ESAN (Euskal Poliziaren Sindikatu Abertzale Nazionala): berrikuspenen arteko aldeak

'''Euskal Polizien Sindikatu Abertzale Nazionala''' ('''ESAN'''), Euskadiko Poliziaren Legearen baitan Euskal Polizaren langileek ([[Ertzaintza]], [[Nafarroako Foruzaingoa]] eta [[Udaltzaingoa]]k barne) osatutako [[sindikatu]] profesionala edo korporatiboa da. Gaur egun '''sindikatu nagusia da Euskal Polizian''', bai afiliatu kopuruari bai hausteskundeei dagokienez.

Ertzaintzaren [[2006|'''2006''']]ko hauteskundeetan, 502 boto lortu zituen ESANek. Garai hartan, Javier Balza Aguilera Eusko Jaurlaritzaren Herrizaingo sailburu ([[EAJ-PNV]]) zenean, ESAN eragile aktiboa izan zen alderdi politiko ezberdinekin hitz egiterako orduan. Sindikatuaren helburua zen talde zein jarduera profesionalaren ondoriozko erretiro aurreratua Gizarte Segurantzaren Lege Orokorrean sar zedin kasu partikular moduan.

'''[[2009]]'''. urtean, Euskal Autonomia Erkidegoan gobernu-aldaketa izan zen eta Barne kontseilari izendatu zuten [[PSE-EE]]ko kide zen Rodolfo Ares Taboada. '''2010'''eko2010eko hauteskunde sindikaletan, ESANek Ertzaintzaren hirugarren indar sindikal izatea lortu zuen 789 botorekin. Negoziazio luze eta gogorren ondoren, '''2012'''an2012an, Ertzaintzako langileen lan-baldintzak arautzen zituen akordiorik garrantzitsuenetako bat sinatu zuen ESANek, baita adinaren arabera modulatutako zerbitzu aktiboaren (''Servicio Activo Modulado'' edo SAM, gaztelaniaz) dekretuaren arautzea (55 urtetik gorako langileen lan-baldintzak arautzen dituena, adinaren eta lan egindako urteen araberako higadura logikoari erreparatuta) eta Karrera Profesionala Ertzaintzan sartzeko akordioa (guztiek ERNE sindikatuaren babesa izan zuten).

'''2013'''an2013an beste errelebo bat izan zen Eusko Jaurlaritzan eta Estefanía Beltrán de Herediak ([[EAJ-PNV]]) hartu zuen bere gain Segurtasun Saila. Ez zen akordio berririk lortu Ertzaintzan eta ez zuen bere gain hartu aurreko sailburuarekin adostutako karrera profesionala sartzea. Gatazka aro nabarmena izan zen Gobernuaren eta Ertzaintzako Sindikatuen artean eta bertan behera geratu ziren '''2014'''ko2014ko hauteskunde sindikalak. Momentu hartan ESAN indar garrantzitsu gisa finkatu zen kolektiboaren barruan, 1462 botoren babesarekin.

Garai hartan, Euskal Herriko Poliziaren Legearen aldaketa mahai gainean, bilerak egin ziren hainbat alderdi politikorekin [[Euskal Autonomia Erkidegoa]]n zein Madrilen. Ahalegin guztiak egin ziren, bai adinaren arabera modulatutako zerbitzu aktiboaren erregulazioa lortzeko, baita EAEko Euskal Poliziaren kolektibo osoarentzako Karrera Profesionalaren aintzatespena lortzeko ere. Karrera Profesionala aintzat hartuta 10.000 Euskal Polizia baino gehiago dira onuradunak. '''2019'''ko2019ko ekainaren 27an, [[Euskal Herri]]ko Poliziari buruzko Legearen bosgarren aldaketa onartu zen euskal parlamentuan. Moldaketa horretan sartu ziren Ertzaintzako sindikatuek hainbeste aldarrikatutako aurrerapenak.

'''[[2021]]'''. urteko otsailean egindako hauteskunde sindikaletan, ESANek 2011 boto lortu zituen Ertzaintzan. Egun horretatik aurrera, '''alternatiba sindikal gisa sartu zen EAEko udaletxe askotan''' eta ordezkaritza lortzeaz gain, hauteskundeak irabazi zituen udalerri askotan; hala nola, [[Bilbo]]n <ref>{{Erreferentzia|izenburua= El Correo egunkaria, "ESAN se estrena en el consistorio a lo grande"|hizkuntza=eu|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/ela-mantiene-primer-sindicato-ayuntamiento-bilbao-pierde-20230426213412-nt.html site|sartze-data=2023-04-27}}</ref>, [[Donostia]]n<ref>{{Erreferentzia|izenburua= Noticias de Gipuzkoa egunkaria, "Esan concurre por primera vez a las elecciones sindicales del Ayuntamiento de Donostia"|hizkuntza=eu|url=https://www.noticiasdegipuzkoa.eus/donostia/2022/11/08/esan-concurre-primera-vez-elecciones-6203051.html site|sartze-data=2022-11-08}}</ref>, [[Gasteiz]]en, Amurrion, Arrigorriagan, [[Barakaldo]]n, Durangon, Erandion, Errenterian, [[Getxo]]n, Pasaian, Mutrikun, Plentzian, [[Portugalete]]n, [[Santurtzi]]n, Sestaon, Zornotzan eta Zumaian. Gauzak horrela, ESAN sindikatua sendotu eta Euskal Polizia osoko lehen indar sindikal bihurtu zen.

'''Eneko Urkijo Artaraz''', ESAN sindikatuko Idazkari Nagusia 2006 eta 2021 urte bitartean.

'''Roberto Palma Gorostiza''', ESAN sindikatuko Idazkari Nagusia 2021. urteaz geroztik.