Barazki: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
«berdura» Hiztegi Batuan dator, inolako markarik gabe («ortuari», ordea, euskalki markarekin)
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Légumes 03.jpg|thumb|260 px|Barazkiak.]]
[[Fitxategi:Gasteizko azoka.jpg|thumb|right|260 px|[[Gasteiz]]ko nekazari-azoka]]
'''Barazkiak''' edo '''berdurak''' —edo, [[bizkaiera]]z, ''ortuariak''— [[baratze]] edo ortutiktik ateratako [[elikagai]]ak dira, [[landare]]etatik eratorriak gehienetan, baina [[onddo]]ak ere izan daitezkeenak. [[Lekale]]ak (aleak dituztenak) definizio honen baitanbarruan egonsar daitezke, batzuetan apartebereiz sailkatzen diren arren.
 
Hitz hauekhoriek ez daukatedute zentzu zientifikorik, eta erabilera arbitrario eta subjektiboa daukatedute, norbanakoek elikagaiak prestatu eta hautatzeko dituen kulturkultura ohituren araberakoa baita.
 
== Frutak eta barazkiak ==
"''Barazki"'' hitza sukaldaritzan erabilitako terminoa da, ez hitz botaniko edo zientifikoa. Bestalde, "''[[fruta]]"'' edo "''fruitu"'' hitzak sukaldaritzan esanahi bat daukadu, eta ikuspuntu botanikotik beste bat. Sukaldean, gozoak diren edo [[azkenburuko]] gisa erabiltzen diren fruituei deritze fruta.
 
Jangarriak diren hainbat fruitu, esaterako [[tomate]]a eta [[piper]]ra, barazkitzat hartzen dira, ez frutatzat. Gehien bat plater gaziak prestatzeko erabiltzen diren fruituak dira barazki gisa sailkatzen direnak.
13. lerroa:
Sailkapen hau jangarria den landare atalaren arabera egin da.
 
* Fruituak: [[Alberjiniaalberjinia]], [[piper]]ra, [[kuia]], [[kuiatxo]]a, [[tomate]]a
* Fruitu-gorputzak: [[Onddoonddo]]ak
* Erraboilak: [[Tipulatipula]], [[porru]]a, [[baratxuri]]a
* Hosto eta zurtoin berdeak: [[Zerbazerba]], [[kardu]]a, [[eskarola]], [[uraza]], [[ziazerba]], [[perrexil]]a, [[aza]]
* Lorea: [[Orburuorburu]]a, [[azalore]]a
* Zurtoin gazteak: [[Zainzurizainzuri]]a
* Leka freskoak: [[Ilarilar]]ra, [[baba]], [[leka]]
* Leka lehorrak: [[Babarrunbabarrun]]a, [[dilista]], [[txitxirio]]a
* Sustraiak: [[Azenarioazenario]]a, [[beterraba]], [[arbi]]a, [[patata]]
 
== Euskal Herriko ortuabaratzea ==
[[Nafarroako Erribera]]n biltzen dute barazkien ekoizpenik handiena jasotzen dute, klimaklimaren eta lurraren ezaugarriei esker.
 
== Ikus, gainera ==