Ethernet
| Aplikazio geruza | DNS, FTP, HTTP, HTTPS, IMAP, IRC, NFS, NNTP, NTP, POP3, SMB/CIFS, SMTP, SNMP, SSH, Telnet, SIP, gehiago |
| Aurkezpen geruza | ASN.1, MIME, SSL/TLS, XML, gehiago |
| Saio geruza | NetBIOS, gehiago |
| Garraio geruza | SCTP, SPX, TCP, UDP, gehiago |
| Sare geruza | AppleTalk, IP, IPX, NetBEUI, X.25, gehiago |
| Lotura geruza | ATM, Ethernet, Frame Relay, HDLC, PPP, Token Ring, Wi-Fi, STP, gehiago |
| Geruza fisikoa | Kable ardazkide, Zuntz optiko, Pare kordatu, Mikrouhin-sarea, Irrati bidezko sarea, RS-232, gehiago |
| *OSI ereduaren arabera | |
Ethernet IEEE 802.3 estandarraren inplementazioa dugu. Xerox-ek CSMA/CD 1-iraunkor protokoloan oinarrituriko lehenengo Ethernet sarea sortu zuen, bus topologiarekin.
Saren haspanetan fabrikatzaile bakoitzak bere sare mota propio eraikitzen zuen, bere teknologia bereziarekin, honek sare lokalak arautzeko norma baten beharra sortu zuen. Horretarako IEEE batzordeak hiru talde sortu zituen: IEEE 802.3 Ethernet-en oinarritutako sareen protokolo familia deskribatzen du, IEEE 802.4 estandarrak Token bus deskribatzen du eta IEEE 802.5 (Token Ring).
2000.urtean Ethernet erabiltzen duten sareek merkatuko %80-%90 dira eta IEEE 802.3 arauak hiru sare mota biltzen ditu: 10Mb/s-koa, Fast Ethernet edo 100Mb/s-koa eta 1 Gb/s-koa edo Gigabit Ethernet
Kableria aldatu
Hasieran 10Base5 (ethernet lodi) kable ardazkidea erabiltzen zen, nahiko lodia eta gogorra. Kable honekin banpiro-deribazioaren bidez atxikitzen dira estazio gehiago. Hurren 10base2 (ethernet mehea) ardazkidea sortu zen. 10Mb/s-ko abiadura eta 200 metroko gehiegizko segmentua onartzen zuelarik. “Base” hitzak Ethernet sareak oinarri-bandako seinaleak erabiltzen dituela adierazten du. Kable honen konexioak T motakoak dira eta BNC konektoreak erabiltzen ditu.
Dena den 2000. urtetik aurrera transmisio-biderik erabiliena pare kordatua da. Eta hauen artean erabiliena (2006) 100Base-T da baina 1000Base-T 1000mb/s-ko abiadurarekin ere merkaturatuta dago.
Ethernet sare bat osatzeko kableak, konexio abiadura, transmisio mota eta gehienezko luzera ezagutzera ematen dituen nomenklatura baten bitartez arautzen dira.
| Kablea | Kable-mota | Konexioa | Gehienezko distantzia | Gehienezko estazio kopurua | Oharrak |
|---|---|---|---|---|---|
| 10base5 | Ardazkide lodia (50 ohm) | banpiro motako konektoreak | 500m | 100 | Muturreko lerroak terminal-buruekin bukatu behar dira, seinalea bueltan ez etortzeko |
| 10base2 | Ardazkide mehea,50 ohm,RG58 | BNC | 185 m | 30 | Konexioak "T" bidez (Arazoa: sarea ireki behar da). Muturreko lerroak terminal-buruekin bukatu behar dira, seinalea bueltan ez etortzeko |
| 100baseT | Pare kordatua UTP kategoria 5 | RJ-45 (ISO8877). | 100 m | Hub: Bus logiko (barruan) kontzentragailu baten eta honi estazio guztiak konektatuta |
Kodeketa aldatu
Ethernet-en transmisio modua asinkronoa da, hau da, ez du erloju nagusirik erabiltzen ekipoak sinkronizatzeko, baina bit mailako sinkronizazioa beharrezkoa da.
10BaseT-rarte erabiltzen zen jatorriko kodeketa, Manchester zen. UTP 5.mailako kablearen gainean erabiltzen den Fast Ethernet-ek, “4b/5b” kodeketa erabiltzen du, hau da, 4 bit bidaltzeko eta 5 erloju tarte. Zuntz gaineko Ethernet Gigabit-ean eta STP (1000base-T)-en “8b/10b” kodeketa erabiltzen da. UTP 5.maila gainean erabiltzen den Gigabit Ethernet-ek anplitude-modulazio kodeketa erabiltzen du.
Funtzionamendua aldatu
Mac azpi-geruzaren betebeharrak ondorengo hauek dira: Onartu/Bidali datuak maila fisikora Onartu/Bidali datuak LLC azpimailara CRC-a kalkulatu Betegarria eremuak txertatu Talka bat detektatu ezkero, transmisioa gelditu eta JAM seinale bat sortu Erroreak dituzten tramak baztertu Entzun kanala, libre noiz dagoen jakiteko Norberaren helbidearekin datozen tramak hartu
Talkadun eragiketak aldatu
Ethernet-ek “CSMA/CD 1-iraunkor” protokoloa erabiltzen du, baina konexioentzat “algoritmo bitar esponentziala” erabiltzen du.
Talka bat gertatzen denean JAM seinale bat hedatzen da sarean eta estazioak transmisioa eten eta denbora aleatorio bat itxaroten du. Denbora hau hedapen abiaduraren bikoitza da eta talkaren zenbakiarekin zerikusia du.
Talka gabeko eragiketak aldatu
Kommutadoreen (switch) agerpenak LAN kommutatuen sorrena ekarri zuen. Ordenagailu bakoitza ataka batera konektatuta dagoenez eta sortzen den trafikoa helburu-ordenagailuak soilik jasotzen duenez, komunikazioak sarearen gehienezko abiadura hartu dezake. Kommutadoreak tramaren helbidea aztertzen du eta aurrez osatutako taula batzuen bidez dagokion atakara zuzentzen du.
Kommutadoreak erabiltzen direnean Ethernet sareek transmisio-biderik ez dutenez konpartitzen, ez dira beharrezkoak CSMA/CD bezalako atzipen protokoloak. Ethernet-en erabiltzen diren transmisio-bideek transmisioaren noranzko bakoitzerako kanal ezberdin bat erabiltzen dutenez, Ethernet duplex teknologia lortu zen. Teknologia honetan ez dago talkarik eta mugapen bakarra seinalearen distortsio-atenuazio da.
Sarera konektatutako ordenagailuak seinale-trukaketan baldintza eraginkorrenak negoziatzeko aukera da beste hobekuntza bat.
- Hasierako Ethernet eta kommutatuaren arteko alderaketa
-
Hasierako Ethernet sarea: partekatutako bitartekoa, talka. Ordenagailu guztiak lehian. -
Ethernet aurreratua: konexio kommutatua, talkarik gabe. Ez dago lehiarik ordenagailuen artean.
Ikus, gainera aldatu
Erreferentziak aldatu
- Andrew S. Tanenbaum, Konputagailu-sareak (3. ed 2002), EHU ed.
- Andrew S. Tanenbaum, Computer Networks (4. ed 2003), Prentice Hall.
