Britaniako erromatar konkista: berrikuspenen arteko aldeak

== Aurrekariak ==

[[K. a. 55]] eta [[k. a. 40]] urte bitartean [[Galiako gerrak|Galiako Gerretan]] [[Julio Zesar]]ren agindupeko [[Britania]]ko inbasioetan hasitako [[britoiak|britoi]] tribuen [[Antzinako Erroma|Erromarekiko]] basailutza, bahituen elkar trukea eta zerga ordainketen politika ia aldaketarik gabe mantendu egin zen. Julio Zesarrek [[Britania]] uhartearen inbasioa hirutan prestatu zuen: [[K. a. 34]], [[K. a. 27]] eta [[K. a. 25]]. urteetan. Lehenbiziko eta hirugarren inbasio saiakerak [[Erromatar Inperioa|Erromatar Inperioko]] beste probintzietan jazotako matxinadek eten zituzten, aldiz bigarren inbasio saiakera britoi tribuetako buruzagien batasunak ekidin zuen.<ref>[[Dion Kasio]], ''Erromatar Historia'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/49*.html#38 49.38], [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/53*.html#22 53.22], [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/53*.html#25 53.25]</ref> [[Augusto]]ren ''[[Res Gestae Divi Augusti|Res Gestae]]'' idazlanaren arabera, [[Dumnovellauno]] eta [[Tinkomaro]] britoi erregeak [[Erroma]]ra bidaitu eta erreguka egin omen zuten,<ref>[[Augusto]], ''[[Res Gestae Divi Augusti]]'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Augustus/Res_Gestae/6*.html#32 32]. Bigarren britoi erregearen izena ezezaguna da, baina Tinkomaro izatea litekeena da.</ref> eta garai beretxuan idatzitako [[Estrabon]]en ''Geografia'' idazlanaren arabera, Britaniak denera berez Erromak konkistatu izango balu baino tributu eta zerga gehiago ordaindu omen zituen.<ref>[[Estrabon]] ''Geografia'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Strabo/4E*.html 4.5]</ref>

 

[[40]]. urteko hamarkadan, Britaniako egoera politikoa oso ezegonkorra zen. [[Catuvellauno]] herriak [[trinovantes]] herria Britaniako hego-ekialdeko herri boteretsuena gisa ordezkatu pmen zuen, antzinako trinovantiar hiriburua zen [[Camulodunum]] ([[Colchester]]) bereganatuz, eta haiek auzokideak zen [[atrebates]] herriaren aurkako presio politika gauzatuz, azken herri honen buruzagia, [[Komio]] zen, Julio Zesarren antzinako aliatua eta ondorengo etsaia.<ref>John Creighton (2000), ''Coins and power in Late Iron Age Britain'', Cambridge University Press</ref>.