Wikipedia

Bakterioen Kromosoma Artifiziala

Bakterioen kromosoma artifiziala (BAC) Escherichia colin DNA zatiak klonatzeko eta transformatzeko erabiltzen den klonazio-bektore bat da, bakterio honetan modu naturalean aurkitzen den ugalkortasun plasmido (edo F-plasmid) funtzional batean oinarritua dagoena. [1] [2] [3] F plasmidoek berebiziko garrantzia dute, partizio-geneak dituztelako eta horiek bakterioen zelula zatiketaren ondorengo plasmidoen banaketa uniformea sustatzen dutelako. Kromosoma artifizial honen ohiko txertatze-tamaina 150-350 kbp-koa da. [4] Era berean, antzeko klonazio-bektore bat sortu da, PAC izenekoa, P1 bakteriofagoaren DNAtik abiatuta.

BACak askotan erabiltzen dira organismoen genoma proiektu genomikoetan sekuentziatzeko, adibidez Giza Genoma Proiektuan. Organismoaren DNAren zati labur bat BACetan txertatuta anplifikatzen da, eta gero sekuentziatu egiten da. Azkenik, sekuentziatutako zatiak in silico berrantolatzen dira, horrela organismoaren sekuentzia genomikoa lortuz. Hau egonkortasun handiko eta kimerismo portzentai txikiko metodoa da. Hala ere, BACak sekuentziazio-metodo azkarragoek eta ez hain neketsuek ordezkatu dituzte, hala nola genoma osoaren eskopeta-sekuentziazioak (“shotgun sequencing”) eta, oraintsuago, hurrengo belaunaldiko sekuentziazioak (“next-generation sequencing”).

Ohiko osagaiak aldatu

  • OriS: F faktorearen erreplikazio jatorria
  • repE: Plasmidoaren erreplikazioaren kontrola
  • parA, B, C: Zatiketan zelula alaben banaketa eta BACaren egonkortasunaren mantenua
  • LacZ’: Polilokarriduna, ɑ-osaketarako erabilgarria.

Ekarpenak gaixotasun ereduetan aldatu

Heredaturiko gaixotasunak aldatu

BACak gaur egun gehiago erabiltzen dira gaixotasun genetikoak modelatzeko, sarritan sagu transgenikoekin. BACak erabilgarriak izan dira eremu honetan, gene konplexuek sekuentzia erregulatzaile batzuk izan baititzakete sekuentzia kodifikatzailearen aurretik, gene baten adierazpen-maila arautuko duten zenbait sekuentzia sustatzaile (“promoter”) barne. BACak nolabaiteko arrakastaz erabili dira saguen gaixotasun neurologikoak aztertzeko, hala nola Alzheimer gaixotasuna edo Down sindromeari lotutako aneuploidiaren kasua. Kasu batzuetan minbiziei lotutako onkogeneak aztertzeko ere erabili izan dira. Gaixotasun genetikoen eredu horietara transferitzen dira elektroporazio/transformazioz, birus egoki batekin egindako transfekzio edo mikroinjekzio bidez. BACak geneak edo intereseko sekuentzia handiak detektatzeko ere erabil daitezke eta ondoren, giza kromosoman mapeatzeko, BAC matrizeak erabiliz. Horrelako azterketa genetikoetarako BACak hobesten dira, berrantolatzeko arriskurik gabeko sekuentzia askoz handiagoei lekua egiten dietelako eta, beraz, beste klonazio-bektore mota batzuk baino egonkorragoak direlako.

