Datazio absolutu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
t Robot: Cosmetic changes
4. lerroa:
Zenbait elementuren nukleo atomiko ezengonkorrek erradiazioa igorriz galtzen dute bere masaren zati bat. Erradiazioa [[alfa(α)]], [[beta(β)]] eta [[gamma(γ)]] motakoa izan daiteke.
 
Lurreko harri eta beste materialeetan, elementu/nukleo ezengokorrek berez eta jarraikiro igorriko dute [[erradiaktibitatea]]. Hau da,jatorrizko elementu ''sortzailea'' ezengokorrak dira eta erradioaktibitatea igorriz, ''ondorengo'' egonkorrean bihurtuko dira.
 
Erradioaktibitate-mota asko dago, baino hiru dira nagusi:
* [[alfa]] partikulak edo izpiak, [[helio]]-nukleoak dira eta barneratze-ahalamen oso txikia dute;
* [[beta]] izpiak edo partikulak, [[elektroi]]ak dira eta karga elektriko negatiboa dute; euren barneratze-ahalmena alfa partikulen kasuan baino handiagoa da;
* [[gamma]] izpiak, [[maiztasun]] handiko erradiazio elektromagnetikoak dita eta ez dute karga elektrikorik; barneratze-ahalmena oso handia dute.
 
Atomo baten [[desintregazioa]] zoriz gertatzen da. Hau da, desintegrazio erradiaktiboan betetzen diren legeak estatistikoak dira, eta ezinezkoa da aurresatea zer unetan desintegratuko den [[atomo]] bat. Beraz, elementu erradiaktiboen ezaugarri nagusi moduan, beren [[semidesintegrazio-periodoa]] ('''T''') definitzen da (batzuetan erdibizitza edo batezbesteko bizi-denbora bezala izendatzen da), substantziaren elementu erradiaktiboen kantitate erdia desintregratzeko behar den denbora, alegia.
22. lerroa:
 
Isotopo batek hiru baldintza bete behar izaten ditu arroken datazioan erabilgarri izateko:
* elementua aski arrunta izan behar du;
* elementuaren batazbesteko bizitza egokia izan behar da datatu nahi den garaiarekiko; oro har, metodo erradiaktibo jakin baten irismena (datatu daitekeen garai zaharrena), erabilitako isotopoaren batazbesteko bizitzaren halako 10 izango litzateke;
* elementu guraso ezengokorren desintegrazuia,arrka sortzen den unean hasi behar da,eta bertatik eratorriko elementu seme egonkorrek hantxe,arrokan,iraun beharko dute oso-osorik inolako galerarik izan gabe.
 
[[Kategoria:Kronologia]]
33. lerroa:
[[el:Απόλυτη χρονολόγηση]]
[[en:Absolute dating]]
[[es:Datación absoluta]]
[[eo:Absoluta kronologio]]
[[es:Datación absoluta]]
[[fr:Datation absolue]]
[[he:תיארוך]]