14:07, 1 apirila 2013ko berrikusketa aldatu Gorkaazk (eztabaida \| ekarpenak) 23.588 edits →‎Deskripzioa ← Aurreko ezberdintasuna		17:14, 1 apirila 2013ko berrikusketa aldatu desegin Gorkaazk (eztabaida \| ekarpenak) 23.588 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: '''Nazioarteko Alfabeto Fonetikoa''' ('''NAF''' edo '''IPA''', ''International Phonetic Alphabet'') [[hizkuntzalari]]ek asmatutako [[trankripzio fonetiko]]rako sistema bat da. [[Alfabeto fonetiko]]rik erabiliena da munduan; Estatu Batuetan bertako erakundeetan izan ezik. NAF [[Paris]]en sortu zen [[1886]] urtean [[Nazioarteko Fonetika Elkartea]]ren eskutik eta alfabetoak aldaketak izan zituen [[1989]], [[1993]] eta [[1996]] urteetan. [[Latindar alfabetoa]]n oinarrituta dago. [[2005]]anean 107 letra eta 56 diakritiko eta supersegmental ~~zeukan~~zeuzkan alfabeto honek. == Historia == NAF [[1886]] sortu zuen hizkuntza irakasle [[Frantzia]]r eta [[Erresuma Batua\|britainiar]] talde batek. [[Paul Passy]]k burutzen zuen taldea, beranduago [[Elkarte fonetiko internazionala]] bilakatuko zena. Hasieran hizkuntza ~~bakoitzarako~~bakoitzerako alfabeto fonetiko bat garatzea pentsatu zuten baina azkenean alfabeto fonetiko unibertsal bat garatzea erabaki zuten. Lehen alfabeto fonetikoa [[1988]]an argitaratu zen. Aldaketa sakonak egin dira alfabetoan urteen zehar. == Deskripzioa == [[Fitxategi:~~Ipa-~~IPA chart~~-all-1000px~~ 2005.png\|thumb\|~~300px~~400px\|~~1993ko~~2005ko NAF taula, ingelesez]] Letra gehienetan alfabeto latindarraren antzekoak bilatzen saiatu ziren. Horregatik latindar edo greziarrak dira letra gehienak. Azken urteetan, hala ere, beste alfabetoetatik letra gehiago onartzen hasi dira. == Erabilpena == Transkripzioaren ~~zehaztazunaren~~zehaztasunaren arabera transkripzioa ''estua'' edo ''zabala'' izan daiteke. Transkripzioa estua ahal den bezain zehazki idazten du soinua edo hitza, alfabetoaren letra ezberdin asko erabiltzen. Transkipzioa zabalak berriz bereizketa gutxiago egiten ditu soinuen artean, eta dialektoen edo beste motatako ezberdintasunak era berdinean idazten ditu.<p> '''Transkripzioa estua''' ahal den bezain zehazki idazten du soinua edo hitza, zenbait alfabetoren hainbat letra erabiliz. Honetarako asmatu zen NAF edo IPA hau, transkripzio estu edo zehatzak egiteko. <p> '''Transkripzio zabala'''k, berriz, bereizketa gutxiago egiten ditu soinuen artean, eta dialektoen edo beste motatako hizkera erregistroen hainbat tasun, ñabardura handiegirik gabe idazten ditu. Transkripzio zabalak egiten dira transkripzioaren helburua fonetika kontuetatik urrun dagoenean. Esate baterako, ikerketa soziolinguistiko bateko transkripzio batean ñabardura fonetiko-fonologikoek, agian, ez dira zertan ardura berezia izan. ~~Hiztegi~~Hizkuntzalaritzari buruzko hainbat liburu, eta [[hiztegi]] askok, alfabeto hau erabiltzen dute gaur egun, bereziki [[ingeles]]an ~~edo~~hizkuntzaren ~~beste~~[[ahoskera]]ri ~~pronunziazio~~buruz ~~zaileko~~zenbait ~~hizkuntzetan.~~argibide emateko asmoz. == Ikus baita == * [[Ahoskera]]. * [[Azentu]]. * [[Bokal]]. * [[Fonetika]]. * [[Fonologia]]. * [[Kontsonante]]. == Kanpo loturak ==

Nazioarteko Alfabeto Fonetikoa: berrikuspenen arteko aldeak