Eneko Arista: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t 81.33.69.38 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Joxemai wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
tNo edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:EnekoAritzaren estatua.JPG|thumb|right|thumb|250px|[[Iruñea]]n Eneko Aritzaren omenezkoomenez eraikitako estatua.]][[Fitxategi:Íñigo Arista de Pamplona 01.jpg|thumb|right|250px|[[Madril]]en eraikitakoa [[XVIII. mendea]]n]]
'''Eneko Aritza''' ([[770]] inguru - [[852]] inguru) [[NafarroaNafarroako errege-erreginen zerrenda|Nafarroako errege-erreginen]]ko erregeen dinastian lehen izen ezaguna da, nahiz eta oraindik ez [[errege]] eta ez [[NafarroaNafarroako Erresuma|Nafarroako]]ko deitu (eztaez eta [[IruñeIruñeko Erresuma|Iruñeko]]ko ere). [[Karolingiar leinua|Karolingiar inperioaren]] aurka aurkeztu ziren jauntxoen artean buruzagi zen. [[Kordobako emirerria|Kordobako emirren]] menpeko nahiago izatea erabaki zuen eta berari bidaltzen zizkion atxilotutako karolingiar soldaduak. Tratua zuzenean [[Tutera]]ko [[Banu Qasi]] familiarekin egin zuen.
 
== Historia ==
11. lerroa:
[[842]]an, [[Kordoba]]ko [[Abd ar-Raman II.a]] emirrak eraso egitea agindu zuen [[Banu Qasi|Qasitarren]] kontra, bere aurka altxa zirelako. [[Musa ibn Musa|Musa ibn Musa ibn Fortun]] [[Banu Qasi|qasitarrak]] laguntza eskatu zion anaiorde eta aitaginarreba zuen Eneko Aritzari eta biek bat eginda egin zieten aurre arabiarrei. [[Arabiar]]rak [[Iruñe]]ko lurretatik eragoztea lortu zuten, baina, hurrengo urtean ([[843]]) sartu ziren haien tropak hiriburuan. Eneko Aritza zauritu egin zuten bataila horretan eta bere semea Fortun Enekones batailan hil zuten. Hala ere, bakea egin ondoren arabiarrek onartu egin zizkioten errege euskaldunari bere lurrak.
 
Bien bitartean [[Europa]]n [[Verdungo Hitzarmena|Verdungo banaketa]] egin zen ([[843]]) eta [[850]]ean, berriz, Eneko Aritza Iruñeko erregeak eta [[Karlos Burusoila]] [[Frantzia]] eta [[Akitania]]ko erregeak Bake-Ituna egin zuten. Eneko Aritzaren garaian errotu ziren [[NafarroaNafarroako Erresuma|Nafarroako]]ko lurretan monasterioak, [[Leireko monasterioa|Leirekoa]] bereziki. BereHaren semeaseme [[Gartzea Eneko]] ([[852]] - [[870]]) izan zen [[Iruñeko erresuma]]n ondorengo erregea.
 
== Ezkontza eta seme-alabak ==