Azido butiriko
Azido butirikoa kate laburreko gantz-azido ase bat da, formula duena. Lau karbono baino ez ditu (4:0).
| Azido butiriko | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | C4H8O2 |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | oxigeno eta karbono |
| Base konjokatua | butyrate (en)  |
| Mota | straight chain fatty acids (en) eta short-chain fatty acid (en) |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 0,9563 g/cm³ |
| Fusio-puntua | −5 °C −8 °C −5,7 °C |
| Irakite-puntua | 163 °C 163,75 °C (101,325 kPa) |
| Lurrun-presioa | 0,9 hPa |
| Masa molekularra | 88,052 Da |
| Erabilera | |
| Elkarrekintza | Free fatty acid receptor 2 (en) , Free fatty acid receptor 3 (en) , histone deacetylase 1 (en) , histone deacetylase 2 (en) , Histone deacetylase 3 (en) eta Histone deacetylase 8 (en) |
| Rola | antihistaminiko |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  2
3
0
|
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | FERIUCNNQQJTOY-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 107-92-6 |
| ChemSpider | 259 |
| PubChem | 264 |
| Reaxys | 906770 |
| Gmelin | 30772 |
| ChEBI | 26242 |
| ChEMBL | CHEMBL14227 |
| NBE zenbakia | 2820 |
| RTECS zenbakia | ES5425000 |
| ZVG | 12610 |
| DSSTox zenbakia | ES5425000 |
| EC zenbakia | 203-532-3 |
| ECHA | 100.003.212 |
| CosIng | 74770 |
| MeSH | D020148 |
| RxNorm | 1362696 |
| Human Metabolome Database | HMDB0000039 |
| KNApSAcK | C00001180 |
| UNII | 40UIR9Q29H |
| NDF-RT | N0000183254 |
| KEGG | C00246 |
| PDB Ligand | BUA |
Hainbat mikroorganismok hausnarkarien errumenean karbohidratoen hartzidura egin ondoren sortzen dute eta hauen esnetik ekoiztutako gurinean agertzen da. Gure heste-florako bakterio batzuek ere hesteetan sortzen dute.
Historia aldatu
Michel Eugène Chevreul kimikari frantsesak aurkitu zuen 1814 urtean eta 1818rako purifikatzea lortu zuen. Gurinari usain txarra ematen dion sustantzia aurkitu zuela baieztatu zuen[1]. 1823an argitaratu zituen bere ikerketaren emaitzak. Azido butiriko izena eman zion, latinez "gurina" butyrum baita[2]. 1861 urtean Louis Pasteurrek bakterio anaerobio hertsien hartzidura prozesua deskribatu zuen eta bide metaboliko honen azken produktua azido butirikoa da.
Ezaugarriak aldatu
Gantz azidoa den arren oso kate laburra du eta horregatik uretan erraz disolbatzen da. Disolbatzaile organikoetan (etanola, eterra) ere bai. Uretatik banatzeko disoluzioa kaltzio kloruroz saturatzen da.
Azido butirikoa azido ertain-gogorra da eta baseekin eta oxidatzaileekin erreakzionatzen du. Metalak ere erasaten ditu[3].
Azido buitirikoz osaturiko triglizeridoak gurinaren %3-4 osatzen du. Gurina galtzen doan heinean triglizeridoa hidrolisatu egiten da eta azido butirikoaren kontzentrazioa handitzen denez usain desatsegina sortzen du.
Erabilerak aldatu
Arrantzan erabiltzen da. Azido butirikoaren usain gogorraz baliatuz amuan dagoen beitari gehitzen zaio arrainak erakartzeko[4].
Azido butirikoak ez bezala, metil butaratoak usain atsegina du. Lurrin eta janari gehigarrigisa erabiltzen da. Animalien elikagaietan ere gehitzen da, bakterio patogenoen kolonizazioa ekiditen baitu.
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Frantsesez) Annales de chimie ou recueil de mémoires concernant la chimie et les arts qui en dépendent et spécialement la pharmacie. 1815 (Noiz kontsultatua: 2018-11-18).
- ↑ (Frantsesez) Journal de pharmacie et des sciences accessoires. Chez L. Colas Fils 1817 (Noiz kontsultatua: 2018-11-18).
- ↑ (Ingelesez) «ICSC 1334 - BUTYRIC ACID» www.inchem.org (Noiz kontsultatua: 2018-11-18).
- ↑ Freezer Baits - Nutrabaits Carp Baits Guide. 2010-01-25 (Noiz kontsultatua: 2018-11-18).
Ikus,gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q193213
Multimedia: Butyric acid / Q193213
