Ibai delta: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
tNo edit summary |
||
3. lerroa:
'''Delta''' [[ibai]] batek bere ahoan —ibaiak bere urak [[itsaso]], [[estuario]], [[aintzira]] edo [[urtegi]] batera isurtzen dituen tokian— sortzen den [[hiruki]] formako lurraldea da. Lurralde hori, metatzen diren sedimentuek eratzen dute, ibaiaren isuria desagertzen doan heinean. Ibai besoez osatuta dago, ibaiak eramandako sedimentuak metatu diren [[uharte (geografia)|uharteak]] banatzen dituztenak, itsasora, [[ozeano]]ra edo [[aintzira]]ra iritsi ondoren. Ibai handienen delten metaketek, honako ezaugarri hau dute: ibaia, kanal aktibo eta ez aktibo multzo bat eratzeko, banatzen eta berriz batzen diren hainbat besotan banatzen da.
Deltarik ospetsuena [[Nilo]] ibaiarena da, eta handik dator
== Uharteen eraketa ==
10. lerroa:
* [[Higadura]]: Ibaia muinoetan edo mendietan jaiotzen da. Garaiera honetako tokietan, ura indarrez jaitsi eta isurtzen da arroken artetik
* Garraioa: erdialdeko zatian, ibaiak motel aurrera egiten du, eta sedimentu harritsuak garraiatzen ditu. Orokorrean, delten aurretik dauden lautadetan, [[meandro]]ak agertzen dira.
* Sedimentazioa: sedimentuak, ibaien
== Delta baten eraketa ==
[[Fitxategi:NarsarsuaqGreenland-ArcuateDelta.jpg|thumb|left|200px|Delta hau [[Groenlandia]]ko
Delta, ibaiek garraiatutako materialaren metaketa baten ondorioz eratzen da, hiruki forma hartzen duen toki batean, bat
Deltak eta [[estuario]]ak ibaien [[
[[Fitxategi:Ganges River Delta, Bangladesh, India.jpg|200px|thumb|[[Ganges]] ibaiaren delta, [[India]] eta [[Bangladesh]]en, Lurreko tokirik emankorrenetakoa da]]
Dena dela, badago salbuespenik arau honentzako, [[Hegoamerika]]n [[Orinoko]] ibaia eta [[Afrika]]n [[Niger ibaia|Niger]] ibaiaren kasuan bezala, itsasaldien eragina, [[latitude]] ertainetan baino txikiago diren lekuak direnak.
24. lerroa:
Oso ohikoak ez diren kasuren batzuetan, delta haran oso luze batean dago eta [[ibai delta alderantzikatu]] bezala ezagutzen da. Batzuetan, ibaia adar askotan banatzen da, lurrean barrena dagoen toki batean, bakarrik, berriz elkartu eta itsasorantz jarraitzeko. Delta mota honen kasurik nabarmengarriena, Niger ibaiaren barne deltarena da.
Delta eratzen duen lur materiala oso ezberdina da, buztin, lupetz eta harea nahasketa batez eratuta egon daitekeelarik. Material hauek korronteak garraiatuak izan daitezke, honen abiadaren arabera, eta metatu edo ez, itsasaldien intentsitatearen arabera. Delten zorua, orokorrean oso emankorra da, batzuetan, euren gatz maila nahiko handia den arren. Ibaien
== Delta ospetsuak ==
|