Kutxatila-zelaien kultura: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xabitxu (eztabaida | ekarpenak)
t Robot: Cosmetic changes
1. lerroa:
'''Kutxa Zelaien Kultura''' [[Europa]] erdialdeko [[Brontze Aro]]ko indoeuropar kultura garrantzitsua izan zen, bere errauste [[nekropoli]]engatik eta [[K. a. XIII. mendea]]n izan zuten hedapen handiagatik bereizten zena.
 
[[Alpe]]en iparraldean bizi ziren herri indoeuropar mendebaldetarrek [[K. a. XV. mendea|K. a. XV. mendemendetik]]tik kultura bakarra zuten, [[Tumuluen Kultura]] deritzona. K. a. XIII. mendean errausketaren eta hauts horiek kutxetan jartzeko ohitura bereizgarria hedatu zen. Gertaera kultural honekin bat eginez, herri hauek, hauen artean [[zelta]]k, [[iliriar]]rak eta [[italiko]]ak daudelarik, azkar hedatzen hasten dira, [[Balkanak]] eta Europa mendebaldeko zati txikiak konkistatuz. Inperio [[hitita]] ere suntsitu zuten, [[burdin]]aren [[metalurgia]]ren sekretua bereganatuz. Beranduago, K. a. XII. mendean, euren kanpainak itsasoz jarraitu zituzten, [[Egipto]] erasoz eta [[filisteo|Filistea]] kolonizatuz. Hipotesi batek dioenez, jada greziartutako erteuropar hauek, [[K. a. XI. mendea]]n [[Grezia]] inbaditu eta mizenastar zibilizazioa suntsitu zuen doriar espedizio misteriotsuaren jatorria izango lirateke.
 
== Habitata ==
9. lerroa:
Ohikoena errausketa da. Beste aldaera batzuk ere badaude:
 
* Lurrean eginiko zuloa, non kutxa uzten den.
* Kutxarik gabe, zuzenean zuloan
* Harrizko zirkuluz estalitako kutxak...
* Hobia inguratzen duten tumulu lauak
* Hobi handiak
 
Hil hatuan [[zeramika]] eta metalak egoten ohi dira. Batzuetan, nekropoliak erritu barrutiz inguratuak daude, ohi lubakiak, lauki edo zirkulu formako oinplanoa dutenak.
21. lerroa:
 
== Banaketa geografikoa ==
* Iparraldeko Kutxa Zelaien Kultura ([[Alemania]] eta [[Herbehereak|Herbehereetako]] iparraldea)
* Erdialdeko Kutxa Zelaien Kultura (Alemania, Herbehereak, [[Frantzia]]ko ekialdea, [[Luxenburgo]], [[Suitza]], [[Liechtenstein]] eta [[Austria]])
 
{{oinordekotza
28. lerroa:
| titulua = Europa Erdialdeko kulturak
| epea = [[K. a. 1300]]-[[K. a. 750]]
| ondorengoa = [[Hallstatt kultura]] <br /> [[Villanova Kultura]]
}}
 
[[Kategoria:Brontze Aroa]]
 
[[an:Cultura d'os Campos d'Urnas]]
57 ⟶ 59 lerroa:
[[uk:Культура полів поховальних урн]]
[[zh:骨灰瓮文化]]
 
[[Kategoria:Brontze Aroa]]