Ipurtargi: berrikuspenen arteko aldeak

'''Lanpiridoak''' ('''Lampyridae''') [[kakalardo]] [[Ordena (biologia)|ordeneko]] [[intsektu]] familia bat dira, eta '''ipurtargiakipurtargi''' deitzenda zaiehaien moduizen arruntanarrunta. Intsektu hauek argia ematen dute ([[bioluminiszentzia]]) bikotea edo ehizakiak erakartzeko. Ipurtargiak "argi hotza" sortzen dute, frekuentzia [[infragorri]] edo [[ultramore]]rik gabea. Argi kimiko hau ipurtargien behe-abdomenean ("ipurdian") sortzen da eta horia, berdea, edo gorri-zurbila izan daiteke, 510 eta 670 arteko [[nanometro]]ko [[uhin-luzera]]koa.

Lanpiridoen ezaugarri bereizgarriena haien gau-limurketa da,: espezie batekobereko [[Ar (sexua)|ar]]ren eta [[Eme (sexua)|eme]]en elkarrizketa korapilatsuan datza honekkorapilatsua. Oro har, arrek, bikotea bilatzen dutebilatzeko, hegaldi berezia eginezegiten dute, eta espezieberen bakoitzakespezieari duendagokion [[argi]] distiradistirako sekuentzia karakteristikoaberezia emitituzemititzen dute. Espezie berakobereko emeek, era berean, dirdira espezifikoberezi batekin erantzunerantzuten dezaketedute, eta honela,horrela estalketaestalketara gertabideratzen daitekedira.

Estalketa gertatu eta egun batzuk geroago, emeak [[arrautzarrautza]]ak lur azpiank jartzen ditu lur azpian. Arrautzak 3 edo 4 asteetan zeharastez inkubatzen dira, eta orduan larbak ateratzen dira haietikhaietatik; larba hauekhoriek [[Ozelo|begi- sinpleak]] dituzte. BatzukBatzuek lur azpian egiten dituzte gordelekuak,; beste batzukbatzuek, ordea, zuhaitzen azalean.

Ipurtargi larbak [[barraskilo]] eta [[Bare (animalia)|bare]] txikiz elikatzen dira, eta jariakin digestibo batekin geldiarazten dituzte. AldiJariakin bereanhorrek, jariakin honekgainera, [[molusku]]aren gorputza digeritzen du; horrela, honela larbak beraienlarbek elikagaia xurgatu besterik ez dute egin behar. Hilabete batzuk igaro eta gero, pupetanpupa bihurtzen dira, eta handik 7 edo 20 egunetaraegunera heldu bezalabihurtuta ateraztenateratzen dira pupatik.