Zirauki: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
6. lerroa:
| ofiziala = Cirauqui <> Zirauki<ref>[http://www.navarra.es/home_eu/Actualidad/BON/Boletines/2009/8/ Nafarroako gobernuak 2009ko Urtarrilaren 19an kaleratutako dekretua.]</ref>
| merindade = Lizarrako merindade
| eskualdea = [[Lizarrako merindadea|Lizarrerria]]
| postakodea = 31131
| irudia = Cirauqui.jpg
26. lerroa:
}}
 
'''Zirauki'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0155.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= 155. araua: Nafarroako udal izendegia}}</ref> [[Nafarroa]]ko udalerria da. [[Lizarrako merindademerindadea|Lizarrako merindadeko]]ko herri honek 505 biztanle zituen [[2012]]ko [[urtarrilaren 1]]eko erroldaren arabera. [[Nafarroa]]ko hiriburutik 30 kilometrora dago.
 
== Inguru naturala eta kokalekua ==
[[Fitxategi:023 Cirauqui village.jpg|250px|thumb|left|Herriaren ikuspegia.]]
Herria, [[Nafarroa]] erdialdean kokatzen da, [[Lizarrako merindademerindadea]]arenren ekialdeko muturrean. [[N-111]] errepidean kokatzen da [[Gares]]-[[Lizarra]] norabidean, [[Gares]]tik zazpi kilometrora.
 
Ziraukik [[Gesalatz]]ekin egiten du muga iparraldean, [[Mañeru]]rekin ekialdean, [[Deierri]] eta [[Villatuerta]]rekin mendebaldean, eta [[Mendigorria]]rekin hegoaldean.
40. lerroa:
 
== Historia ==
[[Erromatar InperioInperioa|Erromatarren]] [[Nafarroa]]ko egonaldiak eragin handia izan zuen Ziraukin, eta historialarien ustetan, gaur egungo San Roman baselizaren aurrekariak, erromatarren garaikoak izan daitezke.
 
[[Erdi Aroa]]n zehar herria [[Lerin]]go konderriko herria izan zen, eta inguruko herriek izan ez zuten egitura administratibo desberdina izan zuen. [[1425]]ean Carlos III.a Nobleak Leringo konderria konderria sortu zuen, bere laba Juana Beaumonteko Luisekin ezkondu ostean. Konderria honako herriek osatzen zuten hasiera batean, [[Lerin]], [[Eslaba]], [[Sada]], [[Sesma]] eta Zirauki. Brianda Beaumontekoak, [[Lerin]]go bosgarren kondesa zenak, Toledoko Diegorekin [[1564]]ean ezkondu zenean, konderria [[Alba]]ko etxeari lotu zuen.
57. lerroa:
[[Fitxategi:Portada romanica de la iglesia de San Roman en Cirauqui.jpg|thumb|180px|right|San Roman elizako atea.]]
 
* San Roman elizako atea, [[Lizarra]]ko San Pedro de la Rua eta [[Gares]]ko Santiago elizen estilo bera dauka, hiru elizak [[Donejakue bidea|Done Jakue bideabidean]]n kokatuta daudelarik. Elizaren barruan [[XVIII. mendea|XVIII. mendeko]] hiru erretaula [[Arkitektura barrokoa|barroko]] daude eta sakristian prozesioetan erabiltzen den [[Arkitekturapizkundetar pizkundetararkitektura|errenazimendu]] estiloko zilarrezko gurutze bat.
 
* Santa Katalina Alexandriakoaren eliza, [[XIII. mendemendea|XIII. mendeko]]ko eliza [[Arkitekturaarkitektura gotikogotikoa|gotikoa]] da, [[XVI. mendea]]n birmoldatua. [[Erretaula]] [[barrokobarrokoa]]a da eta alboak erromanistak.
 
