bana dezakegu bi protoien [[spin]]-aren arabera. Bi spin-ak paraleloak badira ortohidrogeno esaten zaio eta espinak antiparaleloak badira parahidrogeno. [[~~Temperatura~~Tenperatura]] eta [[presio]] estandarretan hidrogeno gasaren %25 [[molekula]] parahidrogeno motakoak dira eta gainontzeko %75a ortohidrogeno motakoak, gehiengoa orto klasekoa denez ortohidrogenoari "hidrogeno normal" ere esaten zaio. H<sup>2</sup> [[gas]]ean orto eta para formen arteko banaketa tenperaturaren araberakoa da. Orto forma [[energia\|energetikoagoa]] da egoera kitzikatuan dagoelarik. Hori dela eta ezegonkorra da eta ezin liteke purifikatu. Tenperaturak behera egin ahala para forma inposatzen da nahikoa jaitsi ezkero ia hidrogeno guztia parahidrogeno bihurtzen delarik. Parahidrogeno hutsaren propietateak "hidrogeno normal"-arenarengandik zertxobait ezberdinak dira. Orto eta para formak zenbait substantzietan ere aurki litezke, besteak beste [[ur]]etan edota [[konposatu organiko]] askotan. Para eta orto formen arteko aldaketa [[katalizadore]]rik gabe ematen da eta esan bezala [[tenperatura]] igo ahala orto forma [[energia\|energetikoagoa]] nagusitzen delarik. H<sub>2</sub>a azkar [[kondentsazio\|kondentsatzen]] bada hidrogeno [[molekula\|molekulei]] ez die orto formatik para formara aldatzeko astirik ematen aldaketa honek denbora behar baitu. Oso garrantzitsua da hidrogeno kondentsatuak, hots hidrogeno [[likido]]ak, para eta orto formen arteko erlazio egokia izatea orto forma energetikoagotik para formara pasatzea prozesu exotermikoa baita eta prozesu horretan askatzen den energiak kondentsatzea asko kostatzen den hidrogenoa lurrun dezake. Horrelakoak gerta ez daitezen [[burdina\|burdin]] konposatuzko [[katalizadore]]ak erabiltzen dira hidrogenoa hozten den bitartean. 185. lerroa: === Sintesi industriala === Hidrogenoa era ugaritan lor baliteke ere hidrogenoaren ekoizketa industrialean garrantzi handia du prozesuaren prezioak helburua hidrogeno kopuru handia ekoiztu eta metatzea baita. Hidrogeno iturri industrial nagusia [[hidrokarburo]]ak dira, [[karbono]] eta hidrogeno egitura duten substantzia hauetatik lortzen da [[gas]]a beraz. Hidrogeno industrial gehiena [[gas natural]]etik lortzen da. ~~Temperatura~~Tenperatura altuetan (700 °C - 1100 °C inguru) [[ur]] lurrin eta [[metano]]aren arteko erreakzioak izaten dira [[karbono monoxido]] (CO) eta H<sub>2</sub> gasa sortzen delarik. [[Fitxategi:BridgeportIndustrial.JPG\|thumb\|left\|280px]] :[[metano\|CH<sub>4</sub>]] + [[ur\|H<sub>2</sub>O]] → [[karbono monoxido\|CO]] + 3 H<sub>2</sub> 225. lerroa: Hidrogenoaren [[isotopo]]ek erabilpen konkretu zenbait badute. ''Deuterioa'' adibidez [[fisio nuklear\|fisio]] eta [[fusio nuklear]] erreakziotan erabiltzen da [[neutroi]] geldoen kontrol agente bezala. ''Deuterioa'' kimikan erabili ohi da erreakzio isotopikoen efektuak aztertzeko. ''Tritioa'', erreakzio nuklearretan sortzen dena, hidrogenozko bonbetan erabiltzen da (H-bonba), baita marka erradiaktibo bezala kimikan edota margo autoluminiszenteetan (bere kabuz argiztatzen duten margoetan). Hidrogenoaren [[ekilibrio hirukoitza]]ren puntua non [[presio]], [[~~temperatura~~tenperatura]] eta [[dentsitate (argipena)\|dentsitate]] zehatz batzuetara hidrogenoaren hiru faseren arteko ekilibrioa ageri den ITS-90 [[~~temperatura~~tenperatura eskala]]ren oinarri puntua dugu baita ere. === Hidrogenoa eta energia ===

Hidrogeno: berrikuspenen arteko aldeak