09:35, 16 iraila 2013ko berrikusketa aldatu PereBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 63.153 edits t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Gothic art lotu du, Wikidataren arabera. ← Aurreko ezberdintasuna		23:10, 2 abendua 2013ko berrikusketa aldatu desegin Xabier Armendaritz (eztabaida \| ekarpenak) Burokratak, Interfazeko administratzaileak, Administratzaileak 85.324 edits →‎Jatorria Hurrengo ezberdintasuna →
11. lerroa: == Jatorria == Arkitektura gotikoa, XII. mendeko [[~~Arkitektura~~arkitektura erromaniko~~\|arkitekura erromanikoaren~~]]aren ondoren sortzen den arren, printzipio kontrajarriak dituzte. Europako arkitekturak izan duen haustura estilistiko nabarienetakoa da hau. Iraultza honen gakoen artean, [[San Augustin Hiponakoa\|San Agustinek]] babesten zuen "[[Platon]]en idealismoak" duen atzerakada dago, eta [[San Tomas Akinokoa]]k berreskuratzen duen [[~~Aristotele~~Aristoteles]]nen filosofia gailendu izana dago, zentzumenetan oinarritzen den filosofiaren ideia berreskuratuz alegia. Zentzumenak beharrezkoak dira beraz, ezagutzaren benetako iturri. Neurria eta argiaren azterketa funtsezkoa dugu. ''Ecclesia'' gotikoek, guztiz harmoniatsu, orekatu eta neurridunak izan behar zuten, lehen aipatutako egia unibertsala edo errealitate metafisikoa kontenplatu ahal izateko. Neurriaren kontzeptu horretan, [[San Agustin]]en filosofia ezinbestekoa izan zen. Agustin Hiponakoak, musikan aplikatzen ziren printzipio matematikoak, artean ere aplikagarriak zirela esan zuen; musika eta artea ahizpak omen ziren, biak zenbakietatik jaiotzen baitziren. Honek eragina izan zuen [[XII. mende]]ko Frantzian: honetan bi korronte nagusi sortu ziren. Bata, [[Chartres]]~~eko~~ko katedralaren Eskolako talde platonikoek osatu zuten, Thierry Chartreskoa aitzindaria izanik; bigarrena, ~~Cîteaux~~Cîteauxeko eta ~~Claravaleko~~Clairvauxeko monasterioetan sortutako mugimendu zistertarrak osatu zuen, San Bernardoren eskutik. Bi korronte hauek funtsezkoan izan ziren Gotikoaren sorrerarako. * Lehenengo mugimenduak sekulako garrantzia eman zion [[geometria]]ri. Korronte honen pentsalariak [[mundu]]a printzipio geometrikoen bidez azaltzen saiatu ziren. Honekin batera, ''kosmos''aren sorrera musikari egotzi zioten (''kosmos''a, obra sinfoniko bat bezala sortu izan zen). Honek garaiko arkitekturan sekulako eragina izan zuen. Eraikuntzetan proportzio geometriko perfektuak gauzatzen saiatu ziren. Erdi Aroko arkitektoa geometra bat zen; [[Jainko]]a munduaren maisu edo arkitektoa izan zen bezala, horrela ikusten zuen bere burua arkitekto gotiko batek katedral bat egiterakoan (neurri jainkotiarrak hartzen zituen eredutzat: [[Noeren Kutxa]], [[Moisesen Tabernakulua]], [[Salomonen Tenplua]] eta abar). * Bigarren mugimendu [[zister]]tarra, mugimendu espirituala izan zen. Bernardo ~~Claravalekoak~~Clairvauxekoak zorrotz kritikatu zuen [[kluni]]tar ordena, bere oparotasun edo gehiegikeriagatik. [[San Bernardo]]k aszetismoa eta austeritatea bultzatu zuen. Honek ere islatu zen artean: elementu arkitektonikoen nagusigoa bideratu zen, elementu figuratiboen gainetik (klunitar irudi ~~desmesuratu~~neurrigabe eta arraroak baztertuz). [[V. mende]]ko Pseudo-Aeropagita izeneko teologo siriarraren pentsamendua ezinbestekoa izan zen [[argi]]aren kontzeptu gotikorako. Erdi Aroan, edertasuna, proportzioa eta argiaren bidez ulertu zuten. Argiaren estetikak (fenomeno naturalen artean, nobleena) eta argiaren metafisikak (Jainkoaren manifestazioa zen argia), bat egin zuten [[XII. mendea\|XII]]. eta [[XIII. mende]]tan. Argiak, metafisika eta teologiaren ateak ireki ahal zituen.

Arkitektura gotikoa: berrikuspenen arteko aldeak