Lanaren etika protestantea: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Marklar2007 wikilariak «Lanaren etika protestantea» orria «Lanaren etika protestante» izenera aldatu du
No edit summary
1. lerroa:
'''Lanaren etika protestantea''' ([[EEBBAEB]]tanetan ''lanaren etika puritanoa'' ere deitua) [[Soziologia]], [[Ekonomia]] eta [[Historia]]n erabili ohi den izendapena da, [[Max Weber]] [[alemania]]r [[filosofia|filoso]], [[historia]]lari eta [[soziologia|soziologoak]] asmatu omen zurelarik.
 
Izendapen honen kontzeptua [[kalbinismo]]ak lan gogorrarekiko duen zaletasuna eta honek arrakasta pertsonala eta norbanakoaren salbazioaren seinalea azpimarratzeko jartzen duen indarranindarrean oinarritzen da. Jada [[Lutero]] beraren garaiko [[protestantismo|protestanteek]] lan eraginkorra dohainaren ikur zelako errekontzeptualizazio unibertsala garatu zuten. Sarri norberaren lan gogorrarekin [[Jainko]]a goraipatu, ohoretuohoratu edo atsegin emateko ideia ere badago.
 
Nahiz eta [[katolizismo]]ak ekintza onak salbaziorako beharrezkoak zirela irakatsi (salbazioa etorkizuneko gertaera gisa ulertuz), erreformatzaileek ekintza onak jada jasotako salbazioaren ondorioz zirela predikatu ohi zuten. Aldiz, [[kalbinismo|kalbinistar]] eta [[Luteranismo|luteranotar]] teologoen arabera norbera Jainkoaren predestinazioari esker salbatu zitekeela bakarrik predikatu ohi zuten. Norbera predestinatua dagoen jakitea ezinezkoa denez (norbait "iraunkortasun edo perseberantziarenpertseberantziaren dohaiazdohainaz" saritua ez izatea ere balitekenezbalitekeenez), pertsona bat aukeratua edo predestinatua den jakiteko bere bizimoduari so egiten zaio. Arrazoi honegatik protestanteei ezaugarri hau oso erakargarria izaten zitzaien, heureneuren burua predestinatua zegoela ala ez jakiteko seinaletzat baizutenbaitzuten.
 
Lanaren etika protestaneaprotestantea usadioz [[Iparraldeko Europa]]n oso hedatua dago ([[Eskandinavia]], [[Alemania]], [[Suitza]], [[Ingalaterra]], [[Gales]], [[Eskozia]] eta [[Ipar Irlanda]]ko protestanteen artean), [[Amerika|Ameriketa]]n [[EEBBAEB]] eta [[Kanada]]n ere aski zabaldua dagoelarik. Usadioz edo haien ustez, gizarte protestante hauetan herrialde [[katolizismo|katolikoetan]] baino lan eraginkorrarekiko atxikimendu handiagoa dago (adibidez, [[Latinoamerika]], [[Irlanda]]ko katolikoak, [[Portugal]], [[Espainia]], [[Italia]] eta [[Frantzia]]), maiz herrialde protestanteetako biztanle askok herrialde katolikoetan lanarekiko joera patxadatsuagoa dutelako ustea dutelarik.
 
== Ikus gainera ==