* [[Ziraukiko erromatar zubia eta galtzada]]: [[Donejakue bidea|Done Jakue bideabidean]]n, herrigunetik atera eta berehala dago.
 
== Politika ==
120. lerroa:
[[La Estellesa]] autobus konpainiak [[Aguilar Kodes]] eta [[Iruñea]] bitarteko autobus linea ustiatzen du. Lineak bi zerbitzu dauzka Aguilar Kodesko norantzan eta lau zerbitzu kontrako norabidean. Linearen ibilbidea honakoa da:
 
* [[Aguilar Kodes]] - [[Cabredo]] - [[Marañón|Marañon]] - [[Genevilla]] - [[Zuñiga]] - [[Antzin]] - [[Murieta]] - [[Lizarra]] - [[Villatuerta]] - [[Zirauki]] - [[Mañeru]] - [[Gares]] - [[Obanos]] - [[Legarda]] - [[Zizur Nagusia]] eta [[Iruñea]]
 
 
130. lerroa:
[[Nafarroa]]ko gobernuak onartutako [[Euskararen Foru Legea]]ren arabera, Zirauki eremu ez-euskalduneko udalerria da; horrenbestez, hizkuntza ofizial bakarra [[gaztelania]] da. [[2001]]eko erroldaren arabera, herritarren %7,98k zekien [[euskara]]z.
 
[[2008]]an [[IUEzker Batua (Espainia)|Nafarroako Ezker Batuak]] eta [[Nafarroa Bai]]k [[Euskararen Foru Legea]] aldatu eta gune mistoan udalerri gehiago sartzeko (horien artean Zirauki) proposamena aurkeztu zuten [[Nafarroa]]ko legebiltzarrean. [[Unión del Pueblo Navarro|UPN]] ez beste talde guztien baiezko botoarekin proposamena aurrera aterako zela zirudienean, [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSN]] alderdiaren ustekabeko jarrera aldaketak, atzera bota zuen gune mistoaren hedapena<ref>[http://www.euskarakultur.org/eke/accion/noticia.NoticiaViewPDF?noticia_id=16106&idIdioma=1 Euskarakultur.com webguneko albistea.]</ref>.
 
[[2009]]ko [[urtarril]]etik, udalerriaren izen ofiziala Cirauqui <> Zirauki da<ref>[http://www.navarra.es/home_eu/Actualidad/BON/Boletines/2009/8/ Nafarroako gobernuak 2009ko Urtarrilaren 19an kaleratutako dekretua.]</ref>.
141. lerroa:
Anizko Andre Mariaren baselizarako erromeria [[abuztuaren 15]]ean izaten da eta San Romanen omenezko jaiak [[azaroaren 18]]aren inguruan. Ospakizuneko ekitaldi nagusia meza ostean izaten da, parrokiatik gaztainak jaurtitzen direlarik. Egunaren amaieran, sua pizten da. Gaztaina jaurtiketa eta suaren piztea, egun batzuk beranduago errepikatzen da, zehazki [[azaroaren 25]]ean, Santa Katalinaren omenezko jaietan.
 
[[Lizarrako merindademerindadea|Lizarrako merindadeko]]ko herri askok bezala, Ziraukik San Isidro eguna ospatzen du, nekazarien patroia. Egun horretan 30 minutu irauten duen prozesioa antolatzen da, parrokiatik Ziraukiko zelaietara. Bertan herriko abadeak, zelaiak bedeinkatu ostean, herrigunera itzultzen dira ziraukiarrak. Horrez gain, San Blas eta San Gregorio. [[Inauteriak|InauterietanInauteri]]etan, herritarrak kalera irten eta Santa Agataren omenezko [[euskara|euskal]] abestiak kantatzen dituzte.
 
== Erreferentziak ==
147. lerroa:
 
== Ikus, gainera ==
* [[Nafarroa Garaiko udalerrien zerrenda|Nafarroako udalerrien zerrenda]]
 
== Kanpo loturak ==