DNAren erreplikazio: berrikuspenen arteko aldeak

Erreplikazioa DNA molekulan puntu oso zehatz batean hasten da. Puntu horri erreplikazio jatorria deritzo. Erreplikazioa hastean, erreplikazio sardexka deiturikoa agertzen da bertan.

 

 

Harizpi gidariaren sintesia erraza da, bestearena oso konplexua. Harizpi atzeratuaren sintesia [[Okazaki]] izeneko [[zientzia]]lari batek aurkitu zuen eta horregatik zati bakoitzari okazaki deritzo. Gero, zati hauek elkartu egiten dira kate jarrai bat sortuz.

Harizpi gidariaren luzapena era oso errazean gertatzen da. Hasieran ezer ez dagoenez, DNA polimerasak ezin du katea eraikitzen hasi. Horregatik, RNA polimerasak [[RNA]] kate txiki bat sintetizatzen du, haslea edo ''primer'' izenekoa. Honek 10-60 nukleotido izango ditu eta DNArekiko osagarria da. Hortik aurrera, DNA polimerasak nukleotidoak gehituko dizkio kateari. Kate berria sintetizatzen ari garen neurrian, hasierako [[helize]]a gehiago banatuko da eta katea luzatzen joango da.

 

 

[[Fitxategi:Fragmentos de Okazaki.jpg|thumb|300px|Harizpi gidaria modu jarraian sintetizatzen den bitartean, atzeratuan okazaki zati desberdinak ikus daitezke. Zati horiek elkartu egingo dira gero kate bat emateko.]]

 

RNA zatiak kendu eta DNAz betetzeaz DNA polimerasa I arduratzen da, katea luzatzeaz aldiz, DNA polimerasa III. RNA zatiak kentzeko 5´->3´ exonukleasa aktibitatea behar da. Honi esker, 5´ muturretik nukleotidoak banan-bana kentzen dira eta aldi berean, ARN horren aurrean dagoen kateari nukleotidoak gehitzen zaizkio.

Gertatzen diren aldaketa arruntenak base bikoteen ordezkapenak, bikote berriak gehitzea eta kentzea izaten da. Base nitrogenatuen desaminazioak askotan ikusten dira, amino talde hori nahiko erraz askatzen baita. Desaminazioari esker, [[zitosina]] [[urazilo]] bihurtzen da. Hau aldaketa handia da, C≡G zegoen tokian U≡G agertuko baita. Ondorioz, uraziloa [[adenina]]rekin parekatuko da, U=A, eta adenina hau [[timina]]rekin, T=A. Beste base nitrogenatuen desaminazioa ez da hain arrunta.

 

 

Gure zeluletan gertatzen diren aldaketa asko [[eguzki]]aren [[izpi ultramore]]ek eragiten dituzte. Hauek eragiten duten erreakzio nagusia jarraian dauden base nitrogenatuen elkarketa da, batez ere bi timina badira. Honen ondorioz sortutako egiturak, DNAren distortsioa aldatzen du eta erreplikazioa ez da behar bezala gertatuko. Izpi hauek katea erdibitzeko ahalmena ere badute. Azken hau, askoz okerragoa da.

Aitzitik, gertatzen diren aldaketa gehienak konpondu egiten dira, gure organismoak badituelako horretarako mekanismoak. Gaizki parekatutako base bikoteen konponketan, bietako zein dagoen gaizki ezagutzean datza gakoa. Horretarako, erreplikazioan [[Dam metilasa]] izeneko entzima berezi bat dago. Honek erreplikazioan zehar eredu bezala erabiltzen den katea metilatu egiten du. Honi esker jatorrizko katea zein den jakiten da eta konpondu beharrekoa bestea dela ere bai.

 

 

 

Gure [[DNA|DNA molekuletan]] gertatzen diren aldaketa eta mutazioak minbiziarekin lotuta daude. Urteak pasa ala, aldaketa hauek pilatzen doaz eta konpontzeko gaitasuna ere galtzen joaten gara. Horregatik, minbizia garatzeko arriskua handiagoa da.