Larrungo tren ttipia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Petit train la rhune.jpg|thumb|right|300px|Larrungo tren ttipia.]]
'''Larrungo tren ttipia''' mendebaldeko [[Pirinioak|Pirinioetan]] dagoen [[Larrun]] mendira igotzen den [[tren]]bidea da, [[Donibane Lohizune]]tik 10 [[kilometro]]tara ekialderantz dagoen [[San Inazio mendatea]] eta [[Larrun]] mendiaren tontorra lotzen duena; bi toki horien arteko garaiera aldea 736 [[metro]]ko altuera garaituzda. Nahiz eta tontorra [[Lapurdi]]ren eta [[Nafarroa Garaia]]ren arteko mugan izan, trenbideatrenbide guztizosoa [[Ipar Euskal Herria]]n dago.
 
Euskal Herrian gaur egun martxan dabilen kremailera-tren bakarra da. 1924. urtean inauguratu zuten, eta, harrezkero, itxura berari heldu dio. Hasieratik izan da Larrungo trenaren eginbeharra turistak eramatea, tontorretik izugarrizko bistak baitaude: egun argi batean Euskal Herriko zazpi probintziak ikus daitezke.<ref>Oihane LAKAR IRAIZOZ: [http://zientzia.net/artikuluak/maldak-lautzeko-konponbide-burutsuak/ «Maldak lautzeko konponbide burutsuak»], ''Elhuyar Zientzia eta Teknologia'', 2010-02-01.</ref>
8. lerroa:
[[Larrun]]go tontorrera igotzeko trenbidea egitea lehendabizikoz [[1908]]an proposatu zuten eta [[1912]]ko dekretu batek [[Pirinio Atlantikoak|departamenduari]] eraikitzearen ardura eman zion. Trenbidea eraikitzeko lanak [[1912]]an hasi baziren ere, [[Lehenengo Mundu Gerra]]k eten egin zituen. [[1924]]ko [[ekainaren 30]]ean trenbidea ireki zuten. [[1978]]an gertuko [[Sara]]ko herritarrak erreferendum batera izan ziren deituak. Bertan, [[Sara]]ko herriak [[Larrun]]era igoko zuen errepide bat egiteari ezetz esan zion. Horrek ziurrenik, Larrungo tren ttipiaren biziraupena ziurtatu zuen.<ref name=ptlrt>[http://www.rhune.com/pages/eu/22/historique-de-la-ligne.html Trenbidearen historia]</ref><ref name=ptlrc>[http://www.rhune.com/pages/eu/74/exploitation-de-la-ligne.html Trenbidearen ustiapena]</ref>
 
Trenbidearen emakidunaemakidaduna [[1982]] arte ''Société Anonyme des Chemins de Fer Basques'' ([[euskara]]z: "Euskal Herriko Trenbideen Sozietate Anonimoa"), [[1914]] ''Voies Ferrées Départementales du Midi'' ([[euskara]]z: "Ekialdeko Departamenduko Trenbideak") izena hartu zuena. Jatorrizko ustiapena [[1994]] arte iraun zuen [[1989]]an ''Société Hydroélectrique du Midi'' ([[euskara]]z: "Ekialdeko Sozietate Hidroelektrikoa") elkartearekin egindako fusioa zela eta.<ref name=ptlrt/><ref name=ptlrc/>.
 
[[1994]]an emakida bukatu eta [[Pirinio Atlantikoak|Pirinio Behereetako departamenduak]] ustiapena berreskuratu zuen. Harrezkero, [[Veolia Transport]] garraio enpresa [[frantzia]]rraren taldeko CFTA emakiduna izan da emakidaduna.<ref name=ptlrc/>.
 
== Datu teknikoak ==
24. lerroa:
* Elikadura: 3000 [[Volt|V]], 50 Hz, [[Sistema trifasiko|trifasiko]]
 
Trenbide bakoitzak lau gurpileko [[tren-makina|makina]] du, bi bagoi eramaten dituena. Bagoiek lau gurpil aurrean eta beste lau atzean dituzte, bakoitzak 60 bidaiarientzako tokia izanik.<ref name=histpdf>[http://www.rhune.com/templates/3/documents/histoire_cremaillere.pdf Kremaileraren historia eta teknika]</ref>
 
Trenbidea [[martxoa]]ren erdigunetik [[azaroa]]ren hasierarahasiera arte martxan ariizaten da alhan.<ref name=ptlrt/><ref name=ptlre>[http://www.rhune.com/pages/eu/17/le-petit-train-de-la-rhune-petit-train-touristique-du-pays-basque.html Webgune ofiziala]</ref>
 
== Erreferentziak ==