Gaixotasun infekziosoak aldatu

DNA birus eta RNA birus handi batzuen genomak BAC gisa klonatuak izan dira. Eraikuntza horiei "klon infekziosoak" deitzen zaie; izan ere, BAC konstruktua zelula ostalarietan transfektatzea nahikoa da infekzio birala hasteko. BACen propietate infekziosoari esker, errazagoa izan da birus asko aztertzea, hala nola herpesbirusak, poxbirusak eta koronabirusak. [5] [6][7] Birus horien azterketa molekularrak BACa mutatzeko ikuspegi genetikoak erabiliz egin daitezke, hau bakterioetan bizi den bitartean. Ikuspegi genetiko horiek bektore lineal edo zirkularretan oinarritzen dira birkonbinazio homologoa egiteko. [8]

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ O'Connor, Michael; Peifer, Mark; Bender, Welcome. (1989-06-16). «Construction of Large DNA Segments in Escherichia coli» Science 244 (4910): 1307–1312.  doi:10.1126/science.2660262. ISSN 0036-8075. (Noiz kontsultatua: 2022-04-01).
  2. ↑ Shizuya, H; Birren, B; Kim, U J; Mancino, V; Slepak, T; Tachiiri, Y; Simon, M. (1992-09-15). «Cloning and stable maintenance of 300-kilobase-pair fragments of human DNA in Escherichia coli using an F-factor-based vector.» Proceedings of the National Academy of Sciences 89 (18): 8794–8797.  doi:10.1073/pnas.89.18.8794. ISSN 0027-8424. PMID 1528894. PMC PMC50007. (Noiz kontsultatua: 2022-04-01).
  3. ↑ Shizuya, Hiroaki; Kouros-Mehr, Hosein. (2001). «The development and applications of the bacterial artificial chromosome cloning system» The Keio Journal of Medicine 50 (1): 26–30.  doi:10.2302/kjm.50.26. (Noiz kontsultatua: 2022-04-01).
  4. ↑ (Ingelesez) Stone, N. E.; Fan, J. B.; Willour, V.; Pennacchio, L. A.; Warrington, J. A.; Hu, A.; Chapelle, A. de la; Lehesjoki, A. E. et al.. (1996-03-01). «Construction of a 750-kb bacterial clone contig and restriction map in the region of human chromosome 21 containing the progressive myoclonus epilepsy gene.» Genome Research 6 (3): 218–225.  doi:10.1101/gr.6.3.218. ISSN 1088-9051. PMID 8963899. (Noiz kontsultatua: 2022-04-01).
  5. ↑ Almazán, Fernando; González, José M.; Pénzes, Zoltan; Izeta, Ander; Calvo, Enrique; Plana-Durán, Juan; Enjuanes, Luis. (2000-05-09). «Engineering the largest RNA virus genome as an infectious bacterial artificial chromosome» Proceedings of the National Academy of Sciences 97 (10): 5516–5521.  doi:10.1073/pnas.97.10.5516. ISSN 0027-8424. PMID 10805807. PMC PMC25860. (Noiz kontsultatua: 2022-04-01).
  6. ↑ Domi, Arban; Moss, Bernard. (2002-08-26). [https://doi.org/10.1073/pnas.192420599 «Cloning the vaccinia virus genome as a bacterial artificial chromosome in Escherichia coli and recovery of infectious virus in mammalian cells»] Proceedings of the National Academy of Sciences 99 (19): 12415–12420.  doi:10.1073/pnas.192420599. ISSN 0027-8424. PMID 12196634. PMC PMC129459. (Noiz kontsultatua: 2022-04-01).
  7. ↑ Messerle, Martin; Crnkovic, Irena; Hammerschmidt, Wolfgang; Ziegler, Heike; Koszinowski, Ulrich H.. (1997-12-23). «Cloning and mutagenesis of a herpesvirus genome as an infectious bacterial artificial chromosome» Proceedings of the National Academy of Sciences 94 (26): 14759–14763.  doi:10.1073/pnas.94.26.14759. ISSN 0027-8424. PMID 9405686. PMC PMC25110. (Noiz kontsultatua: 2022-04-01).
  8. ↑ Feederle, Regina; Bartlett, Emmalene J.; Delecluse, Henri-Jacques. (2010-12-07). «Epstein-Barr virus genetics: talking about the BAC generation» Herpesviridae 1 (1): 6.  doi:10.1186/2042-4280-1-6. ISSN 2042-4280. PMID 21429237. PMC PMC3063228. (Noiz kontsultatua: 2022-04-01).

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bakterioen_Kromosoma_Artifiziala&oldid=8899974"(e)tik eskuratuta